Związek Młodzieży Demokratycznej w Wielkopolsce (1945-1948)

• Autorzy: Jerzy Krawulski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Związek Młodzieży Demokratycznej stanowiący integralną część składową radykalnego frontu młodego pokolenia uczestniczącego w dziele przeobrażeń politycznych, społecznych i gospodarczych kraju, mimo upływu czterdziestu lat od momentu zakończenia samodzielnej działalności organizacyjnej nie doczekał się własnej monografii. Złożyło się na to szereg przyczyn, jak: słaba baza źródłowa, brak wspomnień i relacji zarówno działaczy, jak i osób związanych ze Związkiem, stosunkowo mały zasięg terytorialny i liczebny organizacji, brak zainteresowania badaczy tym ruchem młodzieżowym oraz brak większej troski ze strony władz Stronnictwa Demokratycznego, aby ten ważny element historii SD został uzupełniony. Braki te dotyczą także Wielkopolski. Problematyka dziejów ZMD była ujmowana dotychczas w kontekście innych organizacji lub podejmowano tylko niektóre aspekty działania Związku. Związek Młodzieży Demokratycznej stanowił wprawdzie najsłabsze ogniwo wśród organizacji młodzieżowych wchodzących w skład bloku demokratycznego, odegrał jednak istotną rolę, szczególnie poprzez objęcie swymi wpływami tych środowisk (część inteligencji, młodzież wywodzącą się z sektora drobnotowarowego i rzemiosła), do których miały ograniczony dostęp inne organizacje młodzieżowe. Było to więc swego rodzaju zapełnienie "białych plam" w objęciu wpływami organizacyjnymi młodzieży. Poprzednikiem Związku Młodzieży Demokratycznej w okresie okupacji był utworzony w 1943 r. przez Stronnictwo Polskiej Demokracji Ruch Młodej Demokracji (RMD). RMD współpracował z innymi demokratycznymi organizacjami młodzieżowymi (Związek Walki Młodych, Związek Młodzieży Socjalistycznej), tworząc w marcu 1944 r. Koło Młodzieży przy Prezydium Krajowej Rady Narodowej. W lipcu 1944 r. Kolo Młodzieży zostało przekształcone w Centralny Komitet Młodzieży, który stał się płaszczyzną porozumienia demokratycznych organizacji młodzieżowych w Polsce Ludowej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Organizacje społeczne; Młodzież; Stowarzyszenia; Ruchy społeczne; Region

EN

Social organisations; Youth; Associations; Social movements; Region

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1988
• Numer: nr 175 Studia z nauk politycznych
• Strony: 101--126

Twórcy

autor

Jerzy Krawulski

Bibliografia

• "Kurier Codzienny" nr 31 z 31.I.1948 r.
• "Młoda Demokracja" nr 3 z 1.V.1947 r.
• "Młoda Demokracja" nr 8 z października 1947.
• "Młoda Demokracja" nr 9 z listopada 1947 r.
• A. Choniawko, ZMP w Wielkopolsce w latach 1948-1956. Warszawa 1977.
• A. Rajewski, Uwagi na temat genezy i działalności Związku Młodzieży Demokratycznej. "Zeszyty Historyczno-Polityczne SD" 1978 z. 19.
• AKW PZPR Poznań, Protokół z posiedzenia egzekutywy KW PZPR z dnia 4.V.1949, sygn. 74/IV/1.
• AKW PZPR Poznań, Związek Młodzieży Demokratycznej. Sprawozdania ogólne Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Demokratycznej w Poznaniu za okres 15 lipca do 31 października 1945 r.
• AKW PZPR Poznań. Sprawozdanie ZW ZWM za luty - marzec 1947, sygn. 1/V/7.
• AKW PZPR Poznań. Związek Młodzieży Demokratycznej. Sprawozdanie AKW ZMD w Poznaniu z działalności za okres I, IV - 30.IX.1947.
• B. Fijałkowska, Ideowo-polityczna działalność związków młodzieży w Polsce w latach 1944-1957. Warszawa 1978.
• B. Hillebrandt, Problemy socjalistycznego wychowania młodzieży w ujęciu PPR i PZPR. "Zeszyty Historyczno-Polityczne SD" 1978, z. 19.
• CA KC PZPR. Związek Młodzieży Demokratycznej. Rezolucja ZMD z konferencji okręgu poznańskiego z 17.IV.1948 r., sygn. 415/37.
• CA KC PZPR. Związek Młodzieży Demokratycznej. Sprawozdanie z udziału ZMD woj. poznańskiego w Światowym Tygodniu Młodzieży 21-28.III.1947, sygn. 415/37.
• CA KC PZPR. Związek Młodzieży Demokratycznej. Sprawozdanie Zarządu Wojewódzkiego ZMD w Poznaniu z działalności za okres od 1.VI - 30.VI.1946, sygn. 415/37.
• CA KC PZPR. Związek Młodzieży Demokratycznej. Sprawozdanie Zarządu Wojewódzkiego ZMD w Poznaniu za okres od listopada 1945 r. do maja 1947 r., sygn. 415/37.
• Cz. Kozłowski, Z dziejów organizacji młodzieżowych w latach 1944-1948. [w:] Z dziejów Polski Ludowej. Zbiór artykułów pod redakcją W. Góry i J. Gołębiowskiego, Warszawa 1966.
• E. Dałek, E. Makowski, Demokratyczne organizacje młodzieżowe w Wielkopolsce 1945-1948. Poznań 1969.
• E. Orkiszewski, Trudności w pracy ideowo-wychowawczej w szkołach średnich. "Młoda Demokracja", nr 4 z czerwca 1947.
• G. Słabek, Związek Młodzieży Demokratycznej - rodowód, powstanie i działalność w latach 1945-1946. "Pokolenia" 1969 nr 4/38.
• Głos Akademika. "Głos Wielkopolski" nr 79 z 20.III.1947.
• J. Krawulski, Powstanie i rozwój organizacyjny Związku Młodzieży Demokratycznej w Wielkopolsce w latach 1945-1948. "Zeszyty Historyczno-Polityczne SD" 1982 z. 3-4 (34-35).
• J. Krawulski, Ruch Młodej Demokracji w okresie okupami. "Zeszyty Historyczno-Polityczne SD" 1981 z. 4/31.
• J. Mikosz, Państwo a ideowo-polityczne organizacje młodzieżowe w Polsce Ludowej. Warszawa 1977.
• J. Mizia, Przyczynek do dziejów Związku Młodzieży Demokratycznej na Dolnym Śląsku. "Pokolenia" 1971 nr 4/36.
• Jedność organizacyjna. "Walka Młodych" nr 6 z 20.II.1945.
• L. Chajn, Stronnictwo Demokratyczne w latach 1944-1948. [w:] Z dziejów Polski Ludowej. Zbiór artykułów pod redakcją W. Góry i J. Gołębiowskiego, Warszawa 1966.
• M. Rum, XXX lat SD w Wielkopolsce 1945-1975. Warszawa 1975.
• P. Kościański, Młoda Demokracja. "Tygodnik Demokratyczny" nr 5 z 1.II.1981 r.
• Posiedzenie Rady Naczelnej Stronnictwa Demokratycznego w dniu 25 kwietnia 1948 r. Referat Sekretarza Generalnego L. Chajna, Warszawa 1948.
• S. Sierpowski, Organizacje ideowo-wychowawcze w środowisku akademickim w latach 1945-1948. [w:] Materiały z Sesji naukowej UAM w XX-lecie PRL. Poznań 1966 (mat. powielony).
• Socjalizm wobec zagadnień młodzieży powojennej. "Przegląd Socjologiczny" 1949 nr 6/20.
• Sprawozdanie 1/48 Okręgowego Komitetu Wykonawczego ZMD w Poznaniu za miesiąc styczeń 1948 r.
• Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. I. Wybór dokumentów z lat 1944-1949. Warszawa 1968.
• W. Gomułka, Artykuły i przemówienia. T. 2, Warszawa 1964.
• W. Urbański, OKW Poznań w akcji szkolnej. "Młoda Demokracja" nr 8 z października 1947 r.
• Związek Walki Młodych, Materiały i dokumenty. Warszawa 1954.