Szkolnictwo wyższe w Portugalii, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia w zakresie geografii i geologii

• Autorzy: Małgorzata Szelińska-Kukulak , Józef Kukulak

Warianty tytułu

Higher Education in Portugal, with Particular Emphasis on Geography and Geology Education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie istotnych cech szkolnictwa wyższego Portugalii, będącego częścią europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia geograficznego i geologicznego. Temat zrealizowano głównie na podstawie materiałów źródłowych pozyskanych z ośrodków naukowych Portugalii i dane statystyczne z lat 2010-2014. Dla przedstawienia wyników badań zastosowano metody opisowe, statystyczne i graficzne. Opracowanie obejmuje wszystkie dystrykty Portugalii. Portugalia jest krajem, w którym od lat 70. XX wieku dokonał się wielki postęp w dziedzinie edukacji. Znacznie zmniejszył się poziom analfabetyzmu oraz nastąpił szybki rozwój szkolnictwa wyż- szego. W 2010 r. na blisko 300 wyższych uczelniach naukę pobierało 380 tys. studentów. Państwo na edukację przeznaczyło 5,6% PKB (dla porównania w Polsce było to 5,2% PKB). Absolwenci szkół średnich II. stopnia lub równoważnych im kursów zawodowych mają do wyboru różne rodzaje szkół wyższych: państwowe lub prywatne, uniwersytety lub politechniki - szkoły zawodowe techniczne, artystyczne, kształcące specjalistów z zakresu turystyki, służb medycznych i wielu innych dziedzin. Szkolnictwo państwowe finansowane jest z budżetu państwa, a uczelnie prywatne są częściowo dofinansowywane przez państwo. Studia są trzystopniowe: I stopień - studia licencjackie (licenciatura), II stopień - studia magisterskie (mestrado) i III stopień - studia doktoranckie (doutorado). Wspieraniu międzynarodowej współpracy w dziedzinie edukacji służy realizowany w szkołach wyższych Lifelong Learning Programme, w tym program Erasmus+. Punkty ECTS pozwalają Portugalczykom odbywać część studiów poza krajem oraz przyjmować studentów z zagranicy. Studenci zagraniczni stanowią ok. 2,5% ogółu studiujących. Geografia jako kierunek studiów prowadzona jest tylko na kilku portugalskich uniwersytetach, w tym na największym uniwersytecie w Lizbonie i najstarszym w Coimbrze, nieco więcej ośrodków oferuje studia z geologii. Głównie w instytutach politechnicznych prowadzone są kierunki pokrewne geografii, jak: nauki o środowisku czy turystyka - kierunek popularny z uwagi na walory przyrodnicze i kulturowe, jakimi dysponuje Portugalia. Szkoły wyższe oferują też inne kierunki studiów, które w swoich programach zawierają kursy z zakresu nauk geograficznych i geologicznych jako przedmioty pomocnicze, przydatne studentom w przyswojeniu wiedzy ze swojej dziedziny.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the essential features of higher education in Portugal as a part of the European area of higher education, with a particular emphasis on geographical and geological education. The research was carried out mainly on the basis of source materials obtained from Portuguese research centers, as well as statistical data from 2010-2014. Descriptive, statistical and graphical methods were used to present the results. The study covers all the districts of Portugal. Since the 1970s Portugal has made huge progress in the field of education. The level of illiteracy has been significantly decreased, the number of higher schools has multiplied several times and the number of students has increased over fourteen times. Over 380,000 students have attended about 300 higher education facilities in 2013. 5.6% of Portuguese GDP (2010) is spent on education. ECTS credits allow the Portuguese to spent a part of their studies abroad, as well as to receive foreign students. In 1999 Portugal signed the Bologna Declaration and thus committed to taking action in accordance with its terms. Nowadays, concluding their studies after 3 (polytechnics) or 4 years (universities) students can obtain a bachelor's degree (licenciado), and after further 1.5-2 years - a master's degree (mestre). Another 3 years of education completed with dissertation's defense give the doctoral degree (doutor). Geography and geology as fields of studies are available at several universities in Portugal, including the largest one in Lisbon and the oldest one in Coimbra. Courses related to geography are available at numerous other educational institutions, including polytechnics. Higher schools also run other courses of study, which in their programs include courses in geographical sciences as supplementary subjects, useful to students in mastering the knowledge of their field.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Program nauczania; Geografia; Geologia

EN

Higher education; Curriculum; Geography; Geology

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica
• Rocznik: 2015
• Tom: 9
• Strony: 133--154

Twórcy

autor

Małgorzata Szelińska-Kukulak

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

autor

Józef Kukulak

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Bibliografia

• Anuário Estatístico de Portugal (Statistical Yearbook of Portugal) 2012, Ediçáo 2013.
• Barata-Salgueiro, T., Cachinho, H.A.P. (2010). Joint Degrees in Geography Higher Education: Potentialities and Constraints. European Journal of Geography, 1, 6-21.
• Boroń, A. (2012). System edukacji w Portugalii. W: E. Potulicka, D. Hildebrandt-Wypych, C. Czech-Włodarczyk (red.), Systemy edukacji w krajach europejskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 311-340.
• Cabrito, B.G. (2001). Higher Education and Equity in Portugal. Tertiary Education and Management, 7(1), 23-39.
• Dobrzański, R. (1985). Portugalia. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• "Erasmus+ Programme Guide", Valid as of 1 January 2014, European Commission. Pozyskano z http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/documents/erasmus-plus-programme-guide_en.pdf
• Goverment of Portugal official site: http://www.portugal.gov.pt./Portal/PT/Governos/Governos Instituto Politecnico de Viseu official side: http://www.ipv.pt/
• Martins, C. (2012). Portuguese history storyboard. W: Silva E., Pais C., Pais L.S. (ed.), Teaching Crossroads. 7th Erasmus Week.
• Instituto Politecnico de Braganca, 145-169.
• Karpiński, W. (2003). Partnerstwo społeczne w edukacji zawodowej w Portugalii. Nowa Edukacja Zawodowa, 6, 9-10.
• Mosakowski, R. (2002). Szkolnictwo wyższe w Portugalii. Forum Akademickie, 3/2002. Pozyskano z http://forumakad.pl/archiwum/2002/03/index.html, dostęp 14.06.2014.
• Neave, G., Amaral, A. (ed.). (2011). Higher Education in Portugal 1974-2009. A Nation, a Generation. 10.1007/978-94-007-2135-7_9, Springer Science+Business Media B.V., 1-417.
• Pachociński, R. (2000). Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Portugal em Numeros 2012 in Figures. (2014). Estatisticas oficiais. Instituto Nacional de Estatística. Edição 2014. Pozyskano z http://www.ine.pt/ngt_server/attachfileu.jsp?look_parentBoui=214351311&att_display=n&att_download=y
• Portuguese Higher Educaion: A View From The Outside (2013). Bruksela, European University Association. Pozyskano z http://www.eua.be/Libraries/Publication/CRUP_final_pdf.sflb.ashx
• Potulicka, E. (2012), Przemiany w analizowanych krajach na tle tendencji ogólnoeuropejskich. W: E. Potulicka, D. Hildebrandt-Wypych, C. Czech-Włodarczyk (red.), Systemy edukacji w krajach europejskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 483-500.
• Rabczuk, W. (1990). Szkolnictwo prywatne w wybranych krajach Europy Zachodniej. Nowa Szkoła, 4, 201-207.
• Rabczuk, W. (1991). Szkolnictwo prywatne w Hiszpanii i Portugalii. Nowa Szkoła, 2, 94-101.
• Rabczuk, W. (2000). Szkolnictwo prywatne w świecie. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych IBE.
• Rocznik Statystyki Międzynarodowej (Yearbook of International Statistics) (2012), Warszawa: GUS
• Seredyńska, A. (2005). Zarys pedagogiki porównawczej: zagadnienia dotyczące systemów wychowania i oświaty w wybranych krajach. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum.
• System szkolnictwa wyższego w Polsce i Europie. Podstawy sprawnego studiowania. Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, 1-20.
• The World Factbook. Europe - Portugal. (2014). CIA. Pozyskano z https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/print/country/countrypdf_po.pdf
• Tracz, M. (2013). Mobility of geography students within the EU educational programmes. W: P. Charzyński, K. Donert, Z. Podgórski, R. Stańczyk (red.), People in the move - teaching bilingual geography. Geography in European Higher Education. t. 17, 134-142, Toruń: EUROGEO & Association of Polish Adult Educators.
• Zestawienie systemów edukacji w krajach Unii Europejskiej i EOG (2009). National Summary Sheets, Eurydice, opracowanie: M. Górowska-Fells, B. Płatos. Pozyskano z http://eurydice.org.pl/wp-content/uploads/2014/10/analiza_syntetyczna2.pdf
• Zgliczyński, W. (2010). Polityka edukacyjna Unii Europejskiej. Studia BAS, 2(22), 65-88.