Społeczny wymiar reprodukcyjnych procesów dostosowawczych

• Autorzy: Artur Jopek

Warianty tytułu

Social Dimension of Adjustment Processes of Reproduction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie społecznych ram natalistycznego wymiaru polityki państwa. Potrzeba taka wynika z konieczności prognostycznego ukierunkowania polityk publicznych na ograniczenie skutków gwałtownego przewartościowania struktury polskiego społeczeństwa związanego z drugim przejściem demograficznym, pogłębionego erozją emigracyjną oraz sieciową segmentacją sfery publicznej (postrzeganą często jako jej rozchwianie aksjonormatywne). Rozumienie podstaw społecznego procesu reprodukcji ma rozstrzygające znaczenie dla określenia zasadności jakichkolwiek działań państwa w tym obszarze. Zamierzeniem autora nie jest szacowanie kosztów czy szczegółowych form interwencji, ale zarysowanie kontekstu warunkującego jej potencjalny kształt. Proponowana utylitarystyczna operacjonalizacja problemu ogranicza pole refleksji w zamierzony sposób i prowokuje głosy polemiczne. (fragment tekstu)

EN

The paper examines the social dimension of adjustment processes of reproduction. It is based on the postmodern contestation of the basic terms which clearly convey the legitimacy of public intervention and subsequently set its direction. The phenomenon of society endures in time and space thanks to its self-replication enhanced by the state. Firstly, the state is, in some sense, capable of organising and steering the process of social reproduction. It also provides the institutional framework for the confronting of interests. Secondly, the state is the beneficiary of social reproduction - its existence and development depends on the dynamics of the 'duration' of society. Obviously, demography is the key to the future. A social structure determines the success of individuals. That crucial factor directly shapes the basic substrate of social processes. The increasing break of the Polish demographic structure (the decline of reproduction rates and consequent diminution in cohorts of childbearing age) makes up the context of the fundamental problem of the natalistic policy. It also constitutes an axis of the undertaken considerations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Modele reprodukcji ludności; Struktura demograficzna; Regulacja urodzin; Struktura społeczna; Procesy demograficzne; Demografia

EN

Reproduction population model; Demographic structure; Birth control; Social structure; Demographic process; Demography

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 2
• Strony: 245--258

Twórcy

autor

Artur Jopek

• Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP

Bibliografia

• A. Giza-Poleszczuk, Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
• A. McGillivray, 'He'll Learn It on His Body': Discipling Childhood in Canadian Law, w: M. Freeman (red.), Children's Rights: Progress and Perspectives Esseys from the International Journal of Children's Rights, Martinus Nijhof Publishers, Leiden 2011.
• A.F. Robertson, Beyond the Family. The Social Organization of Human Reproduction, University of California Press, Berkley-Los Angeles 1991.
• B. Lewenstein, Społeczeństwo rodzin czy obywateli - kapitał społeczny Polaków okresu transformacji, "Societas Communitas", t. 1, 2006, nr 1.
• C.H. Weiss, M.J. Bucuvalas, Truth Tests and Utility Tests: Decision-Makers' Frame of Reference for Social Science Research, "American Sociological Review" 45, 1980, nr 2.
• E. Durkheim, Zasady metody socjologicznej, tłum. J. Szacki, PWN, Warszawa 2000.
• F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
• F. Fukuyama, Dealing with Inequality, "Journal of Democracy" 22, 2011, nr 3.
• G. Schienstock, Path Dependency and Path Creation in Finland, w: P. Jakubowska, A. Kulkliński, P. Żuber (red.), Warsaw Conference the Future of European Regions, Ministry of Regional Development, Warszawa 2007.
• G. Standing, The Precariat: The New Dangerous Class, Bloomsbury Academic, London 2011, http://www.bloomsburyacademic.com/view/The-Precariat/book-ba-9781849664554.xml.
• G.S. Becker, Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, tłum. H. Hagemejerowa, K. Hagemejer, PWN, Warszawa 1990.
• Gerard Alexander, Institutions, Path Dependence, and Democratic Consolidation, "Journal of Theoretical Politics" 13, 2001, nr 3.
• http://thelatinlibrary.com/justimian.html.
• I.E. Kotowska (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 1999.
• Informacje nt. inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego dot. specjalnej strefy demograficznej oraz produkty projektu pn. Poszukiwanie metod zmniejszenia emigracji zarobkowej i wspierania powrotu migrantów na polski rynek pracy, dostępne na: www.migracje.uni.opole.pl.
• J. Balicki, E. Frątczak, Ch.B. Nam, Przemiany ludnościowe. Fakty - interpretacje - opinie: mechanizmy przemian ludnościowych; globalna polityka ludnościowa, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007.
• J. Bernardes, Responsibilities in Studying Postmodern Families, "Journal of Family Issues" 14, 1993, nr 1.
• J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków - raport, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2011.
• J. Elster, Social Norms and Economic Theory, "Journal of Economic Perspectives" 3, 1989, nr 4.
• J. Habermas, Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, tłum. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, PWN, Warszawa 2007.
• J. Habermas, Teoria działania komunikacyjnego, t. 1: Racjonalność działania a racjonalność społeczna, tłum. A.M. Kaniowski, PWN, Warszawa 2000.
• J. Trost, Family From a Dyadic Perspective, "Journal of Family Issues" 14, 1993, nr 1.
• J. Wasilewski, Formowanie się nowej struktury społecznej, w: idem (red.), Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Scholar, Warszawa 2009.
• J.E. Stiglitz, Ekonomia sektora publicznego, red. nauk. przekł. R. Rapacki, PWN, Warszawa 2004.
• K. Korzeniowski, Utrata i poszukiwanie społeczno-politycznego sensu. Anomia i paranoja polityczna, w: K. Skarżyńska (red.), Podstawy psychologii politycznej, Poznań 2002.
• K. Pobłocki, Antropologia miasta - urbanizacja, przestrzeń i relacje społeczne, Lud 2011, t. 95.
• K. Szafraniec, Młodzi 2011. Raport, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2011.
• Kodeks karny, Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.
• Konwencja o prawach dziecka, Dz. U. 1991, Nr 120, poz. 526.
• L. Morawski, Prawa jednostki a dobro wspólne (liberalizm versus komunitaryzm), "Państwo i Prawo" 1998, z. 11.
• L.J. Waite, The Family as a Social Organization: Key Ideas for the 21st Century, "Contemporary Sociology" 29, 2000, nr 3.
• M. Bednarski, K.W. Frieske(red.), Zatrudnienie na czas określony w polskiej gospodarce. Społeczne i ekonomiczne konsekwencje zjawiska, IPSS, Warszawa 2012.
• M. Castells, Siła tożsamości, tłum. S. Szymański, red. nauk. M. Morody, PWN, Warszawa 2009.
• M. Foucoult, Historia seksualności, tłum. B. Banasiak, T. Komendant i K. Matuszewski, Czytelnik, Warszawa 2000.
• M. Okólski, Demografia zmiany społecznej, Scholar, Warszawa 2004.
• M. Ziółkowski, Utowarowienie stosunków społecznych a rozchwianie systemów wartości, "Kultura i Społeczeństwo" 2004, nr 2.
• Mały rocznik statystyczny Polski za 2012 r., GUS, Warszawa 2012.
• OECD Urban Policy Reviews: Poland 2011, OECD Publishing, Paris 2011.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z 2 maja 1952 r., C 1096/51, NP 1953.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z 2 maja 1959 r., CR 219/58.
• P. Brożek, Rationality and Discourse. Towards a Normative Model of Applying Law, Wolters Kluwer Polska - Oficyna, Warszawa 2007.
• P. Kubicki, Nowi mieszczanie w nowej Polsce, Instytut Obywatelski, Warszawa 2011.
• P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, Znak, Kraków 2005.
• P. Wójcik, Dywergencja czy konwergencja: dynamika rozwoju polskich regionów, "Studia Regionalne i Lokalne" 2008, nr 2 (32).
• Prognoza ludności na lata 2008-2035, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2009.
• Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw z 6 grudnia 2012 r. (tzw. ustawa przedszkolna) czy normach wynikających z przepisów prawnych art. 8 i n. ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej, Dz. U. Nr 149, poz. 887 ze zm.
• Recommendations for the 2000 Censuses of Population and Housing in the Ece Region jointly prepared by the United Nations Economic Commission for Europe and the Statistical Office of the European Communities, United Nations, New York-Geneva 1998, http://www.unece.org.
• Rocznik Demograficzny 2012, GUS, Warszawa 2012.
• S. Golinowska, Polityka społeczna państwa w gospodarce rynkowej. Studium ekonomiczne, PWN, Warszawa 2002.
• S. Kozak, Patologia eurosieroctwa w Polsce. Skutki migracji zarobkowej dla dzieci i ich rodzin, Difin, Warszawa 2010.
• S.J. Yeager, Where do Research Questions Come from and How Are They Developed?, w: K. Yang, G. Miller (red.), Handbook of Research Methods in Public Administration, CRC Press, London-New York 2008.
• T. Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, PWN, Warszawa 2011.
• Ubóstwo w Polsce w 2011 r., GUS, Warszawa 2012 www.stat.gov.pl.
• Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.
• Ustawa z 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.
• Ustawa z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, Dz. U. Nr 17, poz. 78 ze zm.
• Wpływ funduszy europejskich na gospodarkę polskich regionów i konwergencję z krajami UE. Raport 2010, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2010.
• www.stat.gov.pl.