Procesy afektywne automatyczne jako wyznaczniki decyzyjności menedżera

• Autorzy: Marzena Jankowska-Mihułowicz

Warianty tytułu

Affective Automatic Processes as Determinants of Managers' Decision-making

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule wyjaśniono, czym jest decyzyjność menedżera oraz zdefiniowano procesy afektywne automatyczne i wskazano ich rolę w podejmowaniu decyzji strategicznych w warunkach niepewności. Ponadto zaprezentowano wyznaczniki decyzyjności menedżera w zakresie procesów afektywnych automatycznych. Szczególnie istotny w turbulentnym otoczeniu jest wzrost zdolności menedżerów do szybkiego i trafnego podejmowania złożonych decyzji i reagowania na zmiany. Zdolność ta jest kluczowa na najwyższym szczeblu zarządzania przedsiębiorstwem. Dlatego w artykule przedstawiono wpływ uwarunkowań emocjonalnych menedżera na jego decyzyjność. Przeprowadzone rozważania umożliwiły wyciągnięcie wniosków, a więc wskazanie wyznaczników decyzyjności menedżera wynikających z procesów afektywnych automatycznych. Istnieją możliwości redukowania negatywnych skutków indywidualnych ograniczeń dotyczących radzenia sobie decydentów z własnymi emocjami, jednak są one ograniczone. Dlatego tak istotny jest dobór decyzyjnych menedżerów na kluczowe stanowiska w przedsiębiorstwie. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper explains what managerial decision-making involves, defining affective automatic processes and indicating the managers' role in strategic decisions made under uncertainty. The determinants of their decision-making were also presented against the background of affective automatic processes. Greater abilities of managers to make complex decisions in a fast and appropriate manner and react to changes are particularly important in a turbulent environment. Such abilities are crucial at the highest level of company management. Therefore, the impact of emotional determinants of managers on their decision-making was presented. The study carried out have made it possible to draw conclusions, and thus identify the determinants of managers' decision-making in a range of automatic affective processes. There are possibilities of reducing negative effects of individual limitations in dealing with emotions by decision-makers, but they are limited. Therefore, the choice of managers able to make appropriate decisions is so important in an enterprise. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podejmowanie decyzji; Decyzje strategiczne; Niepewność w decyzjach gospodarczych

EN

Decision making; Strategic decisions; Uncertainty in economic decisions

• Czasopismo: Problemy Zarządzania
• Rocznik: 2015
• Numer: vol. 13, nr 1 (51), t. 2 Przedsiębiorczość w XXI wieku : oblicza i wyzwania
• Strony: 200--214

Twórcy

autor

Marzena Jankowska-Mihułowicz

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Bibliografia

• Bandura, A. i Cervone, D. (1983). Self-evaluative and Self-efficacy Mechanisms Governing the Motivational Effects of Goal Systems. Journal of Personality and Social Psychology, 45 (5), 1017-1028, http://dx.doi.Org/10.1037/0022-3514.45.5.1017.
• Camerer, C., Loewenstein, G. i Prelec, D. (2005). Neuroeconomics: How Neuroscience Can Inform Economics. Journal of Economic Literature, 43 (1), 9-64, http://dx.doi. org/10.1257/0022051053737843.
• Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. New York: Harper and Row.
• Di Fabio, A. i Palazzeschi, L. (2012). Incremental Variance of the Core Self-evalua-tion Construct Compared to Fluid Intelligence and Personality Traits in Aspects of Decision-making. Personality and Individual Differences, 53 (3), 196-201, http://dx.doi. org/10.1016/j.paid.2012.03.012.
• Dorfman, J., Shames, V.A. i Kihlstrom, J.F. (1996). Intuition, Incubation, and Insight: Implicit Cognition in Problem Solving. W: G. Underwood (red.), Implicit Cognition (s. 257-296). Oxford: Oxford University Press.
• Dunn, B.D., Dalgleish, T. і Lawrence, A.D. (2006). The Somatic Marker Hypothesis: A Critical Evaluation. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 30 (2), 239-271, http:// dx.doi.org/10.1016/j.neubiorev.2005.07.001.
• Elaydi, R. (2006). Construct Development and Measurement of Indecisiveness. Management Decision, 44 (10), 1363-1376, http://dx.doi.org/10.1108/00251740610715696.
• Forgas, J.P. і Bower, G.H. (1987). Mood Effects on Person-Perception Judgments. Journal of Personality and Social Psychology, 53 (1), 53-60, http://dx.doi.org/10.1037/0022-3514.53.1.53.
• Fox, E. i Georgiou, G.A. (2005). The Nature of Attentional Bias in Human Anxiety. W: R.W. Engle, G. Sedek, U. von Hecker i D.N. Mcintosh (red.), Cognitive Limitations in Aging and Psychopathology (s. 249-274). Cambridge: Cambridge University Press.
• Gazzaniga, M.S. (2011). Who's in Charge?: Free Will and the Science of the Brain, New York: Ecco.
• Hembree, R. (1988). Correlates, Causes, Effects, and Treatment of Test Anxiety. Review of Educational Research, 58 (1), 47-77.
• Jankowska-Mihutowicz, M. (2012). Decyzyjność menedżerów w praktyce i teorii zarządzania. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 115, 74-83.
• Jankowska-Mihułowicz, M. i Walentynowicz, P. (2009). Personalne bariery podejmowania decyzji menedżerskich. W: K.A. Kłosiński i A. Biela (red.), Człowiek i jego decyzje (t. 1, s. 165-177). Lublin: "Wydawnictwo KUL.
• Jaramillo, F., Mulki J.P. i Locander, W.B. (2006) The Role of Time Wasted in Sales Force Attitudes and Intention to Quit. International Journal of Bank Marketing, 24 (1), 24-36, http://dx.doi.org/10.1108/02652320610642326.
• Larner, A.J. (2011). A dictionary of Neurological Signs. New York: Springer, http://dx.doi. org/10.1007/978-1-4419-7095-4.
• LeDoux, J.E (2000). Emotion Circuits in the Brain. Annual Review of Neuroscience, 23 (1), 155-184, http://dx.doi.Org/10.1146/annurev.neuro.23.l.155.
• Leith, K.P. i Baumeister, R.F. (1996). Why Do Bad Moods Increase Self-defeating Behavior? Emotion, Risk Taking, and Self-regulation. Journal of Personality and Social Psychology, 71 (6), 1250-1267, http://dx.doi.Org/10.1037/0022-3514.71.6.1250.
• Loewenstein, G.F., Weber, E.U., Hsee, C.K і Welch, N. (2001). Risk as Feelings. Psychological Bulletin, 127 (2), 267-286, http://dx.doi.Org/10.1037/0033-2909.127.2.267.
• Ma, Ch., Gong, G. i Ma, Y. (2011). An Information Processing Model for Emotional Agents Based on the OCC Model and the Mood Congruent Effect. W: Y. Tang, V-N. Huynh i J. Lawry (red.), Integrated Uncertainty in Knowledge Modelling and Decision Making International Symposium, IUKM 2011, Hangzhou, China, October 28-30, Proceedings (s. 98-108). Verlag Berlin Heidelberg: Springer, http://dx.doi. org/10.1007/978-3-642-24918-1.
• Mellers, B.A. i McGraw, A.P. (2001). Anticipated Emotions as Guides to Choice. Current Directions in Psychological Science, 10 (6), 210-214, http://dx.doi.org/10.llll/1467-8721.00151.
• Myers, D.G. (2013). Psychology. New York: Worth Publishers.
• Ochsner, K.N., Ray, R.R., Hughes, В., McRae, K, Cooper, J.C., Weber, J., Gabrieli, J.D.E. і Gross, J.J. (2009). Bottom-up and Top-down Processes in Emotion Generation: Common and Distinct Neural Mechanisms. Psychological Science, 20 (11), 1322-1331, http://dx.doi.Org/10.llll/j.1467-9280.2009.02459.x.
• Osman, M. (2010). Controlling Uncertainty: Decision Making and Learning in Complex Worlds. Chichester: Wiley-Blackwell.
• Riesman, D., Glazer, N. i Denney, R. (1996). Samotny tłum. Warszawa: Muza.
• Rostowski, J. i Rostowska, T. (2012). Neuropsychological Context of Marital Functioning. W: T. Heinbockel (red.), Neuroscience (s. 51-66). Croatia: InTech.
• Russell, J.A. (2009). Emotion, Core Affect, and Psychological Construction. Cognition and Emotion, 23 (7), 1259-1283, http://dx.doi.org/10.1080/02699930902809375.
• Sinclair, R.C. і Mark, M. (1992). The Influence of Mood State on Judgment and Action: Effects on Persuasion, Categorization, Social Justice, Person Perception and Judgmental Accuracy. W: L.L. Martin і A. Ifesser (red.), The Construction of Social Judgment (s. 165-193). New Jersey: Erlbaum.
• Toth, J.P. i Reingold, E.M. (1996). Process Dissociations versus Task Dissociations: A Controversy in Progress. W: G. Underwood (red.), Implicit Cognition (s. 159-202). Oxford: Oxford University Press.
• Trzebińska, E. i Krzemionka, D. (2013). Koktajl uczuć. Charaktery, 8 (199), 75-79.
• Trabelsi, A. i Frasson, C. (2010). The Emotional Machine: A Machine Learning Approach to Online Prediction of User's Emotion and Intensity. W: 10th IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies (s. 613-617). New York: IEEE Press.
• Toszka, T. (2010). Decyzje. Perspektywa psychologiczna i ekonomiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Vosburg, S.K. (1998a). Mood and the Quantity and Quality of Ideas. Creativity Research Journal, 11 (4), 165-172, http://dx.doi.org/10.1207/sl5326934cijll04_5.
• Vosburg, S.K (1998b). The Effects of Positive and Negative Mood on Divergent-thinking Performance. Creativity Research Journal, 11 (2), 315-234, http://dx.doi.org/10.1207/ sl5326934crjll02_6.
• Watson, D., Wiese, D., Vaidya, J. i Tellegen, A. (1999). The Two General Activation Systems of Affect: Structured Findings, Evolutionary Considerations, and Psychobiological Evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 76 (5), 820-838, http://dx.doi. org/10.1037/0022-3514.76.5.820.
• Wieczorkowska-Wierzbińska, G. (2011). Psychologiczne ograniczenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
• Williams, J.M.G., Watts, F.N., MacLeod, С. i Mathews, А.М. (1997). Cognitive Psychology and Emotional Disorders. Chichester: Wiley.
• Wilson, E. і MacLeod, C. (2003). Contrasting TWo Accounts of Anxiety-linked Attentional Bias: Selective Attention to Varying Levels of Stimulus Threat Intensity. Journal of Abnormal Psychology, 112 (2), 212-218, http://dx.doi.Org/10.1037/0021-843X.112.2.212.

Identyfikatory

DOI

10.7172/1644-9584.51.13