Działania publiczne wobec uwarunkowań historyczno-kulturowych

• Autorzy: Janusz Hryniewicz

Warianty tytułu

Public action in the face of historical and cultural determinants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor analizuje czynniki społeczno-kulturowe określające wewnętrzną strukturę działania zbiorowego. Uwarunkowana jest ona: zdolnością do zawierania umów, przewidywalnością zachowań oraz predyspozycją do okazywania zaufania. Opisuje także przyczyny ograniczające czy utrudniające realizację powyższych wymiarów. Wynika to ze specyfiki stosunków w polskim społeczeństwie, które jest zdominowane przez mikrogrupy, co oznacza, że tylko w ich obrębie - a nie w szerszej wspólnocie - rozwijają się relacje umożliwiające honorowanie umów czy okazywanie zaufania. Ponadto, w opracowaniu wskazano, że zdolność do zbiorowego działania w społeczeństwie polskim istotnie ogranicza niepełne przyswojenie kultury kartezjańskiej. Pociąga to za sobą wiele konsekwencji - niższą zdolność do analizy celów działania, ich racjonalizowania itp. W społeczeństwach "kartezjańskich" (realizujących kartezjański ideał kulturowy) ich członkom łatwiej jest podejmować działania zbiorowe. Są lepiej przystosowane do demokracji i tym samym do współdziałania zbiorowego. Widoczny jest w nich wysoki poziom samoorganizacji, bardzo duży zakres wolności zachowań, głoszenia dowolnych poglądów, zakładania dowolnych organizacji. Nie potrzebują odgórnych dyrektyw i odgórnej koordynacji, gdy trzeba coś wspólnie przeprowadzić. (abstrakt oryginalny)

EN

The author analyses the socio-cultural determinants which influence the internal structure of collective action. It is determined by: the ability to fulfill contracts, the predictability of behaviour and showing trust to others. The author goes on to describe the factors that limit them as a result of the specificity of social relations in the Polish society, which 82 Janusz Hryniewicz Studia z Polityki Publicznej are dominated by the network of micro-groups and it means that only within them - not within the wider society - one can see social relations, in which contracts tend to be fulfilled and trust guaranteed. At the same time, the author indicates that the Polish society's capacity for collective action seems to be limited as a result of the fact that the Cartesian culture has not been fully adopted. There are many ramifications of that including a lower potential to analyse the goals of collective actions and making them more rational. In the Cartesian type of societies, their members are more favourably inclined to act together. They are more favourably adapted towards democracy, collective action and one can see a higher level of self-organisation, a wider range of personal freedom, as well as the setting up of associations. There is no need to impose top-down directives and top-down coordination when collective action must be taken. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria działań zbiorowych; Racjonalizm; Epistemologia; Dobro wspólne; Socjologia nauki

EN

Theory of collective action; Rationalism; Epistemology; Common good; Sociology of science

• Czasopismo: Studia z Polityki Publicznej / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3
• Strony: 81--99

Twórcy

autor

Janusz Hryniewicz

Bibliografia

• Fromm E., Suzuki D. T., De Martino R., Buddyzm zen i psychoanaliza, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2000.
• Fukuyama F., Zaufanie: kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Graff A., Szoruj babciu, "Wysokie Obcasy", 16.08.2014.
• Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, przeł. A. M. Kanowski, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Hryniewicz J. T., Procesy aktywności publicznej w miejskich społecznościach lokalnych, "Studia Socjologiczne" 1990, nr 3-4.
• Hryniewicz J. T., Stosunki w pracy w polskich organizacjach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
• Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują. Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2002.
• Kartezjusz R. D., Rozprawa o metodzie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
• Koralewicz J., Wnuk-Lipiński E., Życie rodzinne, towarzyskie i publiczne. Wartości i deprywacje, w: Nierówności i upośledzenia w świadomości społecznej, red. E. Wnuk-Lipiński, IFiS PAN, Warszawa 1987.
• Koralewicz J., Ziółkowski M., Mentalność Polaków, Wydawnictwo Nakom, Poznań 1990.
• Mirowsky J., Ross C. E., Paranoia and the structure of powerlessness, "American Sociological Review" 1983, Vol. 48, No. 2.
• Nonaka I., Takeuchi H., Kreowanie wiedzy w organizacji: jak spółki japońskie dynamizują procesy innowacyjne, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2000.
• Parsons T., The System of Modern Societies, Englewood Cliffs, Prentice Hall, New Jersey 1971.
• Porębska M., Suchoń W., Elementarny wykład logiki formalnej z ćwiczeniami komputerowymi, Universitas, Kraków 1999.
• Rocznik Demograficzny, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012.
• Scheler M., Problemy socjologii wiedzy, przeł. S. Czerniak, E. Nowakowska-Sołtan, M. Skwieciński, A. Węgrzecki, Z. Zwoliński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1990.
• Szmatka J., Źródła i konsekwencje napięć w małych grupach, "Studia Socjologiczne" 1988, nr 3.
• Tarkowska E., Mała grupa w nieprzyjaznym środowisku, "Studia Socjologiczne" 1988, nr 4.
• Wehler J., Zarys racjonalnego obrazu świata, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.33119/KSzPP.2015.3.4