Zasady równości i sprawiedliwości społecznej w prawie emerytalnym

• Autorzy: Kamil Antonów

Warianty tytułu

The Principles of Equality and Social Justice in Pension Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opracowanie dotyczy zagadnienia wpływu zasad równości i sprawiedliwości społecznej na prawo emerytalne. Autor stwierdza, że równość w prawie emerytalnym jest pojmowana w sposób szczególny, co wynika z naturalnego dla prawa ubezpieczeń społecznych zróżnicowania praw i obowiązków w sferze podlegania ubezpieczeniom, rodzaju wykonywanej pracy czy też z uwagi na płeć. Prowadzi to do odstępowania od nakazu równego traktowania podmiotów równych (podobnych) na rzecz dyferencjacji uprawnień emerytalnych uzasadnianej m.in. zasadą solidarności. Z kolei kwestia sprawiedliwości społecznej wiąże się głównie z ustaleniem reguł partycypacji w środkach pochodzących ze wspólnie tworzonego funduszu. W tym zakresie, aby zapewnić sprawiedliwy podział świadczeń, niezbędne jest wzajemne uzupełnianie się zasad "według pracy" i "według potrzeb" w celu zachowania komplementarności obu formuł sprawiedliwości. Wymiar świadczeń, uwzględniając społeczny charakter systemu emerytalnego, nie może być całkowicie zależny od wcześniej wniesionego wkładu (składki), powinien być bowiem korygowany mechanizmem przesunięcia środków w ramach danej generacji (np. od bogatszych do uboższych czy od krócej żyjących do dłużej żyjących). (abstrakt oryginalny)

EN

The paper regards the issue of influence of equality and social justice principles on pension law. The author states that equality in pension law is understood in a special way, what results from a natural - for social insurance law - differentiation of entitlements and obligations in regard to subjection to insurance, type of performed work or in regard to sex. This leads to deviation from the obligation of equal treatment of equal (similar) subjects in favour of differentiation of pension entitlements justified by i.e. the principle of solidarity. The issue of social justice, however, is related mostly to the determination of rules of participation in resources originating from a commonly established fund. In regard to the aforementioned, to ensure a just division of benefits, the principles of "according to work" and "according to needs" need to supplement each other in order to maintain both formulas of justice. Taking into consideration the social character of the pension system, the amount of benefits cannot be entirely dependent on the previously paid contribution (premium), as it should be corrected by a mechanism of moving resources within a given generation (e.g. from richer to poorer persons or from persons that live shorter to those that live longer). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Sprawiedliwość społeczna; Świadczenia emerytalne; Zabezpieczenie emerytalne

EN

Law; Social justice; Retirement benefits; Pension arrangement

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2015
• Tom: 62
• Numer: nr 2
• Strony: 9--27

Twórcy

autor

Kamil Antonów

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Antonów K., [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz, pod red. K. Antonowa, Warszawa 2014.
• Antonów K., [w:] Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, pod red. K.W. Barana, Warszawa 2015.
• Antonów K., Faktyczne i prawne okoliczności podwyższania i zrównywania wieku emerytalnego, [w:] Aktualne zagadnienia prawa pracy i polityki socjalnej (zbiór studiów), pod red. B.M. Ćwiertniaka, t. 2, Sosnowiec 2013.
• Antonów K., Prawo do emerytury, Kraków 2003.
• Antonów K., Sytuacja prawna składek zaewidencjonowanych na subkoncie w ZUS w razie rozwodu lub śmierci ubezpieczonego albo śmierci emeryta, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 2011, nr 5.
• Antonów K., Wypowiedzenie stosunku pracy w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Najwyższego, [w:] Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga Jubileuszowa Profesora Waleriana Sanetry, pod red. B. Cudowskiego, J. Iwulskiego, Białystok 2013.
• Babińska-Górecka R., Glosa do wyroku TK z dnia 13 listopada 2012 r., K 2/12, "Państwo i Prawo" 2014, z. 6.
• Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Warszawa 2006.
• Kalina-Prasznic U., Społeczne zabezpieczenie emerytalne pracowników - między prawem a rynkiem, Warszawa 2012.
• Perelman Ch., O sprawiedliwości, Warszawa 1959.
• Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 1994.
• Sanetra W., Aksjologiczne podstawy prawa ubezpieczeń społecznych, [w:] Ubezpieczenia społeczne w procesie zmian. 80 lat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pod red. K.W. Frieskego, E. Przychodaja, Warszawa 2014.
• Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, t. 3, Warszawa 1981.
• Ślebzak K., Aksjologiczne podstawy prawa ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem solidarności i sprawiedliwości, [w:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, pod red. M. Skąpskiego, K. Ślebzaka, Poznań 2014.
• Wagner B., Z problematyki równości w ubezpieczeniach społecznych, [w:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, pod red. M. Skąpskiego, K. Ślebzaka, Poznań 2014.
• Wagner B., Zasada równego traktowania w ubezpieczeniu chorobowym, [w:] Ubezpieczenia chorobowe, Iwonicz-Zdrój 2010.
• Zieliński T., Ubezpieczenia społeczne pracowników. Zarys systemu prawnego - część ogólna, Warszawa - Kraków 1994.
• Ziembiński Z., O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2015.62.2.9