Polska-kraje nordyckie: realia, możliwości, wyzwania

• Autorzy: Ryszard M. Czarny

Warianty tytułu

Poland-Nordic Countries: Realities, Opportunities, Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Malowanie zbiorowego portretu narodów to zadanie trudne i zarazem niewdzięczne. A co dopiero, gdy ma on dotyczyć narodów sąsiadujących, które dopiero od niedawna odkrywają siebie nawzajem. Zaryzykować można stwierdzenie, że znaczna część Skandynawów i Polaków na przestrzeni ostatnich lat po raz pierwszy przekracza niedostępne kiedyś granice, znajduje sąsiadów i przyjaciół. Z jednej strony Skandynawów zdumiewa słowiańska gościnność, wręcz fascynacja Polaków w przyswajaniu wiedzy i nowych doświadczeń oraz pasja w dążeniu do wytyczonych celów. Z drugiej zaś Polacy są pod wrażeniem skandynawskiej gospodarności, organizacji i jakości pracy oraz staranności w wykonywaniu codziennych obowiązków. Przez wiele stuleci bliskie sąsiedztwo Polski i państw skandynawskich (głównie Szwecji odgrywającej w tym okresie główną rolę) było źródłem bogatych kontaktów i ważnych dla obu stron stosunków handlowych. Bliskość geograficzna oznaczała często występującą rozbieżność interesów, a co za tym idzie - również rywalizację1. W tym kontekście wojny stały się częścią wspólnej historii, ale jak słusznie podkreśla S. Noreėn, "W świetle historii, wojny dawnych czasów mają tendencję do jednoczenia nie do rozdzielania"2. Tak więc sprzeczności np. między Polską i Szwecją w XVII i na początku XVIII w. nie stanowią obciążenia w obecnych stosunkach. Podkreślają natomiast bliskość i splątanie się naszych losów. Zauważyć należy, że stylistyka dyplomacji w znacznym stopniu zależy od wyjściowych przesłanek, zwłaszcza doktrynalnych, gdzie bardzo chętnie stosuje się pojęcia kategoryczne, z reguły pojmowane arbitralnie. Chodzi tu szczególnie np. o "interes narodowy" czy "rację stanu". Kiedy jednak spróbuje się je racjonalnie użyć np. w odniesieniu do północnych sąsiadów, to akurat w tym przypadku ich stosowanie nie budzi takich emocji, jak w przypadku krajów na wschodzie czy zachodzie.(fragment tekstu)

EN

The goal of this work is to outline the current mutual relations between Poland and the Nordic countries, taking into consideration not only their internal differentiation but most of all the scope of their impact on the European scene and beyond. When examining Poland's relations with the Nordic countries today, we must do so on a multifaceted level: firstly, within the bilateral dimension considering, however, the growing internal cooperation among those countries in various fields; secondly, in terms of a regional cooperation, and, thirdly, as a very important aspect of the European Union and Transatlantic policy towards the East. Hence it is in the interest of Poland to develop all structures of cooperation which bond the Baltic countries. The strengthening of the Baltic-Nordic cooperation will determine the status of Poland as an important regional center both for the EU and the contacts with Russia, Ukraine, and other countries of Eastern and South-Eastern Europe.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Współpraca; Współpraca regionalna; Międzynarodowa współpraca regionalna

EN

International relations; Cooperation; Regional cooperation; International regional cooperation

• Czasopismo: Krakowskie Studia Międzynarodowe
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 4 Strategiczne wyzwania międzynarodowej roli Polski w drugiej dekadzie XXI w.
• Strony: 127--145

Twórcy

autor

Ryszard M. Czarny

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• S. Noreėn Szwecja-Polska: lata rywalizacji i przyjaźni (Polen och Sverige: År av rivalitet och vänskap), red. J. Nicklasson-Młynarska, Stockholm 1999, s. 6.
• R. Zięba, Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski na początku drugiej dekady XXI wieku, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2011, nr 1-2, s. 18.
• Z.M. Doliwa-Klepacki, Integracja europejska. Łącznie z uczestnictwem Polski w UE i Konstytucja dla Europy, Białystok 2005, s. 756.
• K. Dośpiał-Borysiak, Państwa nordyckie a Unia Europejska, Warszawa 2007;
• R. M. Czarny, Szwecja w Unii Europejskiej. Studium polityczno-prawne, Kielce 2002;
• R. Matera, Integracja ekonomiczna krajów nordyckich, Toruń 2001;
• B. Piotrowski, Integracja Skandynawii. Od Rady Nordyckiej do wspólnoty europejskiej, Poznań 2006.
• R. Sandler, Nordens sak är vår. Kriser och krispolitik I Norden under mellankrigstiden, Stockhom 1943.
• B. Piotrowski, Tradycje jedności Skandynawii. Od mitu wikińskiego do idei nordyckiej, Poznań 2006, s. 9.
• Nordic Countries in Figures 2011, Copenhagen 2010, s. 7.
• Nordic Statistic 2007;
• The Nordic Region in an International Perspective. Nordic Co-Operation in a European Framework 2007;
• Nordic Council of Ministers, Copenhagen 2008, s. 105-118.
• UNDP Human Development Index;
• Ch. Ketels, Globaltpres - Nordiskeløsninger? Nordisk Globaliseringsbarometer 2010, København 2010, s. 14-29.
• Danish Government, Progress, Innovation and Cohesion: Strategy for Denmark in the Global Economy, Copenhagen 2007;
• Finnish Government, Finland in the Global Economy: Competence, Openness and Regeneration as Finland's Globalization Strategy, Helsinki 2004;
• Nordic Council, Productivity Growth in the Nordic Countries, TemaNord 2005: 549, Copenhagen 2005.
• Nordiska Berätelser, "Norden" 2008, Rapporter og publikationer, www.norden.org/pub/sk [01.08.2008].
• Nordisk samarbejdsprogram for innovation ogerhverspolitik 2011-2013, København 2011;
• Swedish Government, Knowledge Driven Growth: An Initial Report by the Globalisation Council, Ds 2007: 38, Stockholm 2007.
• Nordic countries in figures 2011, Copenhagen 2010, s. 12-14.
• Utlysning av model till nätverk inom forskning, hӧgre utbildning och innovation, www.norden.org [23.03.2011];
• Norden som vinnarregion, Nordisk Råd og Nordisk Ministerråd, "Nordensom global vinderegion", debatbog 2006, s. 12.
• J. Steinhoff, Polens ekonomii på väg in i EU, [w:] S. Noreėn Szwecja-Polska: lata rywalizacji i przyjaźni (Polen och Sverige: År av rivalitet och vänskap), red. J. Nicklasson-Młynarska, Stockholm 1999,, s. 29.
• S. Noreėn, Sverige och Polen - allt starkare band, [w:] S. Noreėn Szwecja-Polska: lata rywalizacji i przyjaźni (Polen och Sverige: År av rivalitet och vänskap), red. J. Nicklasson-Młynarska, Stockholm 1999, s. 32.
• J.-E. Enestam, Tiden mogen för nordisk röst i EU, "Norden", www.norden.org/webb/article [12.08.2008]
• R. Stemplowski, Wprowadzenie do analizy polityki zagranicznej RP, wydanie drugie rozszerzone, t. 2: Aneksy, Warszawa 2007, s. 177 i nast.; 208 i nast.; 240 i nast.; 263 i nast.; 272 i nast.;
• Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej w roku 1991 - Expose sejmowe ministra spraw zagranicznych RP Krzysztofa Skubiszewskiego, Warszawa, 27 czerwca 1991, Zbiór dokumentów, http://78.133.255.100/index.html [10.03.2011].
• ww.msz.gov.pl [29.03.2011].
• www.sztokholm.msz.gov.pl [10.05.2013].
• Deklaracja o współpracy politycznej między Polską a Szwecją w dziedzinach o strategicznym znaczeniu, tłumaczenie z jęz. angielskiego, www.sztokholm.msz.gov.pl/resource/e9494eb7-be54-4493-a0bc-2ce9b0d1f8f3:JCR [10.05.2013].
• D. Rossa-Kilian, Wielostronna współpraca w regionie Morza Bałtyckiego na przełomie XX i XXI wieku, Toruń 2009.
• R.M. Czarny, M. Tomala, Wymiar północny Unii Europejskiej. Studium rozwoju, Kielce 2009.
• R.M. Czarny, Partnerstwo wschodnie: szansa i wyzwanie dla UE. Zarys aktywności Polski i Szwecji, "Prace Komisji Środkowoeuropejskiej PAU", t. 10, red. J. Machnik, I. Stawowy-Kawka, Kraków 2012, s. 91-99.
• Nic o Polsce bez Polski, rozmowa z szefem MSZ Radosławem Sikorskim, "Gazeta Wyborcza", 18-19 maja 2013.
• Traktat spitsbergeński, www.hornsund.igf.edu.pl/traktat.html, [15.06.2012].
• M. Łuszczuk, Obszary arktyczne w działalności Unii Europejskiej, "Nowa Europa" 2010, nr 9, s. 156 i nast.;
• A. Maurer, The Arctic Region - Perspectives from Member States and Institutions of the EU, September 2010, www.geopoliticsnorth.org/index.php?option=com_content&view=article&id=115&Itemid=89 [10.09.2012].
• Next, the Tactical Nukes, by Carl Bildt and Radek Sikorski, February 1, 2010, www.nytimes.com/2010/02/02/opinion/02iht-edbildt.html [10.06.2011].
• W. Rodgers, War Over the Arctic? Global Warming Skeptics Distract us from Security Risks, 02.03.2010, www.csmonitor.com/Commentary/Walter-Rodgers/2010/0302/War-over-the-Arctic-Global-warming-skeptics-distract-us-from-security-risks [18.09.2012];
• J. Piaseczny, Spory o podział Arktyki, "Przegląd" 2010, nr 14.
• J. Grzela, "Rola i miejsce Arktyki w polityce zagranicznej Polski", mszps, Kielce 2012.
• Regeringens declaration vid 2013 års utrikespolitiska debatt i Riksdagen, onsdagen den 13 februari 2013, C. Bildt - Utrikesdeklaration 2013, www.ud.se [10.03.2013].
• Z. Brzeziński, Polska przyszłości, "Tygodnik Powszechny", 07.07.1999.
• P.A. Maciążek, Co się dzieje z Trójkątem Kaliningradzkim? "Trójkąt Kaliningradzki żyje, stał się jedynie mniej medialny", 11.03.2013, Analizy bezpieczeństwa ekonomicznego, www.defence24pl [12.03.2013].
• R. M. Czarny, Kontrowersje wokół Gazociągu Północnego - implikacje dla państw regionu Morza Bałtyckiego, "Krakowskie Studia Międzynarodowe" 2008, nr 4, s. 71-84
• Parlamentarna konferencja w sprawie wymiaru północnego. Oświadczenie konferencyjne, Bruksela, 01.03.2007, www.europarl.europa.eu/intcoop/euro/jpc/deea/documents/665725_pl.pdf/ [24.05.2010];
• www.ryszardgorecki.pl/main/php?fid=471&pg=6&type=full&id_lang0&liid=10898 [24.05.2010].
• E. Cziomer, Geneza, struktura oraz przesłanki wdrażania Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej w latach 2008-2010, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wielka szansa Europy, red. J. Sawczuk, Poznań-Chorzów 2011, s. 39-56;
• R.M. Czarny, Zarys aktywności Szwecji i Finlandii w kwestii Partnerstwa Wschodniego, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wielka szansa Europy, red. J. Sawczuk, Poznań-Chorzów 2011, s. 107-124.
• O. Osica, Narodziny regionu, "Tygodnik Powszechny", 16.11.2010.
• O. Nadskakuła, Polityka gestów czy nowa jakość? Stosunki Polska-Rosja, 06.12.2010, www.stosunki.pl/?q=content/polityka-gest%C3%B3w-czy-nowa-jako%C5%9B%87-stosunki-polska-rosja, [09.04.2013].