Funkcja celu i ograniczenia w optymalizacji systemu transportowego regionu miejskiego

• Autorzy: Marek Ciesielski

Warianty tytułu

Objective Function and Limitations of the Optimization of Transport System of Urban Region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dokonywanie wyboru ekonomicznego i rozpatrywanie zagadnień związanych z takimi decyzjami wymaga ścisłego określenia funkcji celu i ograniczeń. Są to bowiem podstawowe kategorie związane z optymalizację ekonomiczną. Ich sprecyzowanie jest niezbędne dla wyjaśnienia merytorycznej, ekonomicznej istoty badanych problemów i stworzenia podstaw podejmowania decyzji. Dla sformułowania funkcji celu i ograniczeń nie są przy tym konieczne założenia odnośnie metod rachunku ekonomicznego, jakie mogą być lub będą stosowane przy podejmowaniu decyzji. Metody te winny bowiem wynikać z merytorycznej postaci problemu. Nie ma więc znaczenia, czy w procesie decyzyjnym przewiduje się stosowanie metod programowania matematycznego lub badań operacyjnych, czy też nie. W niniejszym artykule sprecyzowano funkcje celu, jakie mogą być przyjmowane przy rozpatrywaniu zagadnień optymalizacji transportu w regionie miejskim i podjęto próbę określenia ograniczeń występujących w zagadnieniach tego rodzaju. Następnie poddano analizie związki zachodzące między funkcjami celu i ograniczeniami oraz między poszczególnymi ograniczeniami. Pozwoliło to na sformułowanie postulatu konieczności łącznego rozpatrywania funkcji celu i ograniczeń oraz na wskazanie zasadniczych sprzeczności występujących w optymalizacji transportu w regionie miejskim. Zasadnicza część rozważań została poprzedzona krótkimi uwagami dotyczącymi stosowania podejścia systemowego w transporcie oraz omówieniem pewnych cech systemów transportowych, istotnych dla zagadnienia ustalania funkcji celu. Ponieważ problemy te dotyczą wszelkich systemów transportowych, a nie tylko systemów transportowych regionów miejskich, nadano im bardziej ogólny charakter. Z tych też względów przegląd funkcji celu został dokonany bez ścisłego powiązania z problematyką transportu miejskiego. W artykule pominięto ogólne zagadnienia wyboru ekonomicznego w transporcie miejskim oraz przestrzenne aspekty optymalizacji transportu miejskiego. (fragment tekstu)

EN

The paper specifies objective functions which can be accepted when considering the questions of optimization of transport in urban region and defines limitations which occur in questions of this kind. These considerations were proceeded by remarks concerning application of system approach to transport and description of chosen features of transport systems, essential for the problem of determining objective function. Then relations between the considered objective functions and limitations and between particular limitations were analysed. The necessity of treating objective function and limitations as a system was pointed out. Basic contradictions which appear in optimization of transport in urban region were pointed. The shape of the question of optimization under the conditions of contradictions in the system: objective function-limitations, and the probable effects of long-term retention of these contradictions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transport miejski; System transportowy; Efektywność transportu; Optymalizacja; Programowanie liniowe

EN

City transport; Transport system; Transport efficiency; Optimalization; Linear programming

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1986
• Numer: nr 121 Prace z zakresu gospodarki przestrzennej
• Strony: 62--78

Twórcy

autor

Marek Ciesielski

Bibliografia

• A. Johnson, F. Kast, E. Rosenzweig: System Theory and Management, Mc Graw - Hill 1967.
• A. Marschall: Zasady ekonomiki. T. 1. Warszawa 1925.
• A. Piskozub: Transport jako czynnik regionalizacji osadnictwa. Gdańsk: GTN 1967.
• B. Minc: Współczesna ekonomia polityczna. Warszawa: PWN 1981.
• B. Stęplowski: Ekonomiczne czynniki racjonalizacji transportu. Warszawa: WKiŁ 1975.
• C. West Churcham: The Systems Approach. New Dork 1968.
• G.H. Peters: Cost - Benefit Analysis and Public Expenditure. London 1966.
• H. Thomas, J. Schofer: Introduction to a Systems Approach to Transportation Problems. Research Report. The Transportation Center at Northwestern University Evanston, Illinois 1966.
• I.G. Heggie: Ekonomika inwestycji transportowych. Warszawa: WKiŁ 1978.
• J. de V. Graaff: Theoretical Welfare Economics, London: 1957 Cambridge University Press.
• J. Leszczyński: Optymalne decyzje w procesach transportowych. Warszawa: WKiŁ, 1981.
• K. Uhl, B. Schoner: Marketing Research. College of Business Administration. University of Iowa 1969.
• L. von Bertalanffy: Theorie generale des systemes. Paris 1973.
• L.H. Klaassen: A note about traffic improvements and consumer surplues: Netherlands Economic Institute Rotterdam: 1974 Rotterdam 1974.
• M. Ciesielski: Kryterium długookresowej optymalizacji transportu miejskiego. Zeszyty Naukowe AE w Poznaniu nr 106. Poznań 1983.
• M. Madeyski, E. Lissowska: Przesłanki kształtowania zintegrowanego systemu transportowego. T. 1. Warszawa: OBET-ITS 1973.
• O. Lange: Ekonomia polityczna. Warszawa: PWN 1978.
• P.A. Steenbrik: Optymalizacja sieci transportowych Warszawa: WKiŁ.
• R. Domański: Ogólna teoria systemów a integracja badań nad miastem. Górnośląskie Studia Socjologiczne. T. 9. Katowice: SIN 1971.
• R. Stone: Matematyka w naukach społecznych. Warszawa: PWE 1970.
• R. Vuaridel: Le role du temps et de l'espance dans le comportement economique. Revue Economique 1959 nr 6.
• S. Piasecki: Optymalizacja systemów przewozowych. Warszawa: WKiŁ, 1973.