O problemie strategii w grach decyzyjnych

• Autorzy: Elżbieta Danecka
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie gra używane bywa często w różnych kontekstach. Mówiąc o grach decyzyjnych mamy na myśli idee tzw. gier wojennych, które wraz z rozwojem badań operacyjnych zaczęły przenikać do sfer czysto ekonomicznych stając się środkiem zarówno badawczym jak i dydaktycznym. Gra stosowana do celów badawczych to przede wszystkim model pewnego wycinka rzeczywistości umożliwiający uzyskanie informacji bez uciekania się do bezpośredniego, najczęściej niemożliwego do przeprowadzenia eksperymentu. Sprawą zasadniczą jest więc tutaj adekwatność samego modelu i jego przydatność do celów prognostycznych. Gra dydaktyczna to z kolei środek i sposób przeprowadzania treningu. Głównym zagadnieniem jest tu więc możliwie najściślejsze powiązanie nawyków wynoszonych z uczestnictwa w grze z doświadczeniami uzyskanymi z długoletniej pracy na stanowisku kierowniczym. Jakkolwiek trudno mówić o ostrej granicy między tymi dwoma rodzajami gier, to jednak jasne jest, że w grach badawczych na pierwszy plan wysuwają się problemy matematycznego modelowania procesów ekonomicznych, podczas gdy w grach dydaktycznych często uwzględnia się także aspekty psychologiczne, a zdobywaniu wiedzy towarzyszy trening osobowości. Istnieje wielka różnorodność gier pod względem tematyki, przeznaczenia i stopnia złożoności, jednak cechą istotną dla każdej z nich jest łańcuchowa zależność pomiędzy kolejnymi decyzjami a ich wynikami w czasie. R.C. Meier dzieli wszystkie gry decyzyjne na dwie klasy, odpowiadające następującym zagadnieniom: podejmowaniu z okresu na okres optymalnych decyzji taktycznych; opracowywaniu optymalnych planów działania na z góry ustaloną ilość okresów. Chodzi tu o w pełni sprecyzowane plany, uwzględniające wszystkie dopuszczalne zachowania się konkurentów. Tego typu plany będziemy nazywali strategiami. Eksperymenty z grami drugiego typu wyraźnie uwidoczniły brak odpowiedniej teorii, którą można by się posłużyć przy formułowaniu strategii i ich ocenianiu. Powstają bowiem pytania; 1) Jakie warunki formalne powinien spełniać plan działania aby mógł być on uznany za strategię; 2) Jakie mogą być kryteria optymalności strategii; 3) Dla jakiego typu gier istnieją strategie optymalne i jak można je wyznaczać. Literatura przedmiotu jakby niechętnie traktuje te zagadnienia. Ma to swoje uzasadnienie. Po pierwsze, badania nad strategiami rozwinięte w ramach teorii gier dają jak dotychczas pozytywne rezultaty jedynie dla gier bez porównania prostszych od praktycznie spotykanych gier decyzyjnych. Po drugie, publikowanie badań nad optymalnością strategii w konkretnych grach deszyfrowałoby je i pozbawiało walorów dydaktycznych. Postawienie problemu strategii w grze wymaga patrzenia na nią w określony sposób i wydobycia z niej cech istotnych dla zagadnienia strategii. Mając to na uwadze w artykule postaramy się ściśle określić grę decyzyjną, oraz ustalić znaczenia przedstawionych wyżej pojęć. Propagując punkt widzenia teorii gier chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, że formalizm odpowiednio uogólnionych gier Markowa wydaje się dobrze nadawać do uchwycenia istotnych cech gier decyzyjnych, zwłaszcza tych, które mają być realizowane za pomocą komputera. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Symulacyjne gry decyzyjne; Modele symulacyjne; Planowanie strategiczne; Optymalizacja

EN

Simulation decision-making games; Simulation models; Strategic planning; Optimalization

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1987
• Numer: nr 124 Studia i przyczynki młodych pracowników nauki
• Strony: 26--33

Twórcy

autor

Elżbieta Danecka

Bibliografia

• Graham R.G., Gray C.P.: Rukowodctwo po operacionnym igram, Moskwa, Sowietskoje Radio, 1977.
• Giermiejer Ju.: Wwiedienije w tieoriju issliedowanija opieracij, Moskwa, Nauka, 1971.
• Howard R.A.: Dinamiozesko je programmirowanije i Markowski je prociessy, Sowietskoje Radio, 1964.
• Mietod diełowych igr. Obzor. Mieżdunarodnyj cientr naucznoj i tiechniczieskoj informacji, Moskwa 1976.
• Meier R.C.: Decision making versus strategy determination: A gaming and heuristic approach, tłum. i przedruk w 1.
• Von Neuman J., Morgenstern C.: Theory of games and economic behavior, N.J. Princeton University Press 1944.
• Lesz M.: Ekonomiczne gry decyzyjne, PWE, Warszawa 1979 r.
• Owen G.: Teoria gier, PWN, Warszawa 1975.