Zarys problematyki kontratypów w prawie pracy : rozważania w kontekście dopuszczalności posługiwania się kryterium płci w procesie doboru pracowników

• Autorzy: Paulina Krakowiak

Warianty tytułu

The Issue of Lawful Excuses in Labor Law : the Objective justification of Indirect Discrimination in the Context of Genuine Occupational Requirement Grounded upon Features Related to Gender

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konsekwencją implementacji grupy tzw. dyrektyw wspólnotowych było wprowadzenie przez ustawodawcę krajowego regulacji zawierającej opis prawnie dopuszczalnych sytuacji, które jak to zostało statuowane już na początku art. 183b § 2 k.p. nie naruszają zasady równego traktowania. W literaturze tematu tego typu przypadki przyjęło się określać mianem kontratypów. Celem niniejszych rozważań jest zwrócenie uwagi na kontrowersje i problemy związane z funkcjonowaniem tej konstrukcji na tle art. 183b § 2 pkt 1 k.p. Statuowany tam wyjątek pozwala m.in., obok innych przesłanek różnicujących, co do zasady uznawanych za dyskryminujące, na posługiwanie się kryterium płci w zakresie, w jakim determinuje ono decyzję o niezatrudnieniu pracownika z uwagi na rodzaj pracy lub warunki jej wykonywania. Wprawdzie integralnym elementem omawianej konstrukcji, służącym przeciwdziałaniu arbitralnym działaniom pracodawców jest również wymóg proporcjonalności działań i zgodności z prawem celu różnicowania, jednak kwestie miarkowania ingerencji w prawa i wolności pracownika, zostaną z uwagi na ograniczony zakres wywodu jedynie zasygnalizowane. Główną osią niniejszych rozważań będą zatem zagadnienia związane z bezprawnością zachowania objętego kontratypem, a także identyfikacją "typu podstawowego", rozumianego jako zasada, od której sytuacja objęta kontratypem stanowi wyjątek. (fragment tekstu)

EN

The article discusses the mechanism of the objective justification of indirect discrimination from the standpoint of genuine occupational requirement grounded on gender. The starting point focuses on the origins of the concept of lawful excuses, brought to light by professor Władysław Wolter. The author benefits from arguments and legal reasoning presented in the theory of polish criminal law to introduce the doctrine of objective justification of discrimination. This paper also covers the distinction between the concept of primary and secondary legality of lawful excuse and is partly devoted to the relationship between the principle of equality and the principle of non-discrimination. The greater part of this issue is dedicated to rules of conflicts that occur between the prohibition of discrimination and various rights and freedoms, with a special emphasis on axiological settlements applicable in the particular court rulings. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo pracy; Dobór pracowników; Równouprawnienie kobiet i mężczyzn

EN

Labour law; Employees' recruitment; Equal rights for women and men

• Czasopismo: Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 2
• Strony: 159--172

Twórcy

autor

Paulina Krakowiak

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• M. Wandzel, Nowy kształt kontratypów dyskryminacji po nowelizacji Kodeksu pracy, MPP 5/2009, s. 232-234
• A.M. Świątkowski, Komentarz do art. 183b §2 k.p. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 88 i n.
• J. Wratny, Komentarz do art. 112k.p., [w:] Kodeks pracy: Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2004, s. 67-69.
• K. Ajdukiewicz, Definicja, [w:] Język i poznanie, t. 2, PWN, Warszawa 2006, s. 244-245.
• R. Wieruszewski, Zasada równouprawnienia kobiet i mężczyzn, [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Ossolineum, Warszawa 1991, s. 91-92.
• K. Buchała, Prawo Karne Materialne, PWN, Warszawa 1989, s. 245-248
• M. Cieślak, Polskie prawo karne, Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1994, s. 215
• Z. Jędrzejewski, Bezprawność jako element przestępczości czynu. Studium na temat struktury przestępstwa, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2009, s. 442-443
• T. Kaczmarek, O tzw. okolicznościach wyłączających bezprawność karną czynu, PiP 2008, nr 10, s. 25
• A. Zoll, W sprawie kontratypów, PiP 2009, nr 4, s. 108-114.
• T. Zieliński, Klauzule generalne w prawie pracy, PWN, Warszawa 1988, s. 165-170.
• W. Sanetra, Komentarz do art. 8 k.p., LexPolonica online [stan na 10 czerwca 2012].
• R. Mizerski, Test legalności w systemie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2009, s. 84.
• E. Ellis, EC Sex Equality Law, Oxford, 1998, s. 327
• M. Wandzel, Czy można usprawiedliwiać dyskryminację pośrednią? Sposoby weryfikacji zarzutu dyskryminacji pośredniej w orzecznictwie Europejskiego Trybunatu Sprawiedliwości w Luksemburgu, [w:] A.M. Świątkowski (red.), Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, 2001/2002, s. 246.
• E. Baribosia, I. Rorive, In search of a balance between the right to equality and other fundamental rights, Komisja Europejska, Luksemburg 2010, s. 48.