Przeciwdziałanie negatywnym wpływom zewnętrznej koniunktury gospodarczej transmitowanym za pośrednictwem wymiany towarowej Polski z zagranicą

• Autorzy: Jerzy Schroeder

Warianty tytułu

The Neutralization of Negative Effects of an External Cyclical Climate Transmitted by Means of Polish Foreign Trade

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wprowadzana reforma gospodarcza za jeden z swoich głównych celów przyjmuje zwiększenie korzyści z uczestnictwa gospodarki narodowej w międzynarodowym podziale pracy, co zakłada zarówno wzrost udziału Polski w handlu międzynarodowym, jak też poprawę opłacalności tego udziału. Zacieśnianie związków gospodarczych z zagranicą przynosi szereg wymiernych korzyści. Przyczyny powstawania i charakter tych korzyści stanowią przedmiot wielu opracowań z zakresu teorii ekonomii oraz teorii handlu międzynarodowego i nie ma bliższej potrzeby ich omawiania. Z drugiej strony należy zauważyć, że procesowi szerszego włączania się danej gospodarki w międzynarodowy podział pracy towarzyszy ryzyko coraz silniejszego narażania jej na wpływ zmian aktywności gospodarczej innych krajów. Handel zagraniczny odgrywa bowiem podstawową rolę w przenoszeniu impulsów koniunkturalnych z innych gospodarek. W przypadku gospodarki Polski ryzyko to odnosi się w głównej mierze do obrotów handlowych z krajami kapitalistycznymi, chociaż nie wykluczone jest przenoszenie tych impulsów za pośrednictwem obrotów realizowanych z krajami socjalistycznymi. Kraje te, podobnie jak gospodarka polska, dążą do intensyfikacji swojego udziału w międzynarodowym podziale pracy, a tym samym są również narażone na odbiór impulsów koniunkturalnych płynących z rynków krajów kapitalistycznych. Wpływ zmian koniunktury zewnętrznej na gospodarki tych krajów może wywołać określone konsekwencje dla ich obrotów z innymi krajami socjalistycznymi. Negatywne rezultaty zmian koniunktury zewnętrznej przejawiać się mogą w zmianach planowanych wielkości eksportu i importu, co w skrajnym przypadku prowadzić może do zmniejszenia tempa wzrostu gospodarczego, a zawsze - do zwiększenia kosztu wzrostu. W przypadku niekorzystnych zmian cen w eksporcie pod wpływem koniunktury gospodarczej utrzymanie określonej wartości eksportu wymagać może zwiększenia jego wolumenu, jeśli nie można zmienić na korzystniejszą jego struktury - co w krótkim okresie jest trudne do przeprowadzenia. W rezultacie konieczności przesunięcia części dóbr z rynku wewnętrznego na pokrycie dodatkowego eksportu, a w dłuższym okresie przesunięcia części inwestycji z sektorów wytwarzających na potrzeby rynku krajowego do sektorów produkujących na eksport (lub do sektorów antyimportowych), zwiększyć się może naprężenie na rynku i nastąpić pogorszenie zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych ludności. Z drugiej strony korzystne zmiany koniunktury zewnętrznej mogą wpłynąć na poprawę sytuacji gospodarczej kraju. Poprawa koniunktury gospodarczej to lepsze ceny uzyskiwane w eksporcie lub większe zapotrzebowanie zgłaszane przez zagranicę, a tym samym odpowiednio większe możliwości importowe (bądź przeznaczenie na rynek krajowy części dóbr dotąd eksportowanych) lub przyspieszenie wzrostu produkcji eksportowej. Zjawiska te stwarzają konieczność uwzględniania w działalności gospodarczej zmian koniunktury zewnętrznej i podejmowania kroków przeciwdziałających ujemnym wpływom zjawisk zachodzących na rynku światowym oraz przedsięwzięć ukierunkowanych na wyzyskanie korzystnych zmian w aktywności gospodarczej zagranicy. (fragment tekstu)

EN

The currently introduced economic reform assumes an increase of Polish participation in the international trade. The process of joining the international division of labour on a broader scale by the economy is accompanied by the risk of stronger and stronger influence of fluctuations of economic activity in other countries. Besides, new managing conditions increase susceptibility of the home economy to the effects of cyclical fluctuations and reduce the role of central instruments for neutralization of fluctuations on foreign markets, which requires a development of activities neutralizing negative effects of those fluctuations in independent economic units. A particular role among those activities is assigned to a properly conducted business cycles analysis which makes it possible to anticipate negative fluctuations and perform operations tempering their negative effects. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Koniunktura gospodarcza; Wymiana handlowa; Handel międzynarodowy; Handel zagraniczny; Obroty handlu zagranicznego; Import; Eksport; Badania koniunktury; Potrzeby rynku

EN

Business trends; Trade exchange; International trade; Foreign trade; Foreign trade turnover; Import; Export; Business surveys; Market needs

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1990
• Numer: nr 180 Zagadnienia koniunktury gospodarczej
• Strony: 84--98

Twórcy

autor

Jerzy Schroeder

Bibliografia

• A. Czepurko, Świat a gospodarka Polski. Warszawa KiW 1986.
• A. Olechowski, M. Paszyński, Granice i koszty reorientacji. Handel Zagraniczny, 1982 nr 4.
• B. Wojciechowski, Kierunki zmian struktury polskiego handlu zagranicznego. Handel Zagraniczny, 1985 nr 11-12.
• B. Wojciechowski, Warunki realizacji reformy w handlu zagranicznym. Handel Zagraniczny, 1983 nr 9.
• B. Wojciechowski, Wpływ handlu zagranicznego na sytuację gospodarczą Polski w latach 1982-1985. Handel Zagraniczny, 1986 nr 6.
• D.G. Bails, L.C. Peppers, Business Fluctuations. Forecasting Techniques and Applications. Englewood Cliffs, Prentice-Hall Inc. 1982.
• Interfutures. Facing the Future: Mastering the Probable and Managing the Unpredictable. Paris: OECD 1979.
• J. Kotyński, R. Michalski, Uwarunkowania i cele strategii handlu zagranicznego. Handel Zagraniczny, 1984 nr 7-8.
• J. Krynicki, T. Kronsjo, Z. Zawada, Ekonomika handlu zagranicznego. Warszawa PWE 1972.
• J. Piotrowski, Ceny w polskim handlu zagranicznym. Handel Zagraniczny, 1986 nr 9-10.
• Obwieszczenie ministra finansów z 16 marca 1984 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów z 28 czerwca 1982 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej przedsiębiorstw oraz dostosowania przepisów o gospodarce finansowej przedsiębiorstw do specyfiki niektórych przedsiębiorstw (Dz.U. 1984 nr 20).
• Plan perspektywiczny na lata 1986-1995. Uwarunkowanie, kierunki rozwoju i problemy metodologiczne. Cz. II: Podstawowe cele i wiodące zadania planu perspektywicznego. Warszawa IGN 1984.
• Raport o realizacji reformy gospodarczej w 1984 roku. Warszawa PPW Rzeczpospolita 1985.
• Rocznik statystyczny handlu zagranicznego 1986. Warszawa GUS 1986.
• Rocznik statystyki międzynarodowej 1984. Warszawa GUS 1985.
• Ustawa z dnia 25 września 1981 roku o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. 1981 nr 24).