Ochrona środowiska jako determinanta współczesnego publicznego prawa gospodarczego

• Autorzy: Andrzej Wasilewski

Warianty tytułu

Environment Protection as a Determining Factor in the Contemporary Public Economic Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nie tylko samo bytowanie człowieka w środowisku, ale nade wszystko prowadzona przezeń "działalność gospodarcza" - rozumiana jako aktywność zawodowa podejmowana w celach zarobkowych - powoduje zawsze wielorakie skutki środowiskowe, które wynikają już z samego faktu prowadzenia tej działalności w określonym miejscu w przestrzeni (tzn. lokalizacji przestrzennej) lub jej bezpośredniego ukierunkowania na wykorzystanie określonych zasobów środowiskowych (np. w wypadku gospodarstwa rolnego lub leśnego albo prowadzenia działalności górniczej). Skutki te są także pochodną oddziaływania na środowisko, powodowanego zamierzonym wprowadzaniem do obrotu rezultatów danej działalności, a więc określonych produktów (np. przemysłu spożywczego, farmaceutycznego, chemicznego, motoryzacyjnego, elektrotechnicznego i innych) lub świadczonych usług (np. w dziedzinie gastronomii, ochrony zdrowia, transportu, rzemiosła, rozrywki itp.). Równocześnie skutki te są konsekwencją niezamierzonych wprawdzie, lecz praktycznie w istocie nieuniknionych ubocznych oddziaływań środowiskowych prowadzonej działalności gospodarczej lub jej produktów w postaci wprowadzanych do środowiska (tzn. do powietrza, wody, gleby lub ziemi) różnego rodzaju emisji, a więc energii (np. hałasu, wibracji lub promieniowania) oraz substancji (np. zanieczyszczeń stałych, ciekłych i gazowych, w tym wszelkiego rodzaju odpadów). Nic przeto dziwnego, że od najdawniejszych czasów problematyka zagrożeń lub szkód środowiskowych powodowanych przez człowieka, zwłaszcza tych będących wynikiem prowadzonej przezeń działalności gospodarczej, była przedmiotem regulacji prawnej. (fragment tekstu)

EN

The starting point for these deliberations are the following four assumptions: (i) 'environment' is understood here as the entire universe, together with the natural environment, constituting a common good of the mankind (ii) the man himself and his activity are believed to have the greatest significance for the environment and the nature as well as the man himself and, consequently, (iii) the environmental problems must be considered not only on the micro scale (i.e. locally) but also on the macro scale (i.e. regionally, or even globally) and thus, in practice (iv), in order to facilitate effective realisation of environmental goals using legal instruments, one must first establish a certain axiological base that may be used to form an adequate legal system. In view of this, the rule of sustainable development' set forth in the final Declaration of the United Nations Conference for the Environment and Development held in 1992 in Rio de Janeiro proved to be the paradigm for all contemporary environmental policies and related legal solutions in the field of environment protection on a global scale and in international law. The implementation of the rule of sustainable development can be achieved through a set of various legal instruments but its practical application each time requires using a certain 'algorithm' that enables precise presentation of any consequences, in particular those dangerous to the environment, that may be caused by a given human activity. However, harmonic realisation of goals (ecological, economic and social) that are competing and yet complementary, requires development of a special ethos that will respect the requirements of so-called multi-generation ecological ethics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo gospodarcze; Ochrona środowiska; Działalność gospodarcza; Racjonalność gospodarowania; Rozwój zrównoważony; Regulacje prawne

EN

Economic law; Environmental protection; Business activity; Economic rationality; Sustainable development; Legal regulations

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 2
• Strony: 5--14

Twórcy

autor

Andrzej Wasilewski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• D. Czybulka (red.), Erkennen, Bewerten, Abwagen und Entscheiden. Zweiter Warnemunder Naturschutzrechtstag, Rostocker Schriften zum Seerecht und Umweltrecht, t. 9, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 2000.
• Decyzja nr 1600/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 22 lipca 2002 r. ustanawiająca szósty wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego (Dz. Urz. UE L 242 z 10 września 2002 r.).
• Dyrektywa nr 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. UE L z 21 lipca 2001 r.).
• Dyrektywa nr 2003/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady nr 85/337/EWG i 6/61/WE (Dz. Urz. UE L 156 z 25 czerwca 2003 r.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2008/1/WE z 15 stycznia 2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz. Urz. UE L 24 z 29 stycznia 2008 r.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/31/WE z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywę Rady nr 85/337/EWG, Euratom, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE, 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 (Dz. Urz. UE L 140 z 5 czerwca 2009 r.).
• Dyrektywa Rady nr 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22 lipca 1992 r.).
• Dyrektywa Rady z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175 z 5 lipca 1985 r.).
• H.-W. Rengeling (red.), Handbuch zum europaischen und deutschen Umweltrecht [EUDUR]. Eine systematische Darstellung des europaischen Umweltrechts mit seinen Auswirkungen auf das deutsche Recht und mit rechtspolitischen Perspektiven, wyd. 2, t. 1: Allgemeines Umweltrecht, LVI, t. 2: Besonderes Umweltrecht, Teilbd. 1, LVI, Teilbd. 2, LVI, Carl Heymanns Verlag KG, Koln-Berlin-Bonn-Munchen 2003.
• J. Mittelstraß, Leonardo-Welt: uber Wissenschaft, Forschung und Verantwortung, Suhrkamp Verlag - Taschenbuch Wissenschaft, Frankfurt am Main 1992.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. (Dz. U. 997, Nr 78, poz. 483).
• Konwencja o różnorodności biologicznej z 5 czerwca 1992 r. (Dz. U. 2002, Nr 184, poz. 1532).
• M. Kloepfer, E. Mast (red.), Das Umweltrecht des Auslandes, "Schriften zum Umweltrecht" 55, 1995.
• R. Fischer, Umweltschutzende Bestimmungen im Romischen Recht, Shaker Verlag, Aachen 1996.
• R. Schmidt, A. Wasilewski, Umweltschutz als Verfassungsproblem - Ein rechtsvergleichender Beitrag zur Situation in Polen und Deutschland, "Jahrbuch des Umwelt- und Technikrechts" 2001.
• R. Schmidt, Ethik, Recht und Umweltschutz in der Demokratie, w: J. Isensee, H. Lecheier (red.), Freiheit und Eigentum. Festschrift fur W. Leisner zum 70. Geburtstag, Berlin 1999.
• R. Schmidt, Institutionen und Instrumente zur Sicherung von Nachhaltigkeit, w: S. Breitenmoser, B. Ehrenzeller, M. Sassoli, W. Stoffel, B. Wagner Pfeifer (red.), Menschenrechte, Demokratie und Rechtsstaat - Liber amicorum Luzius Wildhaber, Nomos Verlagsgesellschaft Baden-Baden, Baden-Baden 2007.
• R. Schmidt, W. Kahl, Umweltrecht, "Schriftenreihe der Juristischen Schulung" 98, Verlag C. B. Beck, wyd. 8, Munchen 2010.
• R. Sparwasser, R. Engel, A. Voßkuhle, Umweltrecht. Grundzuge des offentlichen Umweltschutzes, wyd. 5, C. F. Muller Verlag, Heidelberg 2003.
• Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie klimatu z 9 maja 1992 r. (Dz. U. 1996, Nr 53, poz. 238).
• Scoping Materials for Initial Design of EPA Hydraulic Fracturing Research Study "Potential Relationships between Hydraulic Fracturing and Drinking Water Resources", marzec 2010, http://www.epa.gov; http://iddd.de/rys/EPAidHydrFracResStudy2010.pdf; http://naturalgasforeurope.com/france-shale-industry-agree-await-report.htm.
• Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady sporządzone stosownie do art. 18 ust. 3 dyrektywy nr 2000/60/WE z 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, Dz. Urz. UE L 327 z 22 grudnia 2000 r.).
• Uchwała Rady z 1 lutego 1993 r. w sprawie programu Wspólnoty Europejskiej na rzecz polityki środowiskowej i środków podejmowanych ze względu na trwały i właściwy z punktu widzenia ochrony środowiska rozwój (Dz. Urz. WE C 138 z 17 maja 1993 r.).
• W. Kahl, Der Nachhaltigkeitsgrundsatz im System der Prinzipien des Umweltrechts, w: H. Bauer, D. Czybulka, W. Kahl, A. Voßkuhle (red.), Umwelt, Wirtschaft und Recht, Mohr Siebeck, Tubingen 2002.