Ocena projektów inwestycyjnych przy nieporównywalności kryteriów - zastosowanie metody ELECTRE IV

• Autorzy: Maciej Wolny

Warianty tytułu

Investment Projects Estimation with Non-comparability Criteria - ELECTRE IV Method Application

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest pokazanie, że wykorzystanie metody ELECTRE IV do oceny projektów inwestycyjnych w kopalni węgla kamiennego związanych z eksploatacją wyrobisk wybierkowych pozwala ustalić ranking przedsięwzięć inwestycyjnych. W tego typu problemach rozpatruje się kryteria związane z zagrożeniami oraz kryteria finansowe. Zwykle decydent nie chce lub nie potrafi określić relacji między tymi kryteriami, z tego wynika nieporównywalność kryteriów, rozumiana jako brak informacji o preferencjach względem kryteriów. Na podstawie danych uzyskanych z przedsiębiorstw przemysłu górniczego analizowane jest zagadnienie ustalenia rankingu dziewięciu projektów wyrobisk wybierkowych węgla kamiennego ocenianych ze względu na szacowane wielkości urobku i kosztów całkowitych oraz występujących zagrożeń metanowych i tąpaniami. Otrzymany ranking końcowy jest przybliżeniem systemu preferencji uwzględniającego nieporównywalność z jednej strony, a z drugiej - uwzględnia znamienne znaczenie każdego z rozpatrywanych kryteriów.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the paper is to show that the use of ELECTRE IV method for the investment projects evaluation in hard coal mine determines the ranking of investment projects. In this type of problems the criteria related to threats and financial criteria are dealt with. Usually the decision maker does not want or can not define the relationship between the criteria - non comparable criteria, understood as lack of information about preferences between the criteria. Based on the data obtained from coal mine enterprise, the paper analyzes the issue of building a ranking of nine projects assessed due to the estimated volume of the coal bed and the total costs and associated risks of methane and rock burst. The final ranking is an approximation of preferences system in which criteria incomparabilities and the significant importance of each criterion are taken into account.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Projekty inwestycyjne; Analiza wielokryterialna; Ocena projektu

EN

Investment project; Multicriteria analysis; Project evaluation

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu
• Rocznik: 2015
• Tom: 15
• Numer: nr 5 Zastosowanie metod ilościowych w ekonomii, finansach i zarządzaniu
• Strony: 727--732

Twórcy

autor

Maciej Wolny

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• Vallée D., Zielniewicz P. (1994), ELECTRE III-IV, version 3.x - Aspects méthodologiques. Document du LAMSADE no 85, Paris, Université Paris-Dauphine.
• Jonek-Kowalska I., Michalak A. (2012), Ryzyko, koszt kapitału i efektywność w procesie finansowania inwestycji rozwojowych w górnictwie węgla kamiennego, Warszawa, PWN.
• Michalak A., Jonek-Kowalska I. (2012), Finansowanie inwestycji rozwojowych w górnictwie węgla kamiennego a wartość przedsiębiorstw górniczych, Warszawa, PWN.
• Jajuga K., Jajuga T. (2006), Inwestycje - instrumenty finansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa, Warszawa, PWN.
• Brandenburg H. (2002), Zarządzanie lokalnymi projektami rozwojowymi, Katowice, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
• Samuelson P., Nordhaus W. (1995), Ekonomia 1, Warszawa, PWN.
• Matłoka M.(2002), Matematyka w finansach i bankowości, Poznań, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
• Condurache G., Ciobanu R.M. (2003), Some Particular Aspects Concerning Electre Method Applications, 57th Meeting of the European Working Group, Multiple Criteria Decision Aiding, Viterbo, March 27-29.
• Roy B. (1985), Methodologie Multicritere d'Aide a la Decision, Paris, Ed. Economica.
• Roy B. (1990), Wielokryterialne wspomaganie decyzji, Warszawa, WNT.
• Roy B., Bouyssou D. (1993), Aide Multicritere a la Decision: Methodes et Cas, Paris, Ed. Economica.
• Hokkanen J., Salminen P. (1997):,ELECTRE III and IV Decision Aids in an Environmental Problem, "Journal Of Multi-Criteria Decision Analysis", Vol.6/1997, s. 215-226.
• Nowak M. (2006), Metody Electre, [w:] Metody wielokryterialne na polskim rynku finansowym, red. Trzaskalik T., Warszawa, PWE, s. 46-55.
• Hwang C.L., Yoon K. (1981), Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications, New York, Springer-Verlag.
• Turek M. (2013), System zarządzania kosztami w kopalni węgla kamiennego w cyklu istnienia wyrobiska wybierkowego, Warszawa, Difin.
• Sojda A., Wolny M. (2015), Zastosowanie metody AHP w ocenie projektów inwestycyjnych kopalni węgla kamiennego, "Studia Ekonomiczne", Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, w druku.