Działalność Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Legnicy w czasach PRL

• Autorzy: Kazimiera Jaworska

Warianty tytułu

The Activities Conducted by the Society of the Friends of Children in the Polish People's Republic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przeobrażenia społeczno-polityczne, które nastąpiły w Polsce po zakończeniu II wojny światowej, wywarły wpływ na działalność wszystkich instytucji i organizacji związanych z szeroko rozumianą problematyką oświatowo-wychowawczą. Jedną z nich było Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, utworzone w 1949 roku. Chociaż działalność TPD w praktyce wpisywała się w kanony polityki komunistycznego państwa, w 1952 roku zapadła decyzja o jego likwidacji. Nowy rozdział w dziejach TPD zainicjował "Polski Październik". Aktywność działaczy doprowadziła do jego formalnego reaktywowania w 1957 roku. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci do końca istnienia PRL było finansowane z budżetu państwa, ściśle realizując jego politykę na niwie oświatowo-wychowawczej. Powstanie i początki działalności TPD w Legnicy były konsekwencją spontanicznego działania grona pedagogów związanych z przedwojennym Robotniczym Towarzystwem Przyjaciół Dzieci na rzecz przybyłych do miasta dzieci skrzywdzonych przez II wojnę światową. Mając na uwadze uwarunkowania polityczne oraz reformę administracji państwowej, w dziejach legnickiego TPD można wyróżnić następujące etapy: 1949 -1956, 1957-1975, 1975 -1980, 1981-1989. Zachowane materiały źródłowe wskazują, iż TPD w Legnicy w latach 1949 -1989 prowadziło ożywioną działalność na rzecz dzieci i młodzieży. (abstrakt oryginalny)(abstrakt oryginalny)

EN

The social and political transformation which took place in Poland after World War II influenced the character of activities conducted by all kinds of institutions and organizations dealing with broadly understood educational and tutorial problems. The Society of the Friends of Children, established in 1949, constituted one of them. Although the activities conducted by the Society were convergent with the communist policy implemented by the state, the decision to abolish it was made in 1952. The Polish October marked a new chapter in the history of the Society. An active involvement of its members led to its formal reactivation in 1957. The Society of the Friends of Children was subsidised by the State until the end of the communist era and it implemented the policy of the government in the field of education and tutoring. The establishment and origin of The Society in Legnica were direct consequences of a spontaneous action for the benefit of children affected by WW II, who arrived in the city, taken by a group of teachers involved in the activities conducted by The Labour Society of the Friends of Children before WW II. Taking into account the political conditions and the reform of state administration, the following stages in the history of the Society in Legnica can be distinguished: 1949 -1956, 1957-1975, 1975 -1980 and 1981-1989. The available source materials reveal that between 1949 and 1989 The Society of the Friends of Children in Legnica conducted intensive activities for the benefit of children and the youth.

Słowa kluczowe

PL

Dzieci; Oświata; Wychowanie

EN

Children; Education system; Parenting

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 17
• Strony: 7--20

Twórcy

autor

Kazimiera Jaworska

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy

Bibliografia

• Ordyłowski M., Z działalności Towarzystwa Przyjaciół Dzieci na Dolnym Śląsku w latach 1945-1962, mps, s. 227.
• Pomykało W., Kształtowanie ideału wychowawczego w PRL w latach 1944 -1976, Warszawa 1977.
• Tracewski B., Przyjaciele dzieci, Warszawa 1997, s. 26.
• Kołakowski A., Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci/Towarzystwo Przyjaciół Dzieci jako elementy ateizacji polityki komunistycznego państwa [w:] Edukacja w warunkach zniewolenia i autonomii (1945 -2009), red. E. Gorloff, R. Grzybowski, A. Kołakowski, Kraków 2010, s. 172.
• Konopka H., Religia w szkołach Polski Ludowej. Sprawa nauczania religii w polityce państwa(1944 -1961), Białystok 1995, s. 65-66.
• Markiewicz S., Walka o świecką szkołę w Polsce Ludowej (1945 -1961) [w:] Państwo i Kościół w sprawie nauczania religii (materiały wybrane), Warszawa 1968.
• Tułodziecki S., Z działalności Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, s. 169.
• Bober S., Walka o dusze dzieci i młodzieży w pierwszym dwudziestoleciu Polski Ludowej, Lublin 2011, s. 117-120.
• Tracewski B., Powstanie i historyczny zarys działalności Towarzystwa Przyjaciół Dzieci [w:] W służbie dzieciom i rodzinie. 90 lat towarzystwa Przyjaciół Dzieci, red. S.L. Stadniczeńko, Warszawa-Opole 2009, s. 9.
• Pleśniak K., TPD - przeszłość - teraźniejszość - przyszłość, mps udostępniony przez autora. 18 Ocalić od zapomnienia, "Nade wszystko Dziecko. Biuletyn Informacyjny 2008", s. 13.
• Kobel A., IV spotkanie po latach byłych wychowanków Domu Dziecka, "Nade wszystko Dziecko. Biuletyn Informacyjny 2004", s. 9.
• Kowalak C., Działalność Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w województwie legnickim w latach 1975-1999, "Szkice Legnickie", t. 20, s. 127.
• Kowalak C., Jubileuszowe refleksje, "Nade wszystko Dziecko. Biuletyn Informacyjny 2004", s. 3.