Stereotyp pracownika w wieku 50+ jako potencjalne źródło zachowań dyskryminacyjnych w środowisku pracy

• Autorzy: Joanna M. Moczydłowska , Karol Kowalewski

Warianty tytułu

The Stereotype of the Worker 50+ as a Potential Source of Discriminatory Behaviour in the in the Work Place

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest systematyzacja wiedzy na temat stereotypu pracownika dojrzałego i w podeszłym wieku. Artykuł zawiera przegląd interdyscyplinarnych badań naukowych nad cechami oraz zachowaniami w środowisku pracy przypisywanymi osobom z tej grupy wiekowej. Wybór tematu wynika z przekonania, że tylko dogłębne poznanie stereotypu pracownika 50+ pozwoli na takie ukierunkowanie procesu zarządzania, by był on wolny od zachowań dyskryminacyjnych i działań marginalizujących starszych wiekiem pracowników. W artykule omówiono takie pojęcia jak: stereotyp, ageizm, dyskryminacja i marginalizacja. Ukazano cechy oraz zachowania, które są przypisywane osobom z grupy wiekowej 50+, oraz przejawy zachowań dyskryminacyjnych przedstawione w wybranych raportach z ogólno-polskich badań prowadzonych na ten temat wśród pracowników i pracodawców. W ostatniej części dokonano syntezy wniosków z badań poświęconych zagadnieniu dyskryminacji pracowników w dojrzałym i podeszłym wieku. Opinie osób w wieku 50+ skonfrontowano z uwagami pracodawców oraz młodszych pracowników. Zebrany materiał empiryczny pozwolił na sformułowanie wniosku, że zagadnienie marginalizacji osób starszych w środowisku pracy jest w Polsce raczej bagatelizowane, a natura i siła oddziaływania stereotypu pracownika dojrzałego mało uświadamiane. Do nierównego traktowania pracowników ze względu na wiek nie przyznają się pracodawcy oraz młodsi pracownicy, chociaż fakty i opinie osób będących adresatem działań dyskryminacyjnych wskazują na inny stan rzeczy. Osoby w wieku 50+ zauważają, że są pomijane przy podwyżkach i premiach, ogranicza się im możliwości rozwoju, ignoruje ich potrzeby. Jako ważne źródło tych zachowań autorzy uznają stereotypowe postrzeganie pracowników 50+. (abstrakt oryginalny)

EN

This article aims to systematize knowledge about the stereotypes facing older workers. The article presents an overview of interdisciplinary research on the characteristics and behavior attributed to people at this age group in the work environment. The choice of topic stems from the belief that only thorough knowledge of the stereotypes facing employees aged 50 and over will bring about management processes that are free from discriminatory actions and marginalization of older workers. The article presents the essence of such concepts as: stereotype, ageism, discrimination and marginalization. It illustrates the characteristics and behaviors that are assigned to people aged 50 and over, and presents evidence of discriminatory treatment, taken from selected reports from national studies on the subject carried out among employees and employers. Lastly, the article presents synthesized findings of studies on the issue of discrimination against older workers. The collected empirical material allowed us to conclude that the issue of marginalization of older people in the work environment in Poland is rather neglected, and there is little awareness about the content and influence of stereotypes towards mature workers. Employers and younger employees do not admit to the unequal treatment of older employees, yet the facts and opinions of people to whom discriminatory actions are addressed to indicate a different state of affairs. Stereotypical perceptions of workers aged 50+ are recognized as an important source of such behavior. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dyskryminacja w zatrudnieniu; Ludzie starsi; Stereotypy; Środowisko pracy

EN

Employment discrimination; Elderly people; Stereotypes; Working environment

• Czasopismo: Modern Management Review
• Rocznik: 2015
• Tom: 20 (XX)
• Numer: nr 22 (2)
• Strony: 71--81

Twórcy

autor

Joanna M. Moczydłowska

• Politechnika Białostocka

autor

Karol Kowalewski

• Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku

Bibliografia

• Aronson E., Wilson T.D., Alert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i S-ka, Poznań 1997.
• Jakość życia i spójność społeczna 2011 (wstępna analiza wyników badania ankietowego), Notatka informacyjna, GUS, Warszawa 2011.
• Jakość życia w Polsce, GUS, Warszawa 2014.
• Kompleksowy program aktywizacji osób starszych 50+, red. Cz. Szmidt, Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa 2012.
• Krzyżanowska Ł., Homo sovieticus czy doświadczony pracownik? - opinie pracodawców o pracownikach w wieku 50+, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica" 2013/291.
• Moczydłowska J.M., Kowalewski K., Nowe koncepcje zarządzania ludźmi, Difin, Warszawa 2014.
• Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy w 2013 roku, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2014.
• O'Brien L.T., Hummert M.L., Memory performance of late middle-age adults: Contrasting self-stereotyping and stereotype threat accounts of assimilation to age stereotypes, "Social Cognition" 2006/24.
• Posthum R.A., Campion M.A., Age stereotypes in the workplace: common stereotypes, moderators and future research directions, "Journal of Management" 2009/35.
• Piesiak W., Genetyka starzenia się mózgu, "Neurokognitywistyka w Patologii i Zdrowiu. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2011-2013", Szczecin 2013.
• Richert-Kaźmierska A., Stankiewicz K., Kompetencje pracowników 55+ w opinii pracowników z młodszych grup wiekowych, "E-mentor" 48/1 (2013).
• Rizutto T.E., Age and technology innovation in the workplace: Does work context matter?, "Computers in Human Behavior" 2011/27.
• Równe traktowanie w zatrudnieniu. Przepisy a rzeczywistość, red. K. Kędziora, K. Śmiszka, M. Zima, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa 2009.
• Skrzek-Lubasińska M., Społeczne uwarunkowania aktywizacji zawodowej osób starszych 50+, [w:] Kompleksowy program aktywizacji osób starszych 50+, red. Cz. Szmidt, Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa 2012.
• Sokołowski W., Osoby 45/50+ zmagają się z dyskryminacją, kariera epr.pl.
• Stereotypy i uprzedzenia, red. Z. Chlewiński, I. Kurcz, Instytut Psychologii PAN, Warszawa 1992.
• Stop dyskryminacji ze względu na wiek, red. B. Szatur-Jaworska, Agencja Rozwoju Filantropii w Polsce, Warszawa 2005.
• Sytuacja osób powyżej 50. i 60. roku życia na rynku pracy Dolnego Śląska, red. J. Sawicki, Centrum Monitoringu Społecznego i Kultury Obywatelskiej, Wrocław 2013.
• Trafiałek E., Warunki integracji i ryzyka dyskryminacji ludzi starszych w rodzinie i środowisku lokalnym, [w:] O sytuacji ludzi starszych, red. J. Hrynkiewicz, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2012.
• Turner P., Turner S., Van de Walle G., How older people account for their experiences with interactive technology, "Behavior and Information Technology" 2007/26.
• Van Dijk J.A.G.M., The Deepening Divide, Inequality in the information Society, Sage, London 2005.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2015.mmr.20