Problem przedawnienia roszczeń wobec Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w kontekście uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2013 r. (III CZP 50/13)

• Autorzy: Tomasz Młynarski

Warianty tytułu

Limitation of Claims Against the Polish Insurance Guarantee Fund in the Context of Judgment of the Polish Supreme Court Dated October 29, 2013 (case no. III CZP 50/13)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2013 r. (III CZP 50/13) została podjęta na wniosek Rzecznika Ubezpieczonych. Celem wniosku było rozstrzygnięcie przez Sąd Najwyższy istniejących w orzecznictwie sądów rozbieżności co do wykładni prawa w odniesieniu do zagadnienia, czy wobec Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego odpowiadającego za szkodę wyrządzoną przez niezidentyfikowanego sprawcę wypadku drogowego możliwe jest przyjęcie dwudziestoletniego terminu przedawnienia wynikającego z art. 4421 § 2 k.c. Kontrowersje z tym związane dotyczyły przede wszystkim odpowiedzi na pytanie, czy zastosowanie dłuższego terminu przedawnienia wymaga ustalenia, że przestępstwo zostało popełnione przez konkretną osobę. Artykuł zawiera omówienie dotychczasowej praktyki Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, linii orzeczniczej sądów oraz stanowiska zajętego przez Rzecznika Ubezpieczonych. Zostały również przedstawione wnioski płynące z uchwały Sądu Najwyższego, w której uznano, że roszczenie pokrzywdzonego o naprawienie szkody wynikłej ze zbrodni lub występku wyrządzonej w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem, których tożsamości nie ustalono, przedawnia się na podstawie art. 4421 § 2 k.c. Zdaniem autora obowiązujące prawo nie przewiduje możliwości uchylenia się przez Fundusz od zbadania podstaw swojej odpowiedzialności za zgłoszone roszczenie. Fundusz nie może więc odmówić spełnienia roszczenia, powołując się na jego przedawnienie, jeżeli w świetle możliwego do zgromadzenia materiału dowodowego oraz zasad prawa cywilnego normujących terminy przedawnienia roszczenie takie wcale nie jest przedawnione. Rolą sądu w ewentualnym procesie powinna być zaś jedynie kontrola prawidłowości ustaleń poczynionych w toku postępowania likwidacyjnego. (abstrakt oryginalny)

EN

Judgment of the seven judges of the Polish Supreme Court dated October 29, 2013 (case no. III CZP 50/13) was issued at the request of the Polish Insurance Ombudsman. The aim of the request was to resolve discrepancies related to interpretation of law regulating the issue of limitation period of claims against the Polish Insurance Guarantee Fund. Therefore, a question was presented to the Supreme Court asking for clarification, if the Polish Insurance Guarantee Fund's liability for damages caused by an unidentified perpetrator of a road accident is limited by a 20-years period regulated by Article 422¹ § 2 of the Polish Civil Code. The controversy associated with this question mainly concerned the issue whether it is necessary to establish that an offense had been committed by a particular person to use the longer limitation period The article describes previous practices of the Polish Insurance Guarantee Fund, the jurisdiction and also the opinion of the Polish Insurance Ombudsman. Conclusions of another judgment of the Supreme Court have also been presented herein. In its decision, the Supreme Court stated that victim's claims for damages resulting from the crime or misdemeanor caused in circumstances justifying the liability of the owner of a motor vehicle or a driver of a vehicle, whose identities have not been established, are limited in time according to the limitation period referred to in Article 4421 § 2 of the Polish Civil Code. In the author's opinion, applicable law does not provide for the repeal of the Fund to examine the foundations of its responsibility for a claim. Therefore, the Fund is not allowed to deny a claim based on the limitation period if in the light of collectable evidence and civil rules regulating limitation periods the claim had not yet expired. The role of the court in a civil procedure is to control the accuracy of findings of the Insurance Fund made in the course of its earlier actions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Odpowiedzialność odszkodowawcza; Ubezpieczenia; Szkody; Postępowanie dowodowe

EN

Liability for damages; Insurances; Damages; Evidence proceeding

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1(16)
• Strony: 70--79

Twórcy

autor

Tomasz Młynarski

• Biuro Rzecznika Ubezpieczonych

Bibliografia

• T. Młynarski, Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, "Rozprawy Ubezpieczeniowe" nr 12 (1/2012), s. 41-42.
• M. Romanowski, A.-M. Weber, W sprawie wydłużenia terminu przedawnienia roszczeń poszkodowanego przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, "Prawo Asekuracyjne" 2013, nr 3, s. 3-27.
• S. Cwalińskiej-Weychert, (w:) K. Araczewska, Poszkodowani nadal będą szukać sprawiedliwości w sądzie, "Dziennik Gazeta Prawna", 7 kwietnia 2014, s. B13
• L. Leszczyński, Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Zakamycze, Kraków 2002, s. 248.
• M. Orlicki, Ubezpieczenia obowiązkowe, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s. 500.
• M. Orlicki, Uzupełnienie ochrony osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych poprzez działalność Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, (w:) M. Orlicki, J. Pokrzywniak, A. Raczyński, Obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, Oficyna Wydawnicza "Branta", Bydgoszcz-Poznań 2007, s. 150-152.
• J. Grajewski, S. Steinborn, komentarz do art. 322, (w:) L. K. Paprzycki (red.), J. Grajewski, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1-424, Wolters Kluwer, Warszawa 2013