Polskie uzdrowiska jako atrakcja dla turystyki kulturowej

• Autorzy: Krzysztof Kasprzak

Warianty tytułu

Spas attractiveness for cultural tourism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W zakres ochrony uzdrowiskowej wchodzą różnego rodzaju obszary i obiekty, zarówno przyrodnicze, jak i kulturowe (np. architektura), w tym związane z fizjografią i historią uzdrowisk, rozwojem lecznictwa, urządzeniami leczniczymi, zabytkowym układem urbanistycznym, miejscami powstawania produktów regionalnych, założeniami uzdrowiskowymi, zawsze bardzo silnie zintegrowanych z osadnictwem. Do zasobów gospodarczych uzdrowiska zalicza się nie tylko urządzenia służące lecznictwu, ale także ośrodki kultury, obiekty zabytkowe, formy ochrony przyrody oraz inne warunki i urządzenia tworzące specyficzny nastrój związany z tradycjami i pełnioną funkcją. Współczesne uzdrowiska coraz częściej stają się ośrodkami wielofunkcyjnymi związanymi nie tylko z lecznictwem, ale także z różnymi formami turystyki, w tym kulturowej, rekreacji i sportu. Polskie uzdrowiska położone są na terenach lub w pobliżu takich atrakcji turystycznych, jak parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty przyrody, obszary NATURA 2000. Na ich obszarze lub w sąsiedztwie znajdują się liczne muzea, zabytki kultury przemysłowej, a także największe miasta kraju z ogromną ofertą turystyki kulturowej i zabytkami klasy światowej. Wiele uzdrowisk organizuje wiele atrakcyjnych imprez kulturalnych, festiwali muzyki poważnej i rozrywkowej, teatralnych, filmowych, różnego rodzaju biesiad, festynów, dni folkloru, jarmarków, plenerów malarskiech i koncertów. Uzdrowiska, zwłaszcza górskie, stanowią niepowtarzalną scenerię dla rozwoju różnych dziedzin sztuki. W nurt uzdrowiskowego produktu turystyczno-kulturowego wpisują się historyczne i etniczne pamiątki przeszłości, biografie ludzi i rzeczy związane od lat z kulturą uzdrowiskową. Prowadzona rewaloryzacja zabytkowych budowli, parków zdrojowych, porządkowanie przestrzeni i jej nowoczesna aranżacja, czynią obecnie z uzdrowisk miejsca wyjątkowe oraz niepowtarzalne pod wieloma względami. Stanowią one także znaczny potencjał dla turystyki kulturowej ze względu na wielokulturowość terenów, na których się znajdują. W różnych regionach turystyka kulturowa staje się priorytetowym produktem turystycznym, przy bardzo znaczącym udziale uzdrowisk i związanych z nimi przyrody, historii i kulturowym dziedzictwie. Artykuł ukazuje na wybranych przykładach znaczenie uzdrowisk dla turystyki kulturowej, podkreślając istniejące w nich związki przyrody, historii, kultury i krajoznawstwa, a także krótko przedstawia obecne podstawy prawne tworzenia uzdrowisk. (abstrakt oryginalny)

EN

Spa protection includes different areas and buildings both natural sites and cultural (for instance architecture), connected with physiography and spa history, therapeutics development, therapeutic equipment, historic urban layout, places of local product formation, historical assumption of spa, always strongly integrated with settlement. Economic resources of the spa include not only devices for the treatment activities but also cultural centers, historical objects, forms of nature protection but also other conditions and devices creating a specific atmosphere connected with tradition and the function of the spa. Nowadays spa becomes multifunctional centers connected not only with medical treatment but also with different tourism functions including cultural tourism, sport and recreation. Polish spas are usually located on or close to such tourism attractions like national parks, landscape parks, nature reserves or Nature 2000 areas. There are numerous museums, monuments of industrial culture and the biggest towns of the country offering cultural tourism and world class monuments. Many spas organize a lot of attractive cultural events for instance: classical or pop music festivals, theatre or cinema festivals, different feast days of folklore, open air painting or concerts. Spas, particularly located in the mountains, form the perfect backdrop for the development of different forms of arts. The current spa tourism and cultural products fit into the historical and ethnic relics of the past, biographies of people and things associated for years with the culture of spa. Led restoration of historic buildings and spa parks, cleaning the areas and its modern arrangements of spa centers makes the place special and unique in many respects. Spas are also considerable potential for cultural tourism due to the multiculturalism of the land on which they are located. In different regions, eg. in Lower Silesia cultural tourism is becoming a priority tourism product with a very significant share of spas and related nature, history and cultural heritage. The article points to some examples of the importance of spas for cultural tourism, highlighting these compounds which exist in nature, history, culture and sightseeing. It shortly presents thelegal basis for the creation of spas. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Uzdrowiska; Turystyka kulturowa; Turystyczne atrakcje

EN

Health resort; Cultural tourism; Tourist attraction

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1
• Strony: 131--156

Twórcy

autor

Krzysztof Kasprzak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Gonda-Soroczyńska E., Przybyła K.,2011, Uzdrowisko a środowisko przyrodnicze na przykładzie Szczawnicy, "Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich", 10, s. 71-84
• Gonda-Soroczyńska E., Oleszek J.,2013, Kubaturowa infrastruktura uzdrowiskowa potencjałem turystycznym Świeradowo-Zdroju, "Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3/IV, s. 243-262
• Górna J., 2013, Miejska turystyka uzdrowiskowa i kierunki jej ewolucji w Polsce, "Studia Ekonomiczne" (Katowice), nr 147 Turystyka miejska. Prawidłowości i determinanty rozwoju, s.53-67.
• Gryszel P., 2013, Wielokulturowość Dolnego Śląska jako produkt edukacyjnej turystyki kulturowej, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 304 - Gospodarka turystyczna w regionie. Rynek turystyczny - współczesne trendy, problemy i perspektywy jego rozwoju, s. 69-77
• Jarczewski A., 2015, Uzdrowiska dla zdrowych, Rynek Turystyczny|, 7, s. 24-28.
• Kasprzak K., Sobczak J., 2009, Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy, Wydawnictwo Wielkopolskiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań, Wielkopolska Biblioteka Krajoznawcza nr 38.
• Kowal J., 2006, Polska turystyka uzdrowiskowa w liczbach,[w:] T. Iwanek (red.), Turystka uzdrowiskowa w gospodarce regionu i kraju, Wyższa Szkoła Zarządzania, Wrocław
• Kraś J., 2011, Istota i znaczenie turystyki uzdrowiskowej w Polsce, "Seminare", 29, s. 151-162
• Lubowiecki-Vikuk A.P.,2012, Turystyka medyczna przejawem współczesnych trendów i tendencji w turystyce, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego" nr 699, "Ekonomiczne Problemy Usług", 84, s. 553-568
• Mączak A., 1978, Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII wieku, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
• Motty M., 1957, Przechadzki po mieście, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, t. II.
• Sikora A., 2014, Szczególny status gmin uzdrowiskowych w Polsce, "Studia Iuridica Lublinensia", 23, s. 107-124
• Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G., 2008, Fizjoterapia z elementami klinicznymi, PZWL, Warszawa
• Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G. 2014, Z dziejów wielkopolskiej balneoterapii i fizjoterapii, "Acta Balneologica", 56, 4 (138), s. 228-233
• Strzałko M., 1994, Zakład wodoleczniczy w Dębnie nad Wartą, "Kronika Wielkopolski", 4 (71), s. 80-87
• Szybalska-Taraszkiewicz M., Ursel M., Woźny A.,(red.), 2015, Uzdrowiska Dolnego Śląska. Wizerunek - marketing - media, Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, Jelenia Góra
• Uglis J., Kryszak W. 2014, Attractiveness of Inowrocław health resort offer in the patients' opinion, [w:] J. Wyrzykowski, J. Marak, M. Szymczyk (eds), "Health, wellness & spa tourism as the regional tourism product - theory and practice, vol. 5 "Tourism role in the regional economy", Wyższa Szkoła Handlowa, Wrocław, s. 276-287.