Czynniki determinujące rozwój krajowego sektora energetycznego - analiza wrażliwości

• Autorzy: Mariusz Kudełko

Warianty tytułu

The Factors Determining the Development of the Domestic Energy Sector - Sensitivity Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą wskazania optymalnej drogi rozwoju krajowego sektora energetycznego w warunkach niepewności. Przedstawione w publikacji wyniki analizy czułości wskazują na zakres i kierunek możliwych zmian struktury wytwarzania energii i najważniejszych parametrów ekonomicznych dla wysoce niepewnych parametrów rozwojowych sektora. Przeprowadzona analiza wrażliwości pozwoliła na wychwycenie najistotniejszych - z punktu widzenia zmiany struktury wytwarzania - czynników rozwojowych. Jako narzędzie prognostyczne wykorzystany został matematyczny model optymalizacyjny POWER-POL, autorskie narzędzie stworzone i wykorzystywane do analiz rozwoju krajowego sektora energetycznego. Obliczenia przeprowadzono dla scenariusza bazowego, a następnie w analizie czułości zmieniano wartości wybranych parametrów, które mogą mieć istotny wpływ na rozwój sektora. W scenariuszu bazowym w całym analizowanym okresie dominującą pozycję w bilansie energetycznym zachowuje węgiel kamienny, choć jego zużycie systematycznie spada. Pozycja węgla brunatnego jest stabilna, można nawet zaobserwować stały wzrost jego znaczenia w bilansie produkcyjnym. Systematycznie rośnie rola źródeł odnawialnych, gaz pełni rolę bilansującą. Energetyka jądrowa - dla stosunkowo niskich cen uprawnień zbywalnych oraz wysokich nakładów inwestycyjnych - nie jest realną i ekonomicznie uzasadnioną opcją rozwojową. W artykule opisano zmiany jedynie kilku kluczowych sektorowych parametrów wynikowych, takich jak zużycie węgla kamiennego i brunatnego, łączną emisję CO2, wysokość jednostkowych kosztów produkcji energii elektrycznej oraz poziom zdyskontowanych kosztów systemowych. Analiza umożliwiająca uszeregowanie badanych czynników z uwagi na siłę ich oddziaływania wskazuje, że największy wpływ na wysokość kosztów produkcji energii mają popyt na energię, cena węgla kamiennego i brunatnego oraz ceny uprawnień zbywalnych. Mniejsze zmiany można zaobserwować w przypadku zmienności kosztów inwestycyjnych technologii wiatrowych oraz limitu OZE. (abstrakt oryginalny)

EN

The article attempts to identify the development of domestic energy sector under uncertainty. The results of sensitivity analysis indicate the scope and direction of possible changes in the structure of energy production and economic parameters for highly uncertain sector's factors. Sensitivity analysis made it possible to capture the most important - from the point of view of changes in the structure of energy production - development factors. As a programming tool the model POWERPOL was used. The calculations were done for the base scenario and next in sensitivity analysis the values of selected parameters, which can have a significant impact on the sector development, have been changed. In the base scenario throughout the period analysed a dominant position in the energy balance keeps coal, although its consumption steadily declining. The lignite position is stable, it can be even seen a steady increase in its importance in the balance of production. The role of renewable energy sources is steadily growing, gas acts as a balancing source. Nuclear power - for relatively low CO2 allowance prices and high investment cost - is not a competitive option. The article describes the changes of only a few key sectoral output parameters, such as the use of coal and lignite, the total CO2 emissions, the unit cost of electricity production and the discounted system costs. The analysis, which allows to rank the factors due to the strength of their impact, indicates that the greatest effect on energy production costs have energy demand, the price of coal and lignite, andCO2 allowances prices. Minor changes can be observed in the case of volatility of wind power investment costs and renewable energy limits. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Modelowanie matematyczne; Przemysł energetyczny; Analiza wrażliwości

EN

Mathematical modeling; Power industry; Sensitivity analysis

• Czasopismo: Zarządzanie i Finanse
• Rocznik: 2015
• Numer: R. 13, nr 3, cz. 1
• Strony: 255--274

Twórcy

autor

Mariusz Kudełko

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• 1. Aktualizacja Prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię do roku 2030 (2011), Agencja Rynku Energii, Warszawa.
• 2. Brook A., Kendrick D., Meeraus A. (1992), GAMS Users' Guide, The Scientific Press, San Francisco.
• 3. Kudełko M. (2003), Efektywna alokacja zasobów w krajowym systemie energetycznym, "Studia, Rozprawy, Monografie" nr 121, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• 4. Kudełko M. (2008), Internalizacja kosztów zewnętrznych powodowanych przez krajowy sektor energetyczny - analiza kosztów i korzyści, "Polityka Energetyczna", t. 11, zeszyt 1, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• 5. Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. Kszyński P. (2011), Modelowanie rynków energii dla różnych systemów dystrybucji uprawnień do emisji dwutlenku węgla, "Studia, Rozprawy, Monografie", nr 173, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• 6. Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. Kszyński P. (2012), Handel uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej, "Studia, Rozprawy, Monografie", nr 178, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• 7. Kudełko M., Wejer M. (2014), Selected implications of negative externalities - on the example of the Polish energy sector, "Managerial Economics", Vol. 15, No. 2, Wydawnictwa AGH, Kraków.
• 8. Kudełko M., Wolak J., Czyż M., Kołodziej-Hajdo M., Marcinkowska E., Posłuszny K., Szydło S., Skrzyński P., Gdowska K. (2013), Wybrane problemy metodyki badań rozwoju przedsiębiorstw polskich po transformacji do gospodarki rynkowej, Wydawnictwo AGH, Kraków.
• 9. Model optymalnego miksu energetycznego dla Polski do roku 2060 - model DAS (2013), Departament Analiz Strategicznych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Warszawa.
• 10. PEP 2030 - Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku. Załącznik 2 do "Polityki energetycznej Polski do 2030 roku" (2009), Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• 11. Świrski K. (2014), Wstępne oceny skutków nowych celów klimatycznych, Społeczna Rada ds. Zrównoważonego Rozwoju Energetyki, Warszawa.
• 12. Węgiel dla polskiej energetyki w perspektywie 2050 roku - analizy scenariuszowe (2013), Gawlik L. (red.), Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.