Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
Roman Church as the First "Sovereign Political Being"? Investigations for the (Problematic) Sources of Sovereignty Concept Continued
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie istotnej propozycji teoretycznej prowadzącej do ustanowienia zhierarchizowanego Kościoła rzymskiego jako pierwszego suwerennego bytu politycznego.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Część badaczy, w tym autor przedstawianego tekstu, próbuje dowodzić, że począwszy od drugiej połowy XI wieku, papiestwo wieńczące Kościół rzymski zmierzało do ustanowienia bytu prawnego niezależnego od wpływu władców świeckich.
PROCES WYWODU: Koncepcja Kościoła jako sacerdotium, a zwłaszcza koncepcje uzasadniające niezależność papieża jako organu prawodawczego miały w tym zakresie istotne znaczenie, opierały się bowiem na tezie o potrzebie istnienia ładu prawnego niezakłócanego przez wolę świeckiego prawodawcy. Koncepcje te, oparte w dużej mierze na dokumencie papieża Grzegorza VII Dictatus papae z 1075 roku, wypracowali kanoniści XII i XIII wieku nie tyle na podstawie prawa rzymskiego (traktowanego jako poddające się interpretacjom, ale niezmienne), ile prawa kanonicznego, podlegającego modyfikacjom, a nawet zmianom dokonywanym powoli, lecz świadomie.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują na to, że przemiany kształtowanego w sposób opisany powyżej prawa kanonicznego miały zarówno dostarczać uzasadnienia dla uniwersalistycznych pretensji politycznych, jak i pozwalać na wypracowanie koncepcji umacniających niezależność prawodawczą Kościoła oraz prymat w nim papieża; niezależność od wpływu "z zewnątrz" "nieterytorialnej" wspólnoty wierzących w Chrystusa, prowadzonej przez zhierarchizowane sacerdotium, zatem grupę duchownych.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W XI i XII wieku została przedstawiona poważna propozycja polityczna, która miała bardzo istotny wpływ na papieską i hierarchiczną koncepcję Kościoła w następnych wiekach. Propozycja ta była ważna nie tylko dla Kościoła, ale także dla świeckiej władzy politycznej w późnym średniowieczu oraz na początku czasów współczesnych, przede wszystkim w odrodzeniu. (abstrakt oryginalny)
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Część badaczy, w tym autor przedstawianego tekstu, próbuje dowodzić, że począwszy od drugiej połowy XI wieku, papiestwo wieńczące Kościół rzymski zmierzało do ustanowienia bytu prawnego niezależnego od wpływu władców świeckich.
PROCES WYWODU: Koncepcja Kościoła jako sacerdotium, a zwłaszcza koncepcje uzasadniające niezależność papieża jako organu prawodawczego miały w tym zakresie istotne znaczenie, opierały się bowiem na tezie o potrzebie istnienia ładu prawnego niezakłócanego przez wolę świeckiego prawodawcy. Koncepcje te, oparte w dużej mierze na dokumencie papieża Grzegorza VII Dictatus papae z 1075 roku, wypracowali kanoniści XII i XIII wieku nie tyle na podstawie prawa rzymskiego (traktowanego jako poddające się interpretacjom, ale niezmienne), ile prawa kanonicznego, podlegającego modyfikacjom, a nawet zmianom dokonywanym powoli, lecz świadomie.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują na to, że przemiany kształtowanego w sposób opisany powyżej prawa kanonicznego miały zarówno dostarczać uzasadnienia dla uniwersalistycznych pretensji politycznych, jak i pozwalać na wypracowanie koncepcji umacniających niezależność prawodawczą Kościoła oraz prymat w nim papieża; niezależność od wpływu "z zewnątrz" "nieterytorialnej" wspólnoty wierzących w Chrystusa, prowadzonej przez zhierarchizowane sacerdotium, zatem grupę duchownych.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W XI i XII wieku została przedstawiona poważna propozycja polityczna, która miała bardzo istotny wpływ na papieską i hierarchiczną koncepcję Kościoła w następnych wiekach. Propozycja ta była ważna nie tylko dla Kościoła, ale także dla świeckiej władzy politycznej w późnym średniowieczu oraz na początku czasów współczesnych, przede wszystkim w odrodzeniu. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of this article is to present an important theoretical proposition which can be used to explain the establishment of the hierarchical Roman Church as the first in the history of the sovereign political being.
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Some researchers, among them the author of the present text, have tried to prove that from the second half of the 19th century, the papacy, which crowned the Roman Church, aimed to establish itself as a legal entity, independent from the influence of secular rulers.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The concept of the Church as sacerdotium, and especially the concepts justifying the independence of the Pope as a legislative authority, were of special importance in this regard, since they were based on a thesis that assumed the need for a legal order undisturbed by the will of a secular legislator. These concepts, supported mainly by the document of Pope Gregory VII, Dictatus papae pronounced in 1075, had been worked out by 12th and 13th century jurists of religious law, not so much on the basis of Roman law (which was regarded as possible to be interpreted, yet unchangeable), but rather on the basis of religious law, which was open to modifications and even changes, introduced slowly, yet consciously.
RESEARCH RESULTS: The changes of canon (religious) law shaped in the way presented above were used both to justify the universalistic political demands as well as to enable the elaboration of concepts supporting the legal independence of the Church and the primacy of the Pope in it; independence from the "external" influence on the "nonterritorial" community of those believing in Christ, led by the hierarchical sacerdotium, that is, a group of clergymen.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The eleventh and twelfth centuries witnessed the establishment of a very important political proposition, which peaked in the next century in the papal as well as hierocratic conception of the Church. This proposition was important not only for the Church, but also for other political beings in the Late Middle Ages and at the beginning of the modern age, above all durng the Renaissance. (original abstract)
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Some researchers, among them the author of the present text, have tried to prove that from the second half of the 19th century, the papacy, which crowned the Roman Church, aimed to establish itself as a legal entity, independent from the influence of secular rulers.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The concept of the Church as sacerdotium, and especially the concepts justifying the independence of the Pope as a legislative authority, were of special importance in this regard, since they were based on a thesis that assumed the need for a legal order undisturbed by the will of a secular legislator. These concepts, supported mainly by the document of Pope Gregory VII, Dictatus papae pronounced in 1075, had been worked out by 12th and 13th century jurists of religious law, not so much on the basis of Roman law (which was regarded as possible to be interpreted, yet unchangeable), but rather on the basis of religious law, which was open to modifications and even changes, introduced slowly, yet consciously.
RESEARCH RESULTS: The changes of canon (religious) law shaped in the way presented above were used both to justify the universalistic political demands as well as to enable the elaboration of concepts supporting the legal independence of the Church and the primacy of the Pope in it; independence from the "external" influence on the "nonterritorial" community of those believing in Christ, led by the hierarchical sacerdotium, that is, a group of clergymen.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The eleventh and twelfth centuries witnessed the establishment of a very important political proposition, which peaked in the next century in the papal as well as hierocratic conception of the Church. This proposition was important not only for the Church, but also for other political beings in the Late Middle Ages and at the beginning of the modern age, above all durng the Renaissance. (original abstract)
Słowa kluczowe
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
11--31
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Akademia Ignatianum w Krakowie
Bibliografia
- Barshack, L., (2006). The Communal Body, the Corporate Body, and the Clerical Body: An Anthropological Reading of the Gregorian Reform.
- W: L. Besserman (red.), Sacred and secular in medieval and early modern cultures: new essays. New York.
- Baszkiewicz, J. (1964). Państwo suwerenne w feudalnej doktrynie. Warszawa.
- Berman, H.J. (1995). Prawo i rewolucja. Kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej, przeł. S. Amsterdamski. Warszawa.
- Boase, T.S.R. (1933). Boniface VIII. London.
- Canning, J. (1987). The Political Thought of Baldus de Ubaldis. Cambridge.
- Carlyle, A.J. i Carlyle, R.W. (1928). A History of Political Theory in the West, t. V. Edinburgh.
- Elshtain, J.B. (2008). Sovereignty. God, State, and Self. New York.
- Gilmore, M.P. (1941). Argument from Roman Law in Political Thought 1200-1600. Cambridge, Mass.
- Kantorowicz, E. (2007). Dwa ciała króla. Studium ze średniowiecznej teologii politycznej, przeł. M. Michalski, A. Krawiec. Warszawa.
- Ladner, G.B. (1947). Aspects of Mediaeval Thought. Review of Politics, IX.
- Ladner, G.B. (1954). The Concepts of "Ecclesia" and "Christianitas" and their Relation to the Idea of Papal "Plenitudo Potestatis" from Gregory VII to Boniface VIII. Miscellanea Historiae Pontificae, vol. XVIII: Sacerdozio e Regno da Gregorio VII a Bonifacio VIII. Roma.
- Leclerc, J. (1942). Jean de Paris et l'ecclésiologie du XIIIe siècle. Paris.
- Leclerc, J. (1952). The Two Sovereignties. A Study of the Relationship between Church and State, transl. H. Montgomery. London.
- McIlwain, Ch.H. (1934). The Growth of Political Thought in the West. New York.
- Oakley, F. (2003). The Conciliarist Tradition. Constitutionalism in the Catholic Church 1300-1870. Oxford.
- Pennington, K. (2012). Władca i prawo (1200-1600). Suwerenność monarchy a prawa poddanych w zachodnioeuropejskiej tradycji prawnej, przeł. A. Pysiak. Warszawa.
- Perrin, J.W. (1972). Azo, Roman Law, and Sovereign European States. Studia Gratiana, 15, 92-101.
- Piazzoni, A.M. (2004). Historia wyboru papieży, przeł. M. Lehnert. Kraków.
- Quaritsch, H. (1982). Souveränität. Entstehung und Entwicklung des Begriffs in Frankreich und Deutschland vom 13. Jh. bis 1806. Berlin.
- Runciman, S. (2008). Teokracja bizantyjska, przeł. M. Radożycka-Paoletti. Katowice.
- Scholz, R. (1903). Die Publizistik zur Zeit Philipps des Schönen und Bonifaz VIII. Stuttgart.
- Spruyt, H. (1994). The Sovereign State and Its Competitors. An Analysis of Systems Change. Princeton, NJ.
- Streyer, J.R. (1980). The Reign of Philip the Fair. Princeton, NJ.
- Szlachta, B. (1999). Hierokratyzm. W: M. Jaskólski (red.), Słownik historii doktryn politycznych, t. II. Warszawa, 397-401.
- Szlachta, B. (2001). Monarchia prawa. Szkice z historii angielskiej myśli politycznej do końca epoki Plantagenetów. Kraków.
- Szlachta, B. (2003). O pojęciu "suwerenność" (kilka uwag historyka doktryn politycznych). Civitas. Studia z filozofii polityki, nr 7: Suwerenność, 9-70.
- Szlachta, B. (2005). Konstytucjonalizm czy absolutyzm? Szkice z francuskiej myśli politycznej XVI wieku. Kraków.
- Szlachta, B. (2007). Monarchia prawa? Angielska myśl polityczna doby Tudorów, Kraków.
- Szlachta, B. (2015). Suwerenność. W poszukiwaniu (problematycznych) źródeł koncepcji. Horyzonty Polityki, 6(14), 11-34.
- Tierney, B. (1955). Foundations of the Conciliar Theory. The Contribution of the Medieval Canonists from Gratian to the Great Schism. Cambridge.
- Tierney, B. (1964). The Crisis of Church and State 1050-1300. Englewood Cliffs, N.J.
- Ullmann, W. (1975). Law and Politics in the Middle Ages. An Introduction to the Sources of Medieval Political Ideas. Cambridge.
- Wilks, M. (1964). The Problem of Sovereignty in the Later Middle Ages. The Papal Monarchy with Augustinus Triumphus and the Publicists. Cambridge.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171444200
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.