Nowe regiony peryferyjne w rozszerzonej Unii Europejskiej. Problemy polityczne i społeczne na przykładzie województwa warmińsko-mazurskiego

• Autorzy: Arkadiusz Żukowski , Marcin Chełminiak

Warianty tytułu

European Union Enlargement and the New Peripheral Regions: Political, Economic and Social Aspects and Related Issues - A Case of Warmia and Mazury Region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Miejsce i rola Polski w ciągle zmieniającej się Unii jest ważna nie tylko ze względu na geopolityczny status państwa jako całości na mapie politycznej Europy, lecz także w kontekście rozwoju wschodnich, peryferyjnych regionów kraju. Województwo warmińsko-mazurskie w 2004 r. stanęło przed nowym wyzwaniem związanym z polską akcesją do struktur unijnych. Konsekwencje polityczne i społeczne tego wydarzenia dla Warmii i Mazur są w znacznej mierze zbieżne z konsekwencjami, które dotknęły pozostałe polskie regiony peryferyjne. Przed wyzwaniem, jakim jest funkcjonowanie regionu w UE, stanęły nie tylko władze samorządowe, ale także miejscowe elity gospodarcze, naukowe czy kulturalne. Pierwsze trzy lata obecności Warmii i Mazur w Unii to był na pewno okres, w którym region zdobywał niezbędne doświadczenia w zakresie pozyskiwania i efektywnego wykorzystywania unijnych środków pomocowych. Bilans trzech ostatnich lat jest dla województwa warmińsko-mazurskiego raczej pozytywny. Oczywiście nie można zapominać o niekorzystnych z punktu widzenia regionu zjawiskach społecznych, jakimi są na pewno bezrobocie czy emigracja ludzi młodych, dobrze wykształconych. Polityczne wyzwanie dla Warmii i Mazur po poszerzeniu UE to przede wszystkim kontynuacja i rozwój dalszej współpracy z obwodem kaliningradzkim FR. Polska akcesja do Unii nie wpłynęła na poprawę stosunków polsko-rosyjskich na szczeblu centralnym. Kooperacja na poziomie regionalnym i lokalnym jest dziś prowadzona w lepszej atmosferze, chociaż w okresie sprawowania władzy w obwodzie przez gubernatora Georgija Bossa (lata 2005-2010) polscy samorządowcy wskazywali na mniejszą aktywność strony rosyjskiej w sferze współpracy transgranicznej. (fragment tekstu)

EN

This paper analyses the problems of New Peripheral Regions after the European Union Enlargement. The last enlargement of EU in 2004 and 2007 was the logical consequences of political, social and economic changes connected with breaking up of the Soviet Union and disintegration of Communist Bloc. These two enlargements had substantial geopolitical consequences. The demographic and territorial potential of EU increased by about one third. At the same time the European Union structures moved east and southwards. In 2004 one of the Polish region - Warmia and Mazury Region faced new challenges connected with Polish accession to EU. Next years of being a member of EU was a period of gaining experience in submitting EU projects for the region and in proper allocation of fi nance resources. Total effect of this period is rather positive. But it should not be forgotten that still many negative economic and social phenomenon take place (e.g. high unemployment rate, emigration of young educated generation). Politically, new challenge for Warmia and Mazury Region will be continuation and development of trans-border cooperation with Kaliningrad Region. Poland's accession to EU did not impact positively for improvement of Polish-Russian relations on central decision-making level. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozszerzenie UE; Region przygraniczny; Polityka regionalna UE

EN

EU enlargement; Border areas; EU regional policy

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1
• Strony: 75--90

Twórcy

autor

Arkadiusz Żukowski

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Marcin Chełminiak

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• R. Zięba, Polityka zagraniczna Unii Europejskiej wobec Europy Środkowej i Wschodniej, "Stosunki Międzynarodowe" 2000, nr 3-4, s. 10.
• K. Tomaszewski, Metodologiczne aspekty studiów nad problematyką regionów w procesie integracji europejskiej, "Przegląd Europejski" 2006, nr 2, s. 108-122.
• A. Kukliński, Unia Europejska jako przełomowe wyzwanie dla Polski XXI wieku (artykuł dyskusyjny), "Studia Europejskie" 1999, nr 1, s. 11.
• M. Kruszewska-Gagoś, Promowanie rozwoju i dostosowań strukturalnych w regionach słabiej rozwiniętych jako jeden z celów polityki regionalnej Unii Europejskiej, w: Polska Wschodnia - determinanty rozwoju, red. B. Plawgo, Białystok 2006, s. 34.
• G. Gorzelak, Polskie regiony w procesie integracji europejskiej, "Studia Regionalne i Lokalne" 2002, nr 2-3, s. 62.
• B. Kawałko, Granica wschodnia jako czynnik ożywienia i rozwoju społeczno-ekonomicznego regionów przygranicznych, Warszawa 2006, s. 5.
• W. Lichacziew, Rossija i Jewropejskij Sojuz w stratiegiczieskoj pierspiektiwie, "Mieżdunarodnaja Źizń" 2000, nr 1, s. 40-49.
• W.P. Żdanow, W.I. Pustowganow, G.M. Fiodorow, Prostranstwiennoje razwitie ekonomiki i rassielienia riegiona, Kaliningrad 2002, s. 172.
• A. Skrzydło, Rozwój współpracy transgranicznej i międzyregionalnej, w: Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1997, red. B. Wizimirska, Warszawa 1997, s. 86-88.
• G. Grzelak, Pomorze i Obwód Kaliningradzki - współpraca międzynarodowa 1992-2002, "Gdańskie Studia Międzynarodowe" 2002, nr 2, s. 35-46.
• W.T. Modzelewski, Współpraca na pograniczu polsko-rosyjskim. Wymiar regionalny i lokalny, w: Polska wobec Obwodu Kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej, red. A. Żukowski, Olsztyn 2004, s. 77-78.
• L. Sidorowicz, K. Bocianiak, Próba weryfikacji nowego wymiaru polskiej granicy państwowej w zakresie przepływu osób po akcesji do Unii Europejskiej, w: Regiony przygraniczne w warunkach zewnętrznych granic Unii Europejskiej, red. J. Sikorski, Białystok 2005, s. 244.
• A. Żukowski, New border of the European Union with the Kaliningrad District from the perspective of Polish foreign policy, w: Poland and Romania before Enlargement of European Union and NATO, red. J. Wendt, F. Bente, V. Bodocan, Warsaw 2004, s. 143-156.
• S. Mrozowska, Polski lobbing regionalny w Unii Europejskiej, w: Polska w Unii Europejskiej. Bilans otwarcia, red. J. Marszałek-Kawa, Toruń 2005, s. 117.
• M. Chełminiak, W. Kotowicz, The foreign policy of Poland and the Kaliningrad Region in 1989-2012, "Baltic Region" 2012, No. 4, s. 52-59.