Ewolucja stanowiska ustawodawcy w zakresie następstwa prawnego w prawie publicznym

• Autorzy: Jędrzej Jakubowicz

Warianty tytułu

Evolution of the Legislator's Views on the Laws Governing Succession in Public Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kodeks handlowy w art. 285 § 3 i art. 465 § 3, czyli przepisach dotyczących łączenia spółek, stanowił, że z chwilą wykreślenia spółki przejętej spółka przejmująca wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejętej. Wyłącznie w tych przepisach akt ten stanowił o obowiązywaniu sukcesji uniwersalnej, jednakże z przepisów nie wynika wprost, czy sukcesja ta obejmowała swym zakresem przedmiotowym tylko prawa i obowiązki cywilnoprawne, czy również publicznoprawne. Kodeks spółek handlowych, który zastąpił Kodeks handlowy, w odniesieniu do łączenia spółek w art. 494 § 2 przewiduje wprost sukcesję uniwersalną w odniesieniu do praw i obowiązków publicznoprawnych. W czasie obowiązywania Kodeksu handlowego obowiązywały dwie ustawy, których przepisy sugerowały, że stanowią podstawę do sukcesji uniwersalnej publicznoprawnej: ustawa z 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawa z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji - rozwiązania legislacyjne w zakresie następstwa prawnego przyjęte w przywołanych ustawach stanowią materiał porównawczy analizy regulacji sukcesji zawartej w Kodeksie handlowym. Niniejszy artykuł ma przede wszystkim przedstawić ewolucję stanowiska ustawodawcy, w wyniku której od stanu prawnego nieprzewidującego następstwa prawnego w prawie publicznym doprowadzono do stanu prawnego dopuszczającego w przypadku łączeń i podziałów spółek sukcesję odnoszącą się do wszystkich praw i obowiązków publicznoprawnych. W przypadkach przekształcenia spółek i przedsiębiorstw państwowych przyjmowana jest zasada kontynuacji praw i obowiązków publicznoprawnych. (abstrakt oryginalny)

EN

Articles 285 § 3 and 465 § 3 relating to mergers of the former Commercial Code provided that once the acquired company had been struck off from the register of companies, the acquiring company acquired all the rights and obligations of the acquired company. These were the only provisions of the Code that constituted the statutory basis for universal succession. However, it was not clear whether this succession included only civil rights and obligations, or the public ones as well. Article 494 § 2 of the Code of Commercial Companies and Partnerships which replaced the Commercial Code expressly provides that in the event of a merger, a universal succession that follows extends on public rights and obligations as well. However, in the period when the Commercial Code was in force, two other acts were also enforced, namely the law on privatisation of state enterprises of 13 July 1990, and the law on commercialisation and privatisation of 30 August 1996. The provisions of both suggested the inclusion of a statutory basis for universal succession also for public law matters. The legislative solutions adopted in those acts constitute reference material for the analysis of the regulation of succession under the current Code of Commercial Companies and Partnerships. This article primarily presents the evolution of law as a result of the evolving legislator's views, which resulted in moving from a state of affairs in which the public law legal succession was not provided to the current situation in which public law universal succession applies to mergers of companies as well. In the event of a transformation of a company or a state-owned enterprise, the public rights and duties are continued. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych; Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych; Kodeks handlowy; Kodeks spółek handlowych; Ordynacja podatkowa; Rejestr przedsiębiorców

EN

Law; Commercialization of state-owned enterprises; Privatisation of state owned enterprises; Commercial Code; Code of Commercial Companies; Tax Code; Register of companies

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4
• Strony: 123--136

Twórcy

autor

Jędrzej Jakubowicz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Allerhand M., Kodeks Handlowy, Komentarz, t. 2: Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Bielsko-Biała 1992.
• Baehr J., Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1992, z. 1.
• Bandarzewski K., Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych, Kraków 2003.
• Barcik A., Dziwiński P., Z dziejów prawa, cz. 6, pod redakcją Adama Lityńskiego, Pierwsze opinie na temat polskiego kodeksu handlowego z 1934 roku, Katowice 2005.
• Bem R., Przekształcenia i połączenia spółek a podatki, Przegląd Podatkowy 1996, nr 10.
• Brol J., Prawne aspekty prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w drodze przekształcenia, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, luty-marzec 1991, nr 2-3.
• Brzeziński B., Kalinowski M., Glosa (od autora: krytyczna) do wyroku NSA z 20 lipca 1993 r., SA/Po 3225/92, Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1995, nr 1.
• Brzeziński B., Kalinowski M., Wybrane zagadnienia podatkowe przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, Monitor Podatkowy 1994, nr 10.
• Dziurzyński T. et al., Kodeks handlowy, Komentarz, t. 1, Kraków 1936.
• Gniewek E., Utrata zdolności sądowej przez osobę prawną w trakcie procesu, Rejent 1998, nr 5.
• Góralczyk W., Komentarz do ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Warszawa 1991.
• Grabowski J., Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Komentarz, Warszawa 1998.
• Hajn Z., Charakter prawny i skutki komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego w świetle prawa pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2000, nr 12.
• Janczewski S., Prawo handlowe, wekslowe i czekowe, przedruk podręcznika z grudnia 1946, Warszawa 1990.
• Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego, Zagadnienia ogólne, Warszawa 1924.
• Jurga R., Michalski M., Specyfika struktury organizacyjnej i zasad funkcjonowania spółki powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w związku z jego komercjalizacją i prywatyzacją, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1999, nr 4.
• Kasznica S., Polskie Prawo administracyjne, pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1947.
• Katner W.J., Komercjalizacja i prywatyzacja. Komentarz, Warszawa 2003.
• Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 301-633 Kodeksu spółek handlowych; Lex 2013.
• Kruczalak K., Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w spółkę, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1989, z. 2.
• Litwińczuk H., Przekształcenia i fuzje podmiotów gospodarczych, zagadnienia podatkowe, Warszawa 1994.
• Łaszczyca G., Sasiak R., Łączenie spółek kapitałowych a sukcesja praw i obowiązków ze sfery publicznoprawnej (wybrane zagadnienia), Prawo Spółek 1999, nr 4.
• Matan A., Akt Administracyjny "osobowo-rzeczowy" - zagadnienia następstwa prawnego, Roczniki Administracji i Prawa: Teoria i Praktyka VII/VIII.
• Miemiec M., Następstwo prawne w prawie administracyjnym, Przegląd Prawa i Administracji XXVI, Acta Universitatis Wratislavienisis No 1093, 1990.
• Namitkiewicz J., Kodeks Handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1934.
• Namitkiewicz J., Kodeks Handlowy, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, [reprint opracowania z 1937], Łódź 1994.
• Niewiadomski Z., Prawo administracyjne, Warszawa 2009.
• Oleś W., Rodzynkiewicz M., Koncentracja i przekształcenia podmiotów gospodarczych zagadnienia wybrane, cz. 1, Warszawa 1998.
• Rajski J., Założenia ustawy do prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Państwo i Prawo 1990, z. 12.
• Ritterman H., Zarys prawa handlowego, Warszawa 1936.
• Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2006.
• Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz do artykułów 459-633, Warszawa 2004.
• Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1975.
• Szajkowski A., Kodeks handlowy, Komentarz, t. 2, Warszawa 1996.
• Szczygłowska E., Sukcesja uprawnień i obowiązków administracyjnych, wydawnictwo elektroniczne Lex, Warszawa 2009.
• Szymczak M. et al., Słownik języka polskiego, t. 2, Warszawa 1984.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2006.
• Ziemski K.M. Sukcesja praw i obowiązków publicznoprawnych, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2009, z. 1.
• Zimmermann M., Prawo administracyjne. Praca zbiorowa pod redakcją prof. dr M. Jaroszyńskiego, cz. 2, Warszawa 1952.
• Żuławska C., Niektóre prawne i ekonomiczne aspekty prywatyzacji, Państwo i Prawo 1991, z. 2.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.4.8