Charakter prawny organów kontroli i nadzoru nad organizacjami pożytku publicznego

• Autorzy: Katarzyna Płonka-Bielenin

Warianty tytułu

The Legal Nature of Audit and Supervision of Public Utility Organizations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ustawowa konstrukcja instytucji nadzoru i kontroli budzi pewne wątpliwości. Przede wszystkim należy zastanowić się nad potrzebą wprowadzenia modyfikacji instytucji nadzoru. Organizacje pożytku publicznego są organizacjami spoza sektora finansów publicznych i w zasadzie mogą tylko pod pewnymi warunkami, uczestniczyć w wykonywaniu zadań publicznych, które są finansowane ze środków publicznych. Możliwość władczego wkraczania w zakres działalności organizacji pożytku publicznego może w pewnym zakresie stanowić naruszenie autonomii tych podmiotów. Zastrzeżenie budzi także powierzenie kompetencji nadzorczych ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego, poza wymienionymi w ustawie wyjątkami, ponieważ biorąc pod uwagę szeroki zakres zadań publicznych, które mogą być realizowane przez organizacje pożytku publicznego, rodzi się pytanie, czy minister jest w stanie czuwać nad prawidłowością realizacji tych zadań. Pewnym rozwiązaniem tego problemu może być np. rozdzielenie kompetencji nadzorczych pomiędzy różnych ministrów, w zależności od przedmiotu realizowanych zadań. Pewne wątpliwości budzi także "symboliczny" udział Rady Działalności Pożytku Publicznego w sprawowaniu kontroli nad organizacjami pożytku publicznego. Uzasadnione wydaje się wprowadzenie szerszych kompetencji kontrolnych Radzie, które przyczyniłyby się do zwiększenia wpływu czynnika społecznego na działalność organizacji pożytku publicznego. Rozwiązanie nadzoru zastosowane w ustawie, w której ustawodawca przedmiotem nadzoru uczynił "prawidłowość korzystania z uprawnień określonych w ustawie" należy ocenić krytycznie. Kryterium nadzoru zostało przez ustawodawcę wyrażone w sposób bardzo ogólny i nieprecyzyjny. (abstrakt oryginalny)

EN

In the light of the analysis that was carried out, one can state that legal character of controlling and supervising authorities of public utility organizations is determined by their abilities. There arise certain doubts about the statutory structure of a supervision and control institution. First of all one should ponder on the need of introducing modifications of the supervisory institution. The public utility organizations are organizations from beyond the public finance sector and, basically, only under certain conditions, they can participate in realizing public projects that are financed from public funds. A possibility of dominating intervention on the scope of activity of a public utility organization might, to a certain extent, present an infringement of autonomy of such entities. Also a reservation is raised by entrusting with supervisory competency the minister concerned with social security matters, apart from the exceptions specified in the Act, since, in view of a wide range of public projects to be realized by the public utilities, there arises a question whether the minister is capable of taking care of proper implementation of those projects. A certain solution of the problem can be, for instance, a division of supervisory competencies between different ministers, depending on the subject of tasks being realized. Also certain doubts are raised by a "symbolic" participation of the Public Utility Activity Council in performing control of the public utility organizations. It seems justified to introduce broader control competencies for the Council to cause an increase of influence of representatives of the community on the activity of public utility organizations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Organizacje pożytku publicznego; Kontrola; Nadzór; Regulacje prawne; Sektor finansów publicznych

EN

Public benefit organisation; Control; Supervision; Legal regulations; Public finance sector

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 41 Zeszyt Naukowy Katedry Prawa i Administracji
• Strony: 71--90

Twórcy

autor

Katarzyna Płonka-Bielenin

Bibliografia

• A. Ceglarski: Organizacje pożytku publicznego, Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2005.
• B. Banaszak: Prawo konstytucyjne. Warszawa 2001.
• D. Bugajna-Sporczyk, I. Janson: Zakładamy fundacje, wyd. Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 1996.
• D. Wacinkiewicz: Kontrola i nadzór w prawie komunalnym, Wyd. C.H. BECK, Warszawa 2007.
• Dz. U. z 2003, Nr 96, poz. 873 z późn. zm.
• E. Iserzon: Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje. Warszawa 1968.
• E. Ochendowski: Prawo administracyjne, część ogólna, Toruń 1999.
• H. Cioch: Prawo fundacyjne, Zakamycze 2005.
• H. Izdebski: Fundacje i stowarzyszenia, Komentarz, orzecznictwo, skorowidz, AJP Partner S.C., Łomianki 2001 r.
• H. Izdebski: Fundacje i stowarzyszenia. Łomianki 2000.
• J. Blicharz: Pozycja prawna stowarzyszeń. Studium administracyjnoprawne, "Acta Univ. Wratislaviensis", Wrocław 1996.
• J. Boć (red.): Prawo administracyjne, Wrocław 2000.
• J. Boć (red.): Prawo administracyjne. Kolonia Limited 2005.
• J. Filipek: Prawo administracyjne, Instytucje ogólne, cz. II, Kraków 2001.
• J. Jagielski: Kontrola administracji publicznej, Lexis Nexis, Warszawa 2007.
• J. Lang: Prawo administracyjne; [w:] (red.) M. Wierzbowski: Prawo administracyjne. Warszawa 2006.
• J. Ruszewski: Organizacje pożytku publicznego, "Państwo i Prawo", Warszawa 2000, z. 7 (713).
• J. Starościak: Zarys nauki administracji. Warszawa 1966.
• J. Zimmermann: Prawo administracyjne, Kraków 2005.
• M. Arczewska: Nie tylko jedna ustawa. Prawo o organizacjach pozarządowych. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2005.
• M. Swora: Nadzór nad stowarzyszeniami jako zadanie starosty powiatu, Samorząd Terytorialny, Warszawa 2003, nr 11/155.
• M. Swora: Nadzór nad stowarzyszeniami, fundacjami oraz prowadzeniem działalności pożytku publicznego, "Państwo i Prawo", Warszawa 2003, z. 12 (694).
• Prawo administracyjne, (red.) M. Wierzbowski, Warszawa 2006.
• Rozporządzenie ministra finansów z dnia 23 grudnia 2004 r., w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego (Dz. U. Nr 285, poz. 2852).
• Tj. Dz. U. z 2001, Nr 79, poz. 855 z późn. zm.
• Tj. Dz. U. z 2009, Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.
• Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP (Dz. U. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o fundacji Zakłady Kórnickie (Dz. U. Nr 130, poz. 1451).
• Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2010, Nr 28, poz. 146.
• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. z 2006, Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 5 stycznia 1995 r. o fundacji Zakład Narodowy im. Ossolińskich (Dz. U. Nr 23, poz. 121).
• Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach oraz Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach tj. Dz. U. z 1991, Nr 46, poz. 203 z późn. zm.
• W. Dawidowicz: Zagadnienia ustroju administracji państwowej w Polsce, Warszawa 1970.