Równość i sprawiedliwość w prawie pracy, prawie socjalnym i polityce społecznej

• Autorzy: Andrzej Marian Świątkowski

Warianty tytułu

Equality and Justice in Labour Law, Social Security Law and Social Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zadaniem prawa jest zagwarantowanie równości i sprawiedliwości na rynku pracy (rola prawa pracy, indywidualnego i zbiorowego) oraz w szeroko pojętym społeczeństwie (w przypadku prawa zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej). Idea równości jest powiązana z koncepcją sprawiedliwości społecznej wszystkich jednostek: pracowników, samozatrudnionych, ubezpieczonych oraz osób będących w potrzebie. Autor jest zdania, że rynek pracy oraz społeczeństwo są w stanie przełamać bariery i umożliwić realizację idei pełnej sprawiedliwości i równości. Podkreśla także, iż poza równością i sprawiedliwością w opracowaniu naukowym oraz w działaniach praktycznych należy uwzględniać także politykę antydyskryminacyjną, przejściowo uprzywilejowane traktowanie wybranych kategorii społecznych w przeszłości dyskryminowanych, czyli dylemat równouprawnienia. Zdecydowanie uważa, że idea równości w prawie pracy, prawie zabezpieczenia społecznego i polityce społecznej powinna być rozszerzona poza granice zasady równego traktowania. Prawny obowiązek działania w dobrej wierze powinien zostać szeroko rozpropagowany i powszechnie stosowany w prawie pracy, prawie socjalnym i polityce społecznej. Jest bowiem jedynym instrumentem pozwalającym na korygowanie norm prawnych i umożliwiającym osiągnięcie stabilizacji i pewności prawnej w stosunkach społecznych regulowanych i kształtowanych przepisami prawa socjalnego i polityki społecznej. Zadaniem prawa jest zagwarantowanie równości i sprawiedliwości na rynku pracy (rola prawa pracy, indywidualnego i zbiorowego) oraz w szeroko pojętym społeczeństwie (w przypadku prawa zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej). Idea równości jest powiązana z koncepcją sprawiedliwości społecznej wszystkich jednostek: pracowników, samozatrudnionych, ubezpieczonych oraz osób będących w potrzebie. (abstrakt oryginalny)

EN

The goal of law is to provide, accommodate and foster greater equality and justice in the labour market (in case of employment and labour law) as well within the society at large (cases of social security law and social policy). The idea of substantive equality is closely connected with the notion of justice to all individual human being: employees, self-employed, workers, insured as well as those who are in need. The author argues that labour market as well as the society as such may remove the bariers, obstacles and failers in order to secure the equality between equals. He points out close connections not only between equality and justice but also between anti-discrimination policy and temporary preferential treatment of previously discriminated members of society (dillemma of equality). He strongly advocates that idea of equality as it applied in labour, social security laws and social policy ought to be extended beyond legal limits of equal treatment. The legal duty to act in good faith (equity principle) should be introduced into labour and social security law and social policy as the most important legal and political instrument which may be used to control pure legal norms, decisions and action pursued by both public and private institutions in order to guarantee a high degree of stability in areas ruled by social law (labour and social security) and social policy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Sprawiedliwość społeczna; Sprawiedliwość; Regulacje prawne; Prawo pracy; Polityka społeczna

EN

Law; Social justice; Justice; Legal regulations; Labour law; Societal policy

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2015
• Tom: 62
• Numer: nr 2
• Strony: 227--245

Twórcy

autor

Andrzej Marian Świątkowski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Allen A., Michael Young's The Rise of the Meritocracy: A Philosophical Critique, "British Journal of Educational Studies" 1959, Vol. 4.
• Arystoteles, Etyka nikomachejska, Warszawa 1956.
• Arystoteles, Polityka, Wrocław 1953.
• Baker P.V., Langan P.Sr.J., Snell's Equity, London 1990.
• Campbell T., The Left and Rights, London - Boston 1983.
• Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 2005.
• Gans H.J., More Equality, New York 1973.
• Jan Paweł II, Laborem exercens, Wrocław 1981.
• Jan Paweł II, Sollicitudo rei socialis, 1987.
• Kołakowski L., O równości, [w:] Mini wykłady o maxi sprawach, Kraków 1997.
• Konwencje i zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy 1919-1994, t. 1: 1919-1966, Warszawa 1996.
• Król M., Słownik demokracji ResPublica, Warszawa 1991.
• Kubiak H., Przyczynek do sporu o pola semantyczne nazw "równość" oraz "równouprawnienie", [w:] Liber Amicorum prof. dr habil. Andrzej Marian Świątkowski. Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, pod red. L. Mitrusa, Kraków 2009.
• Kubiak H.E., Bieda i wykluczenie społeczne. Prolegomena, [w:] Polska bieda w świetle Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, pod red. H. Kubiaka, Kraków 2012.
• Meritocracy and Economic Inequality, eds. K. Arrow, S. Bowles, N. Durlauf, Pricenton 1999.
• O'Cinneide C., Liu K., 2000/78/EC Framework Equality Directive, [w:] UE Labour Law. A Commentary, ed. M. Schlachter, Alphen aan den Rijn 2015.
• Podstawowe dokumenty Rady Europy z dziedziny polityki społecznej, wyb. i oprac. R.A. Henczel, J. Maciejewska, Warszawa 1997.
• Polska bieda w świetle Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, pod red. H. Kubiaka, Kraków 2012.
• Sztompka P., Paradoks sprawiedliwości społecznej: równość zasad nierówności, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2012, nr 4.
• Sztompka P., Sprawiedliwość, [w:] Fundamenty dobrego społeczeństwa, pod red. M. Boguni-Borowskiej, Kraków 2015.
• Świątkowski A., Amerykański dylemat równouprawnienia, Warszawa 1998.
• Świątkowski A.M., Europejskie standardy ochrony przed ubóstwem, marginalizacją społeczną i bezdomnością (art. 30 i art. 31 Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej), [w:] Polska bieda w świetle Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, pod red. H. Kubiaka, Kraków 2012.
• Świątkowski A.M., Karta praw społecznych Rady Europy, Warszawa 2006.
• Świątkowski A.M., Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2012.
• Świątkowski A.M., Labour Law: Council of Europe, Alphen aan den Rijn 2014.
• Świątkowski A.M., Liberté, Egalité i Fraternité jako idee przewodnie wykorzystywane przez Radę Europy w procesach tworzenia i stosowania standardów międzynarodowych w zakresie praw społecznych, [w:] 60 lat Rady Europy. Tworzenie i stosowanie standardów prawnych, pod red. H. Machińskiej, Warszawa 2009.
• Świątkowski A.M., Międzynarodowe prawo pracy, t. 1: Międzynarodowe publiczne prawo pracy, Vol. 3, Warszawa 2008.
• Świątkowski A.M., Prawość, [w:] Fundamenty dobrego społeczeństwa, pod red. M. Boguni-Borowskiej, Kraków 2015
• Świątkowski A.M., Prawość - cecha prawa pracy, "Państwo i Prawo" 2013, z. 7.
• Świątkowski A.M., Wujczyk M., Bezpieczeństwo prawne i socjalne pracowników jako uniwersalna aksjologiczna podstawa współczesnego prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Wybrane zagadnienia, [w:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, pod red. M. Skąpskiego, K. Ślebzaka, Poznań 2014.
• Świątkowski A.M., Wujczyk M., The History and Current Development of Social Rights in Poland. Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, Kraków 2014.
• Wróblewski J., Wprowadzenie. Równość wobec prawa - dylematy ideologii, [w:] A. Świątkowski, Amerykański dylemat równouprawnienia, Warszawa 1989.
• Young M., The Rise of Meritocracy 1870-2031, London 1958.

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2015.62.2.227