Godność pracownika jako wartość

• Autorzy: Krzysztof Brzostek

Warianty tytułu

Dignity of an Employee as a Value

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Praca jest w wielorakich wymiarach powiązana z godnością człowieka, będąc zarówno celem, jak i wyrazem człowieczeństwa. Obejmuje fizyczną, psychiczną i duchową sferę człowieka, jego indywidualność i wyjątkowość. Stanowi o samorealizacji osoby ludzkiej. Godność jest także wartością normatywną, na jej podstawie można kierować określone roszczenia i powoływać się na nią przed sądem. Godność człowieka nie jest prawem podmiotowym, uzyskanym w wyniku przyjęcia określonej normy w akcie prawnym, lecz jest prawem naturalnym. Jest bowiem przyrodzonym i niezbywalnym prawem człowieka. Aksjologiczne oparcie praw człowieka na ideałach godności ludzkiej znajduje odzwierciedlenie w regulacjach prawa międzynarodowego, a także na poziomie ustawodawstwa krajowego. Jej zachowanie jest podstawową wartością w całym systemie prawa. Znajduje także odzwierciedlenie w społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) oraz społecznej nauce Kościoła. (abstrakt oryginalny)

EN

Work is related to human dignity in numerous dimensions. Human dignity is both a goal and an expression of humanity. It encompasses physical, mental and spiritual spheres of the human being, their individuality and uniqueness. It determines the self-realization of a human being. Dignity is also a normative value. On its basis one may direct certain demands and cite it in court. Human dignity is not a subjective right, acquired as a result of adopting a certain norm through a legal act, but it is the natural law. It is an inherent and inalienable human right. The axiological foundation of human rights on the ideals of human dignity is reflected in the regulations of international law, as well as in national legislation. The preservation of human dignity is a fundamental value in the whole system of law. It is also reflected in the corporate social responsibility (CSR) as well as in the social teaching of the Church. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Godność człowieka; Praca; Człowiek a praca; Społeczna odpowiedzialność biznesu

EN

Human dignity; Labour; Human and labour; Corporate Social Responsibility (CSR)

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2015
• Tom: 14
• Numer: nr 30 Praca a tożsamość
• Strony: 259--282

Twórcy

autor

Krzysztof Brzostek

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• Bała P., Godność jako źródło praw i wolności człowieka w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., "Z problemów bezpieczeństwa. Prawa człowieka". Zeszyty Naukowe 2012, nr 4/2b, s. 26-45.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Legalis 2012 (dostęp: 17.02.2015).
• Baran K.W., Ćwiertniak B.M., Driczinski S., Góral Z., Kosut A., Perdeus W., Piątkowski J., Skąpski M., Tomaszewska M., Włodarczyk M., Wyka T., Kodeks pracy. Komentarz, LEX 2012 (dostęp: 01.03.2015).
• Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Lexis-Nexis, Warszawa 2005.
• Boruta I., Godność człowieka - kategorią prawa pracy, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 2001, nr 8.
• Chardin T. de, Quelques refl exions sur les droits de l'homme, "Enseignement des droitsde l'homme" 1985, nr 4.
• Chlewiński Z., Zaleski Z., Godność, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. L. Bieńkowski i in., TN KUL, Lublin 1989.
• Chmaj M., Godność człowieka jako źródło jego wolności i praw, w: M. Chmaj, L. Leszczyński, W. Skrzydło, J.Z. Sobczak, A. Wróbel, Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce, t. 1, Zasady ogólne, Zakamycze, Kraków 2002.
• Dylus A., Godność człowieka: fundament wartości europejskich, "Teologia i Człowiek" 2004, nr 3.
• Działocha K., Idee przewodnie wolności i praw jednostki w procesie uchwalania Konstytucji RP, w: Wolność i prawa jednostki w Konstytucji RP, t. 1, red. M. Jabłoński, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Encyklopedia prawa, red. U. Kalina-Prasznic, C.H. Beck, Warszawa 2007.
• Gablet M., Zakres przedmiotowy gospodarowania potencjałem pracy, w: Potencjał pracy przedsiębiorstwa, red. M. Gableta, Wydawnictwo UE, Wrocław 2006.
• Galeazzi G., Papież wymiata śmieci, "Newsweek", nr 47/2013 z 18-24 listopada 2013 r.
• Gierwiński M., Polityka społeczna a CSR, Aktualne zagadnienia prawa pracy i polityki socjalnej, tom II, red. B.M. Ćwiertniak, Oficyna Wydawnicza "Humanitas", Sosnowiec 2013.
• Góral Z., Podstawowe zasady indywidualnego prawa pracy, w: Zarys systemu prawa pracy, t. 1, red. K.W. Baran, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
• Haczkowska M., Balicki R., Bartoszewicz M., Complak K., Ławniczak A., Masternak-Kubiak M., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2014 (dostęp: 18.02.2015).
• Iwulski J., Sanetra W., Kodeks pracy. Komentarz, LEX/el 2013 (dostęp: 20.02.2015).
• Jackowiak Cz., Zakładowe organy wymiaru sprawiedliwości w sporach ze stosunku pracy, PWN, Poznań 1965.
• Jan Paweł II, Centesimus annus, <http://www.tezeusz.pl>.
• Jan XXIII, Pacem In Terris, <http://www.opoka.org.pl>.
• Jaśkowski K., Maniewska E., Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, LEX/el 2015 (dostęp: 18.02.2015).
• Jedlecka W., Godność człowieka jako podstawa aksjologiczna porządku prawa Unii Europejskiej, w: Współczesne koncepcje ochrony wolności i praw podstawowych, red. A. Bator, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2013.
• Jończyk J., Spory ze stosunku pracy, Warszawa 1965.
• Jończyk J., Zagadnienie ochrony dóbr osobistych w prawie pracy, "Państwo i Prawo" 1963, nr 5-6.
• Kędzia Z., Burżuazyjna koncepcja praw człowieka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1980.
• Kodeks pracy. Komentarz, red. W. Muszalski, LexisNexis, Warszawa 2013 (dostęp: 03.03.2015).
• Kuvaas B., Employee ownership and affective organizational commitment: employees' perceptions of fairness and their preference for company shares over cash, "Scandinavian Journal of Management" 2003, vol. 19.
• Liszcz T., Godność pracownika, w: Encyklopedia prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. L. Florek, "ABC", Warszawa 1998.
• Maciejko W., O wolności i równości pracujących, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 2005, nr 1.
• Mazurek F., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, RW KUL, Lublin 2001.
• Nęcek R., Ochrona przed mobberem, "Niedziela" 2011, nr 45.
• Piechowiak M., Klasyczna koncepcja osoby jako podstawa pojmowania praw człowieka. Wokół Tomasza z Akwinu i Immanuela Kanta propozycji ugruntowania godności człowieka, w: Prawo naturalne - natura prawa, red. P. Dardziński, F. Longchamps de Berier i K. Szczucki, C.H. Beck, Warszawa 2011.
• Rycak A., Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Sadowski M., Godność człowieka - aksjologiczna podstawa państwa i prawa, <http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/21952/002.pdf> (dostęp: 27.02.2015).
• Schambeck H., O prawach podstawowych człowieka w austriackim prawie konstytucyjnym, w: Godność człowieka jako kategoria prawa, red. K. Complak, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX, 2013 (dostęp: 18.02.2015).
• Słownik języka polskiego, t. 1, red. M. Szymczak, PWN, Warszawa 1988.
• Sobczyk A., Prawo i człowiek pracujący - między ochroną godności a równości, <https://prawo.amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0006/173499/Sobczyk-Prawo-i-czowiek-pracujcy-midzy-ochron-godnoci-a-rownoci.pdf> (dostęp: 20.02.2015).
• Szewczyk H., Prawo pracownika do godności (Uwagi de lege lata i de lege ferenda), "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 2010, nr 1.
• Szewczyk H., Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, Wolters Kluwer, Kraków 2007.
• Środa M., Idea godności w kulturze i etyce, Wydawnictwo Borgis, Warszawa 1993.
• Świątkowski A.M., Kodeks pracy. Komentarz, Legalis 2012 (dostęp: 20.02.2015).
• Wetz F.J., Illusion Menschenwurde. Aufstieg und Fall eines Grundwerts, Klett-Cotta, Stuttgart 2005, s. 16.
• Słownik języka polskiego, t.1, red. M. Szymczak, Warszawa 1988.
• Wratny J., Prawo do pracy w czterech przybliżeniach, katolicka nauka społeczna, prawo międzynarodowe, prawo europejskie i prawo polskie, "Rynek Pracy" 2005, nr 7.
• Wyka T., W poszukiwaniu aksjologii prawa pracy - o roli encykliki Laborem exercens Jana Pawła II, "Monitor Prawa Pracy" 2011, nr 9.
• Zatorski W., Naruszenie dóbr osobistych pracodawcy, Legalis 2011 (dostęp: 20.02.2015).
• Europejska Karta Społeczna, Dz. U. 1999, nr 8, poz. 67 z późniejszymi zmianami.
• Karta Narodów Zjednoczonych z 26 czerwca 1945 r., (Charter of the United Nations), Dz. U. 1947, nr 23, poz. 90 z późniejszymi zmianami, <http://www.unic.un.org.pl> (dostęp: 10.03.2015).
• Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 r., Dz. Urz. Unii Europejskiej, C 303, 14.12.2007. Tekst proklamowany w 2000 r. ogłoszony został w "Official Journal of the European Communities" 18.12.2000, C 364/01.
• Konstytucja Międzynarodowej Organizacji Pracy, Dz. U. 1948, (dostęp: 10.03.2015).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483 z późniejszymi zmianami.
• Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 16 grudnia 1966 r., International Covenant on Economie, Social an d Cultural Rights, "General Assembly" 2200 A (XXI); Dz. U. 1977, nr 38, poz. 169, "Human Rights" (1988).
• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r., (Universal Declaration o f Human Rights, General Assembly res. 217 A III), <http://www.unesco.pl> (dostęp: 10.03.2015).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. Kodeks zobowiązań, Dz. U. 1933, nr 82 poz. 598.
• Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z 13 grudnia 2007 r., Dz. U. Unii Europejskiej, 17.12.2007, C 306; Dz. U. 2009, nr 203, poz. 1569.
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, Dz. U. 1991, nr 55, poz. 236, z późniejszymi zmianami.
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Dz. U. 2001, nr 79, poz. 854 z późniejszymi zmianami.
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji, Dz. U. 2013, nr 118, poz. 216.