Zastosowanie modelu probitowego oraz uciętego liniowego modelu prawdopodobieństwa do analizy kondycji ekonomiczno-finansowej wybranych przedsiębiorstw z indeksu

• Autorzy: Agnieszka Huterska , Ewa Zdunek-Rosa

Warianty tytułu

The Application of Probit Model and Cut Linear Probability Model to the Analysis of Economic and Financial Standing of Enterprises Selected from MWIG40 Index

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Celem artykułu jest ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej 10 spółek wchodzących w skład indeksu mWIG40 przy wykorzystaniu metod służących do prognozowania zagrożenia przedsiębiorstw upadkiem. Metodologia badania - W pracy zastosowano następujące metody badawcze: analizę literatury, analizę wskaźnikową kondycji przedsiębiorstw, statystyczne metody służące do prognozowania zagrożenia przedsiębiorstw upadkiem - analizę probitową oraz ucięty liniowy model prawdopodobieństwa (ucięty LMP). Wynik - Do analizy spółek wybranych w sposób losowy z indeksu mWIG40 zastosowano dwa modele: model probitów oraz ucięty liniowy model prawdopodobieństwa. Zastosowane w pracy modele dały zbliżone wyniki. Otrzymane różnice w klasyfikacji spółek wynikają z różnych zestawów wskaźników finansowych, stanowiących zmienne objaśniające w wyżej wymienionych modelach. Ucięty LMP jest bardziej wszechstronny od modelu probitów, ponieważ uwzględnia większą liczbę wskaźników finansowych, a tym samym szerzej opisuje działalność gospodarczą spółki. Przeprowadzona analiza pozwoliła na identyfikację spółek o najlepszym i najgorszym standingu oraz na uszeregowanie ich według kondycji ekonomiczno-finansowej. Oryginalność/Wartość - W opracowaniu pokazano przydatność zastosowania modelu probitowego i uciętego LMP do oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstw. Dokonano porównania wyników, otrzymanych poprzez zastosowanie modeli wykorzystujących jako zmienne objaśniające zestawy wskaźników z obrębu różnych obszarów analizy wskaźnikowej. W pracy wykorzystano autorskie modele współautorki artykułu Ewy Zdunek-Rosy. Otrzymane w niniejszym opracowaniu wyniki powinny zainteresować głównie osoby zarządzające przedsiębiorstwami, jak również podmioty, dla których ocena kondycji ekonomiczno-finansowej stanowi punkt wyjścia przy podejmowaniu rozmaitych decyzji, np. banki, firmy audytorskie czy urzędy państwowe. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The purpose of this article is to evaluate the economic and financial standing of 10 joint stock companies included into mWIG40 index with the use of methods that serve to forecast threats of bankruptcy of enterprises. Design/Methodology/approach - In the article the following research methods are used: analysis of literature, financial ratios analysis, statistics methods used to predict the risk of bankruptcy - probit model and cut linear probability model LMP. Findings - To analyse the companies that were randomly chosen from mWIG40 index, we used two models: probit model and cut linear probability model (LMP). Both models used in this paper gave similar results. The differences in the classification of companies stem from different sets of financial ratios/indicators that are the exogenous variable in the above mentioned models. Cut LMP is more versatile than the probit model because it includes a wider scope of financial ratios and therefore it describes economic activities of a company more precisely. The conducted analysis allowed identifying and ranking of companies with the best and the worst financial standing within the examined group of enterprises. Originality/value - The paper presents implementation of probit model and cut linear probability model LMP in evaluating the company's condition. The results obtained through the application of the models using sets of indicators from different scopes of ratio analysis as explanatory variables were compared. In the paper author's models of Ewa Zdunek-Rosy, who is also a co-author of the article, were used. The results obtained should be interesting mainly for people managing companies as well as for entities for which the evaluation of the economic and financial situation is a starting point of taking various decisions, e.g for banks, audit firms or government offices. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kondycja przedsiębiorstwa; Wskaźniki finansowe; Model probitowy; Indeks giełdowy; Zmienna objaśniająca

EN

Enterprises condition; Financial indicators; Probit model; Stock market indexes; Exogenous variable

• Czasopismo: Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 5 (83) Cz.2 Uwarunkowania rynkowe mikro, małych i średnich przedsiębiorstw: Mikrofirma.
• Strony: 121--130

Twórcy

autor

Agnieszka Huterska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Ewa Zdunek-Rosa

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Dresler, Z. (2005). Analiza finansowa i planowanie finansowe. W: J. Czekaj, Z. Dresler (red.), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii (s. 210). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Maddala, G.S., Nelson, F.D. (1974). Analysis of qualitative variables, "Working Paper", 1974, Nr 70, National Bureau of Economic Research, Cambridge, Mass.
• Giełda Papierów Wartościowych, GPW (2015). mWIG40 - metodologia indeksu akcji Głównego Rynku GPW. Stan na 2015.03.31. Pobrano z: http://static.gpw.pl/pub/files/PDF/indeksy/zmiana2 /2015_03_31_mWIG40.pdf (20.12.2015).
• Giełda Papierów Wartościowych, GPW (2015a). Dane rynkowe. Indeksy giełdowe. Pobrano z: http://www.gpw.pl/indeksy_gieldowe?isin=PL9999999912&ph_tresc_glowna_start=show (20.12.2015).
• Giełda Papierów Wartościowych, GPW (2015b). GPW, Indeksy Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, październik 2015, Indeksy GPW_1015.pdf, s. 6. Pobrano z: http://www.gpw.pl/ indeksy_gieldowe (20.12.2015).
• Goldberger, A.S. (1972). Teoria ekonometrii. Warszawa: PWE.
• Gruszczyński, M. (1995). Scoring logitowy w praktyce bankowej a zagadnienie koincydencji . Bank i Kredyt, 5, 58.
• Gruszczyński, M. (2001). Modele i prognozy zmiennych jakościowych w finansach i bankowości. Monografie i Opracowania, 490. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
• Redel, D. (2003). Wykorzystanie sprawozdawczości finansowej do celów analitycznych. W: L. Szyszko, J. Szczepański (red.), Finanse przedsiębiorstwa (s. 335). Warszawa: PWE.
• Roczne raporty finansowych za lata 2011-2014 spółek Apator SA, Azoty SA, Budimex SA, CIECH SA, Fabryki mebli "Forte" SA, Inter Cars SA, LOTOS SA, Netia SA, Orbis SA, Wawel SA.
• Sierpińska, M. (2004). Wskaźnikowa ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa. W: M. Sierpińska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, wydanie III zmienione i uaktua lnione (s. 144). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Theil, H. (1979). Zasady ekonometrii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Zdunek, E. (2009). Modele ekonometryczne w prognozowaniu upadłości przedsiębiorstw. Wiadomości Statystyczne, 3.

Identyfikatory

DOI

10.18276/frfu.2016.5.83/2-11