The National Minorities in the Polish Politics. The Past and the Present

• Autorzy: Arkadiusz Adamczyk , Katarzyna Kaźmierczak

Warianty tytułu

Mniejszości narodowe w polityce polskiej. Przeszłość i stan obecny

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Rebom in 1918, from the very outset, the Polish State was confronted with the necessity of coping with an important intemal issue - the one regarding the relations between ethnic Poles and the representatives of other nations who after 1923 became new citizens of the Polish Republic. Three basic factors seem to have determined the way in which the problem under discussion was dealt with in the inter-war period: 1/ the ratio of Poles to non-Poles and social differences between the two groups; 2/ interference of external forces; 3/ disputes which arose between those who opted for the building of mono- ethnic nation State and those who wished to see the restoring of a multinational Republic similar to that existing before the partitions in the 18th century. During the Second World War the problem of how to regain independence became again of crucial importance for all Poles. The problems connected with the ethnic minorities had quite naturally moved to the margin of political considerations. The Polish leaders stressed the need to grant national minorities the right to develop their cultural activity and secure for them the freedom of religious practice. The German minority, however, was excluded from this offer. It was demanded that the Germans as bearing responsibility for the suffering of the Polish people, should be forced to leave Poland. The effects of social-mechanisms that were decided in Yalta caused Poland to become a mono-ethnic state. The factors that determined it were as follows: 1/ the Nazi Holocaust which nearly occasioned the total physical annihilation of the Polish Jews community; 2/ displacement of the Germans from the lands granted to Poland; 3/ the lack of choice of a "new mother country" among Ukrainian, Byelorussians, and Lithuanian people, and automatic ascription of Soviet nationality to the former citizens of the Republic of Poland those of Slavic but non-Polish descent; 4/ settlement of the expelled Poles from behind the eastern border into the so-called "Recovered Territories". In turn, the imperative of integration and willingness to implement the rules in force in the structure of United Europe defined the status of national minorities in Poland after 1989. (original abstract)

Kwestia koegzystencji mniejszości narodowych z polską większością przed 1939 r. stanowiła jedną z głównych, nierozwiązanych problemów, przed którymi stanęło Państwo Polskie. Zadecydowały o tym zarówno niechęć przedstawicieli elit poszczególnych narodowości do ułożenia stosunków z Polakami, jak i instrumentalne podejście do zagadnienia ze strony polskich środowisk politycznych. Sytuacja mniejszości uległa pogorszeniu wraz z kursem nacjonalistycznym przybranym przez obóz piłsudczykowski po śmierci Józefa Piłsudskiego Paradoksalnie, kwestia mniejszości w Polsce znalazła swe rozwiązanie bez udziału Polaków. O funkcjonowaniu Rzeczpospolitej jako homogenicznego państwa formalnie zadecydowali przywódcy Wielkiej Trójki, faktycznie zaś Stalin, traktujący kwestię polską jako marginalne zagadnienie w programie poddania Europy Środkowowschodniej hegemonii moskiewskiej. Przetasowania etniczne, dokonane w drugiej połowie lat czterdziestych i w początkach pięćdziesiątych XX wieku sprawiły, że gdy Polacy odzyskali zdolność decydowania o własnym państwie, problem mniejszości nie należał do zagadnień wzbudzających kontrowersje. Ułożenie harmonijnych relacji z zamieszkującymi Polskę grupami mniejszości narodowych i etnicznych (może ze względu na ich liczebność), nastąpiło stosunkowo szybko, a dodatkowym bodźcem dla zakończenia tego procesu była konieczność dostosowania systemu ochrony mniejszości do standardów unijnych w związku z przystąpieniem Polski do struktur unijnych. Świadomość współżycia z przedstawicielami innych narodów w warunkach jednego organizmu i w ramach istniejącego porządku prawnego może stanowić (i zapewne stanowi) inspirację dla kreowania wizji koegzystencji Polaków z innymi nacjami w strukturze Zjednoczonej Europy. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Ethnic minority; Domestic policy; Policy concepts

PL

Mniejszości narodowe; Polityka wewnętrzna; Koncepcje polityki

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2015
• Tom: 20 (XX)
• Numer: nr 22 (4)
• Strony: 9--26

Twórcy

autor

Arkadiusz Adamczyk

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Filia w Piotrkowie Trybunalskim

autor

Katarzyna Kaźmierczak

• Urząd Gminy Moszczenica

Bibliografia

• Dziennik Praw Państwa Polskiego (Law Gazette for the Polish Republic) 1919.
• Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Law Gazette for the Polish Republic) 1921, 1935, 1997-2007.
• Stenograficzne sprawozdanie 12 posiedzenia Sejmu RP (9 II 1931) (Stenographic record of the twelve session of the Polish Parliament (February, 9, 1931).
• Adamczyk A., Generał Sławoj Felicjan Składkowski (1885-1962) Zarys biografii politycznej (General Sławoj Felicjan Składkowski (1885-1962). Political Biography. The Outline), Toruń 2001.
• Bartosiewicz P., Polskie koncepcje geopolityczne w XX w., [in:] Świat wokół Rzeczypospolitej. Problematyka zagraniczna w polskiej myśli politycznej w pierwszej połowie XX w. (The Polish Geopolitical Conceptions In the 20th Century w: The Word around The Polish Republic. The Problems of Foreign Policy in the Polish Political Thought in the First Half of the 20th Century). ed. by W. Paruch, K. Trembicka, Lublin 2007.
• Bączkowski W., Prometeizm polski (the Polish Promethean Movement), Warszawa brw.
• Bierzanek R., Simonides J., Prawo międzynarodowe publiczne (International Public Law), Warszawa 2005, pp. 269-274, 278-280.
• Bojar H., Mniejszości społeczne w państwie i społeczeństwie III Rzeczypospolitej Polskiej (Social Minorities in the Third Republic of Poland), Wrocław 2000.
• Chojnowski A. , Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939 (The Conceptions of National Minorities Policy of the Polish Governments in the Years 1921-1939), Wrocław 1979.
• Choruży W., Białoruski drugi obieg w Polsce 1981-1990 (The Byelorussian SecondPress-Circulation in Poland 1981-1990), Białystok 1994.
• Eisler J. , Polski rok 1968 (The Polish Year of 1968), Warszawa 2006.
• Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie (The Outline of International Public Law), Warszawa 2000.
• Habielski R., Polski Londyn 1945 r (The Polish London 1945), "Dzieje Najnowsze" 2005, No 4, p. 68.
• Kersten K., Pogrom Żydów w Kielcach 4 lipca 1946 (The Pogrom of the Jews in Kielce July 4th 1946), Warszawa 1996.
• Kilias J., Symbole narodowe i problemy narodowościowe w polityce polskiej (National Symbols and Nationality Problems in the Polish Politics) [in:] J. Wiatr, J Raciborski, J. Bartkowski, B. Frątczak-Rudnicka, J. Kilias, Demokracja polska 1989-2003 (The Polish Democracy 1989-2003), Warszawa 2003.
• Kowalik T., "Pogrom kielecki" w historiografii polskiej (The Kielce Pogrom in the Polish Historiography), Kraków 2007.
• Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej (The Road to Freedom. The Foreign Policy of The Third Republic of Poland), Warszawa 2008.
• Kuźniar R., Prawa człowieka. Prawo. Instytucje, stosunki międzynarodowe (Human Rights. Law, Institutions, International Relations), Warszawa 2000.
• Majchrowski J., Silni - zwarci gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego (The Strong and the Ready. The Political Thought of the Camp for the National Unity), Warszawa 1985.
• Miedziński B., Uwagi o sprawie żydowskiej (Remarks on the Jewish Question), Warszawa 1938.
• Mikulicz S., Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej (The Promethean Movement in the policy of the Second Republic) Warszawa 1971.
• Mroczko M., Polska myśl zachodnia 1918-1939. Kształtowanie i upowszechnianie (The Polish " Western Thought ". Its Crystallization and Promulgation), Poznań 1986.
• Osęka P., Marzec '68 (March '68), Kraków 2008
• Paruch W. , Od konsolidacji państwowej do konsolidacji narodowej. Mniejszości narodowe w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego 19261939 (From the State to National Consolidation. Natinal Minorities in the Political Thought of the Piłsudski's Camp 1926-1939), Lublin 1997.
• Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski (okres 19141939) (Political History of Poland. The Period 1914-1939), t. 2, Gdańsk 1990.
• Polit I., Miejsce odosobnienia w Berezie Kartuskiej w latach 1934-1939 ( The Isolation Place in Bereza Kartuska in the Years 1934-1939), Toruń 2003.
• Preece J. J., Prawa Mniejszości (Minority Rights), Warszawa 2007.
• Schaetzel T., Racja stanu Polski na Wschodzie (the Polish Reason of State in the East), "Niepodległość" 1972, No VIII.
• Śleszyński W., Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej (The Isolation Camp in Bereza Kartuska), Białystok 2003.
• Tomaszewski J, Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1018-1939 (The Outline of the History of the Jews in Poland 1018-1939), Warszawa 1990.
• Urban T., Utracone ojczyzny (The LostMotherlands), Warszawa 2007.
• Wokół pogromu kieleckiego (On the Kielce Pogrom), ed. by L Bukowski, A. Jankowski, Warszawa 2008.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2015.hss.44