Ocena gospodarowania fosforem w procesie produkcji rolniczej na poziomie NUTS-0, NUTS-2

• Autorzy: Jerzy Kopiński

Warianty tytułu

The Assessment of Phosphorus Management in the Agricultural Production Process at the NUTS-0, NUTS-2 LEVELS

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy dokonano gospodarowania fosforem w polskim rolnictwie na poziomie krajowym (NUTS-0) i w układzie terytorialnym (NUTS-2). Kryterium poprawności gospodarowania fosforem stanowiło saldo bilansu brutto w odniesieniu do wyliczonego jego optimum (OPGB). Analiza i ocena obejmowała lata 2012-2014 na tle okresu porównawczego 2002-2004. Średnioroczne tempo wzrostu zużycia fosforu w nawozach mineralnych wynosiło ok. 0,9 kg P2O5 na ha UR w dk i było zgodne z trendem długookresowym. Saldo bilansu fosforu brutto w Polsce wynosiło w ostatnich latach 2,5 kg P na ha UR w dk i było o 1,4 kg wyższe od optymalnego. W wielu województwach stosowany poziom nawożenia fosforem nie był uzasadniony wielkością uzyskiwanych plonów roślin lub nie uwzględniał stanu agrochemicznego gleb, z różnymi tego konsekwencjami.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study was the assessment of phosphorus management in Poland, at national (NUTS-0) and governor (NUTS-2) levels. The phosphorus management efficiency was evaluated on the basis of gross phosphorus balance in relation to its calculated optimum (OPGB). The study was conducted between 2012 and 2014, on the background of the comparative period of 2002-2004. Annual growth rate of phosphorus consumption in mineral fertilizers is currently approx. 0.9 kg of P2O5/ha UAA, and is in line with the long-term trend. The gross phosphorus balance in Poland was in recent years in Poland at 2.5 kg P/ha UAA level and it was higher than optimal by 1.4 kg. In many regions of Poland the amount of applied phosphorus fertilizers are not justified by plant yield, or does not include the agrochemical state of soil, with various consequences.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarowanie zasobami naturalnymi; Produkcja rolna; Bilans; Zróżnicowanie regionalne; Wyniki badań

EN

Natural resources management; Agricultural production; Balance sheet; Regional diversity; Research results

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2016
• Tom: 18
• Numer: z. 1
• Strony: 131--137

Twórcy

autor

Jerzy Kopiński

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Bibliografia

• Chyłek Eugeniusz K., Monika Rzepecka. 2011. "Biogospodarka - konkurencyjność i zrównoważone wykorzystanie zasobów". Polish Jurnal of Agronomy 7: 3-13.
• Filipek Tadeusz. 2002. "Zarządzanie zasobami fosforu w środowisku rolniczym". Nawozy i Nawożenie 4 (13): 245-258.
• Fotyma Mariusz. 2002. "Zrównoważona gospodarka fosforem w rolnictwie polskim". Nawozy i Nawożenie 4 (13): 160-172.
• Fotyma Mariusz, Igras Janusz, Kopiński Jerzy. 2009. "Produkcyjne i środowiskowe uwarunkowania gospodarki nawozowej w Polsce". Studia i Raporty IUNG-PIB 14: 187-206.
• GIOŚ. 2014. Stan środowiska w Polsce. Raport 2014. Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska, 208.
• GUS. 2003-2014. Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2002-2013 roku. Warszawa.
• GUS. 2003-2015. Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2002-2014 roku. Warszawa.
• GUS. 2005-2014. Rocznik Statystyczny Rolnictwa. Warszawa.
• GUS. 2003-2016. Środki produkcji w rolnictwie w roku gospodarczym 2001/2002 ... 2014/2015. Warszawa.
• GUS. 2014. Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2013 roku. Warszawa.
• GUS. 2015a. Ochrona Środowiska 2015. Warszawa.
• GUS. 2015b. Zwierzęta gospodarskie w 2014 roku. Warszawa.
• Harasim Adam. 2006. Przewodnik ekonomiczno-rolniczy w zarysie. Puławy: IUNG-PIB Puławy, 1-171.
• Igras Janusz, Jerzy Kopiński. 2003. "Regional differentiation of the soil surface phosphorus and potassium balance in Polish agriculture". LLU Raksti 8 (303): 29-32.
• Kopiński Jerzy. 2014. Opracowanie metody badań służącej do określenia optymalnych sald głównych składników nawozowych (NPK) w ujęciu wojewódzkim w latach 2011-2013. Ekspertyza wykonana na potrzeby IERiGŻ-PIB, Puławy, 22 (niepublikowany).
• Kopiński Jerzy. 2015. "Określenie stopnia polaryzacji oddziaływania produkcji rolniczej na środowisko na podstawie bilansu azotu brutto". Roczniki Naukowe SERiA XVII (1): 112-117.
• Kopiński Jerzy. 2016. "Criterion to determine optimum surpluses of gross nitrogen balance on the level NUTS-0, NUTS-2". Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura 15 (1): 29-36.
• Kopiński Jerzy, Arkadiusz Tujaka. 2009. "Bilans azotu i fosforu w rolnictwie polskim". Woda. Środowisko. Obszary Wiejskie 9, 4 (28): 103-116.
• Kopiński Jerzy, Anna Nieróbca, Piotr Ochal. 2013a. "Ocena wpływu warunków pogodowych i zakwaszenia gleb w Polsce na kształtowanie produkcyjności roślinnej". Woda. Środowisko. Obszary Wiejskie 13, 2 (42): 53-63.
• Kopiński Jerzy, Piotr Ochal, Tamara Jadczyszyn. 2013b. "Produkcyjne i środowiskowe aspekty gospodarowania fosforem". Studia i Raporty IUNG-PIB 34 (8): 145-162.
• Kremer Anne. 2013. Nutrient Budgets EU-27, Norway, Switzerland. Methodology and handbook. Luxembourg: Eurostat/OECD. EC Eurostat, ver. 1.02, date: 17/05/2013.
• Krzywy Edward. 2000. Nawożenie gleb i roślin. Szczecin: Akademia Rolnicza w Szczecinie, 177. ISBN 978-83-8732-728-6.
• Lægreid Marit, Oluf Christian Bøckman, Olav Kaarstad. 1999. Agriculture, fertilizers, and the environment. Cambridge: CABI Publishing, Norsk Hydro ASA,1-294. ISBN 0-85199-358-3.
• Maciejczak Mariusz, Karen Hofreiter. 2013. "How to define bioeconomy?". Roczniki Naukowe SERiA XV (4): 243-248.
• Mercik Stanisław (red.). 2002. Chemia rolna, podstawy teoretyczne i praktyczne. Warszawa: SGGW, 252. ISBN 83-7244-285-1.
• OECD. 2006. Environmental Indicators for Agriculture 4: 1-20. Paris: OECD Publication Service.
• Pondel Henryk, Maria Ruszkowska, Stanisław Sykut, Henryk Terelak. 1991. "Wymywanie składników nawozowych z gleb w świetle badań prowadzonych przez IUNG". Roczniki Gleboznawcze 42 (3/4): 97-106.
• Rokicki Tomasz. 2015. "Produkcja owczarska jako podsystem zrównoważonej biogospodarki". Roczniki Naukowe SERiA XVII (2): 208-212.
• Sapek Andrzej. 1998. Phosphorus cycle in Polish agriculture. [W] Phosphorus in agriculture and water quality protection, red. A. Sapek, 8-18. Falenty: IMUZ.