Rola i znaczenie turystyki pielgrzymkowej w rozwoju województwa śląskiego

• Autorzy: Jacek Reczek

Warianty tytułu

The Function and Importance of Pilgrimage Tourism in the Development of the Silesian Province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor artykułu wychodzi z założenia, iż turystyka pielgrzymkowa stanowi szansę rozwoju województwa śląskiego, które w nowych granicach będzie regionem zielonym, rolniczym i górskim. Liczne walory turystyczne i nowa zmodernizowana infrastruktura turystyczna gwarantują nowe szanse rozwoju. Turystyka może stać się nową dziedziną aktywności gospodarczej, motorem do rozwoju małej przedsiębiorczości i nowego ładu przestrzennego regionu. Najważniejsze bodźce rozwoju zawarte są w programie "Rozwój turystyki rekreacji w gminach i powiatach województwa śląskiego jako czynnika rozwoju regionu" powstałym z inicjatywy śląskiego Związku Gmin i Powiatów w kwietniu 1999 roku. Wśród nich miejsce szczególne zajmuje turystyka pielgrzymkowa w takich miejscowościach jak: Częstochowa, Piekary Śląskie, Pszów i Turza śląska. Częstochowa zajmuje szczególne miejsce wśród wymienionych miast. Należy do najsłynniejszych w świecie ośrodków pielgrzymkowych ze względu na sanktuarium maryjne znane od XIV wieku, obecnie odwiedzane rocznie przez 4-5 mln pątników i turystów z całego świata. Klasztor jasnogórski jest zabytkiem klasy zerowej ze względu na unikalny kompleks architektoniczny oraz cenne zbiory militariów i starodruków. Od lat 90. Częstochowa wraz z miastami bliźniaczymi uczestniczy w programie współpracy i marketingu tych miejscowości. Prace samorządu były kolejno nagradzane przez Radę Europy w latach 1993, 1995 i 1998. Dodatkowym ważnym atutem miasta jest jego położenie w obrębie Jury Krakowsko-Częstochowskiej o niepowtarzalnych walorach krajobrazowych. Ponadto miasto posiada liczne placówki kulturalne, takie jak teatr, filharmonię, dzięki którym stanowi ważny ośrodek kultury. Poczynając od lat 90. miasto realizuje program zagospodarowania turystycznego przy współpracy z włoską firmą konsultingową "Team". Chodzi przede wszystkim o rozwój bazy noclegowej i komunikacyjnej. Kolejnym ośrodkiem pielgrzymkowym są Piekary Śląskie ze swoim sanktuarium Matki Boskiej Piekarskiej. Jest ono miejscem corocznych majowych pielgrzymek mężczyzn i sierpniowych - kobiet, przybywających pieszo z miast konurbacji górnośląskiej. Słabą stroną tego ośrodka jest brak bazy noclegowej. Realizacja nowych inwestycji w zakresie bazy noclegowej przerasta możliwości ekonomiczne gminy, stąd propozycja współpracy sąsiedzkiej z pobliskimi gminami: Tarnowskimi Górami i Swierklańcem. Pozostałe miejscowości, Pszów i Turza Śląska, mają zasięg lokalny jako ośrodki pielgrzymkowe. Zwłaszcza szanse Pszowa postrzegane są z powodu jego granicznego położenia, blisko granicy z Czechami - to właśnie dla nich, sąsiadów zza granicy, powinien przygotować bazę turystyczną. Inaczej postrzegane są szanse sanktuarium Matki Boskiej Bogucickiej znajdującego się w dzielnicy Katowic - Bogucicach Ma ono znaczenie lokalne dla mieszkańców Katowic i najbliżej położonych miast. W zakończeniu przedstawiono mocne i słabe strony miejscowości pielgrzymkowych województwa śląskiego oraz zadania i wyzwania stojące przed ich władzami samorządowymi. (abstrakt oryginalny)

EN

The author of the paper holds an opinion that pilgrimage tourism is a chance for the development of the Silesian Province which - set in its new borders - can become a green, agricultural and mountain region. Many tourist advantages as well as the new or modernised tourism-centred infrastructure function as a form of guarantee for the new chances of the development. Tourism itself can become a new branch of economic activity, constituting a strong impulse for the development of small firms as well as establishing a new spatial order of the region. The most important stimuli for the development of the region were placed in a documentary programme entitled "Forms of Development of Tourism and Recreation in the Communes and Districts of the Silesian Province"; the document appeared in April 1999 being a joint initiative of the Silesian Union of Communes and Districts. The developmental possibilities of pilgrimage tourism in such towns as Częstochowa, Piekary Śląskie, Pszów and Turza Śląska were strongly stressed in the document-in-question. Częstochowa takes a particular position in the cluster of Silesian pilgrimage places enumerated above. It belongs to the most famous pilgrimage centres in the world mainly because of the famous Virgin Mary Sanctuary, known from the 14th Century, currently visited by approx. 4-5 million pilgrims and/or tourists yearly. The Jasna Góra Monastery is a "0" class monument because of a unique architectural complex and a very precious collection of ancient military accessories and old prints. Since the 90-ies Częstochowa, together with its twin-towns, has been taking part in the programme of co-operation and marketing of the cities. The works of the Częstochowa self-government were noticed and prized by the Council of Europe in 1993, 1995 and 1998. Another important advantage of the town is its localisation in the area of the Krakowsko-Częstochowska Upland, the area of unrepeatable landscape values. Apart from that there are many cultural objects in the town (e.g. a theatre or active Philharmonic society) what naturally makes it an important centre of the development of culture as well. Since mid-90-ies the town has been actively engaged in the programme aiming at the development of the local tourist infrastructure (mainly the increase in the number of night's lodging places and the betterment of communication), co-operating with an Italian consulting firm called "Team". Another Silesian pilgrimage centre is placed in Piekary Śląskie with its famous church of the Piekarska Holy Mother. The town is the aim of annual pilgrimages of men (in May) and women (in August). The pilgrims arrive on foot from different towns of the Upper Silesia conurbation. As it appears too expensive for the commune of Piekary Śląskie itself to enlarge the amount of night's lodging places a suggestion, to do that in the co-operation with the neighbouring communes of Tarnowskie Góry and Świerklaniec has recently been launched. The two remaining pilgrimage places, i.e. Pszów and Turza Śląska, have been recognised as the local aims for pilgrimizing. The tourist chances of Pszów, because of its localisation not far from the Polish - Czech border, should be noticed from this point of view; it is for the Czech pilgrims that the tourist infrastructure has to be prepared. The chances for the development of the Bogucice church with the famous Bogucicka Virgin Mother altar, mainly because of the fact that Bogucice is one of the Katowice suburbs, have been seen as important locally only, because of the fact that the majority of the people that visit the church are the inhabitants of Katowice and/or the neighbouring places. The conclusion of the paper contains a survey of strong and weak points of the pilgrimage places found in the Silesian Province as well as the tasks and the challenges local self-governments are expected to match. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka religijna; Rozwój regionalny; Infrastruktura turystyczna; Zaplecze noclegowe turystyki; Atrakcyjność turystyczna; Zagospodarowanie turystyczne; Zadania samorządu terytorialnego; Rozwój turystyki; Turystyka; Pielgrzymowanie; Filharmonia

EN

Religious tourism; Regional development; Tourism infrastructure; Tourism accommodation facilities; Touristic attractiveness; Development of tourist facilities; Local government task; Tourism development; Tourism; Pilgrimage; Philharmonic

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
• Rocznik: 2000
• Numer: nr 9 Zeszyt Naukowy Katedry Turystyki oraz Katedry Geografii Turystycznej i Ekorozwoju
• Strony: 55--77

Twórcy

autor

Jacek Reczek

Bibliografia

• www.silesia2000.pl
• http:zwgml.zggspm.org.pl
• J. Pasierb, J. Sanek, J. Michlewski, J. Rosikoń: "Skarby Jasnej Góry", Inter Press, Warszawa 1990.
• www.icz.com.pl
• www.zggspm.com