Polska i Niemcy - medialne obrazy z początku lat 90. ubiegłego wieku na przykładzie "Gazety Zachodniej - Westzeitung"

• Autorzy: Paulina Olechowska

Warianty tytułu

Poland and Germany - Media Pictures of the 1990s Exemplified by "Gazeta Zachodnia - Westzeitung"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi próbę określenia roli środków masowego przekazu w komunikacji międzynarodowej, wpisanej w funkcjonowanie polsko-niemieckiego pogranicza tuż po 1989 roku. Jako przykład wykorzystano publikacje prasowe, które w okresie od kwietnia 1990 r. do sierpnia 1995 r. ukazywały się na łamach "Gazety Zachodniej - Westzeitung", będącej efektem współpracy wrocławskiego wydawnictwa "Fo-Press" z niemieckim wydawcą Dieter Breuer Verlag z Wiesbaden. Czasopismo to należy uznać za jeden z pierwszych po transformacji ustrojowej niezależnych (prywatny wydawca) transgranicznych projektów medialnych, realizujących postulaty: międzynarodowej organizacji zespołów redakcyjnych, transgranicznego oddziaływania pisma (zasięgu kolportażu), dwujęzyczności oraz treści przekazu (ukierunkowanego na polsko-niemiecką problematykę). Czasopismo jest jednym z przykładów odradzania się niezależnego dziennikarstwa po 1989 roku w Polsce. Pomimo że nie przetrwało "próby czasu" - jego funkcjonowanie było nierozerwalnie związane ze zmianami transformacyjnymi w Polsce - odegrało istotną rolę w kształtowaniu opinii o Niemcach w Polsce i Polakach w Niemczech. (abstrakt oryginalny)

EN

The article attempts to present the role of mass media in international communication within the specific situation of the Polish-German borderland immediately after 1989. The analysis is based on press releases in Gazeta Zachodnia - Westzeitung, a joint venture of Wrocław based publishing house Fo-Press and Dieter Breuer Verlag, a German publisher from Wiesbaden, published from April 1990 till August 1995. The periodical, having been a private enterprise, is one of the first independent cross-border media projects after the political system transformation in Poland to fulfil the postulates of international editorial boards, cross-border impact and distribution range, and bilingualism in the content of communication, in this case focused on Polish-German issues. The periodical exemplifies the process of the revival of independent journalism in Poland after 1989. Although, the paper did not survive, its functioning was inextricably linked to the transformational changes in Poland - it played a crucial role in creating general opinions about the Germans in Poland and about the Poles in Germany. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Środki masowego przekazu; Stosunki międzynarodowe

EN

Mass media; International relations

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 2 (53)
• Strony: 217--246

Twórcy

autor

Paulina Olechowska

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• (ag), Frankfurcki incydent, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 7/8(35/36), lipiec-sierpień 1995.
• Deutsch M., Deutsche zurück nach Schlesien? Beamter des polnischen Außenamtes für Restitution der Länder, "Das Ostpreußenblatt. Unabhängige Wochenzeitung für Deutschland" z dn. 26 stycznia 1991.
• "Gazeta Zachodnia" i "West Zeitung". W Polsce i w RFN, "Dziennik Łódzki" z dn. 7 marca 1990.
• "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 8, 12-25 lipca 1990.
• "Gazeta Zachodnia" rok I, numer reklamowy, styczeń/luty 1990.
• "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Antkowiak Z., Jak zostałem okupantem. "Das Breslau Lexikon" - rzecz godna uwagi, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 1(29), styczeń 1995.
• Białkowska B., A propos., "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Białkowska B., Czasu nie można zatrzymać, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Białkowska B., Minisonda o sąsiadach, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Brożyniak B., "Proszę oddać dom". Niepokojące listy z Niemiec, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 4(32), kwiecień 1995.
• Brożyniak B., Awantura o barki, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 8(26), październik 1994.
• Brożyniak B., Czas dobrego sąsiedztwa, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Brożyniak B., Ogromny dorobek - coraz chudsza kasa, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Brożyniak B., Polscy budowlani w niełasce, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Brożyniak B., Wojskowe mosty współpracy, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 8(26), październik 1994.
• Brożyniak B., Ziemia i dworki dla cudzoziemców, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 10(28), grudzień 1994.
• Co to jest Europartenariat?, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Cymanek J., Breuer D., Zmieńmy sposób myślenia, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 0, 8 marca 1990.
• Cymanek J., Czy zburzymy mur niepewności?, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 1, 5 kwietnia 1990.
• Cymanek J., Nie trzeba wcale podzielać moich poglądów., "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Czaporowska M., Będzie Niemiec Polakowi bratem?, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 5(33), maj 1995.
• Czaporowska M., Krzyżowa, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Czaporowska M., Partnerstwo pożądane, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Czym skorupka za młodu... Między Wrocławiem a Wiesbaden, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 0, 8 marca 1990.
• Dobesz J.L., Spadek po III Rzeszy, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 9(27), listopad 1994.
• Dobrzański J., Elpo+Alhers=Lubinex, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Dobrzański J., Pomost nad Polską?, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Dolna Saksonia, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Duda J., Na naukę do Dolnej Saksonii, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 12, 13-26 września 1990.
• Duda J., Polscy uczniowie w Dolnej Saksonii, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 6, 7-20 czerwca 1990.
• Dyczewski L., Media czynnikiem spajającym heterogeniczną społeczność pogranicza (przyczynek do dyskusji), "Akcent. Literatura i Sztuka" 2001, numer 4.
• Dzieci - dzieciom. Między Wrocławiem a Wiesbaden, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 1, 5 kwietnia 1990.
• Dziurawiec J., Czujemy się bardziej w Europie, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Elze G., Z pocztowej skrzynki, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Gelles R., Historyczne dzieje polskiego konsulatu we Wrocławiu, "Gazeta Zachodnia" rok II, numer 17/18, lipiec-sierpień 1991.
• Gil-Kołakowska E., Listy z Wrocławia do Breslau, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 4(32), kwiecień 1995
• Gil-Kołakowska E., Piosenka aktorska, czyli kompleks Warszawy, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 0, 8 marca 1990.
• Honsza N., Ernst Jünger obchodzi setne urodziny, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 3(31), marzec 1995.
• Honsza N., Jedność kultury europejskiej, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Honsza N., Literatura polska w Niemczech, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• I sobie tu menedżeruję, z Januszem Cymankiem rozmawiała Iwona Lisek, "Vidart - Informator Poligraficzny" 2005, nr 11, www.vidart.com. pl/05_11/s_36.htm [dostęp: 1.06.2013].
• Ilkosz J., Tereny wystawowe na szczytnikach we Wrocławiu, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Jabłoński S., Przyczółek Unii Europejskiej, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Jastrzębski J., Na rynku wartości. O mediach i etyce dziennikarskiej, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.
• Karolczuk A., Czarno na białym, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 6(34), czerwiec 1995.
• Karolczuk A., Mniejszość z niemałymi ambicjami, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 10(28), grudzień 1994.
• Karolczuk A., Nie my byliśmy rewizjonistami, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Karolczuk A., Polskość, śląskość, niemieckość..., "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 2(30), luty 1995.
• Kocot A., Czy możliwa jest przyjaźń Polaka z Niemcem?, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 5, 24 maja 1990.
• Kocot A., Czy we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku trzeba się bać niemieckiego kapitału, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 6, 7-20 czerwca 1990.
• Kotula A., Brytyjska królowapolsko-niemieckiegopogranicza, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 2(30), luty 1995.
• Krok do jedności Niemiec, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 8, 12-25 lipca 1990, s. 1 (przedruk z "Życia Warszawy" z 2 lipca br.).
• Leszkowicz-Baczyński J., Przemiany na pograniczu polsko-niemieckim, [w:] Z. Kurcz (red.), Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
• Łopuszański J., Miodek J., Dlaczego Breslau?, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Łopuszczański J., Z pocztowej skrzynki, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Matzke M., W Niemczech ceni się kulturę Europy Wschodniej, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 9(27), listopad 1994.
• Młynarski R., W przededniu półwiecza, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Możejko J., Polsko-niemiecka wymiana młodzieży - inaczej, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Niemieckie prawo o obywatelstwie, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Nikodemski M., Ojcowizna. Losy podzielone granicami, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 8, 12-25 lipca 1990.
• Nowak A., Nur für, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 5(33), maj 1995.
• Nowak S., Zanim tu przyjdą., "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 0, 8 marca 1990.
• Nowak Z., Dla miłośników wędrówek, "Gazeta Zachodnia" rok II, numer 17/18, lipiec-sierpień 1991.
• Nowakowska B., Ochrona środowiska - naszą wspólną sprawą, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Ociepka B., Komunikowanie międzynarodowe, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2002.
• Ociepka B., Rola mediów masowego przekazu w kształtowaniu opinii o Niemcach i Polakach, [w:] D. Bingen, K. Malinowski (red.), Polacy i Niemcy na drodze do partnerskiego sąsiedztwa. Próba bilansu dziesięciolecia 1989-1998, Instytut Zachodni, Poznań 2000.
• Olechowska P., Rola mediów w komunikacji międzynarodowej na przykładzie wydarzeń frankfurckich z 1995 roku, "Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego" 2013 nr 25.
• Olechowska P., Transgraniczne projekty medialne na przykładzie polsko-niemieckiego pogranicza - studium rozwoju od 1989 roku po współczesność, "Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy" 2014, tom 6/14.
• Orłowska B.A., Czym jest pogranicze. Kwestie definicyjne, [w:] A. Bobryk (red.), Kultura pogranicza. Pogranicze kultur, Siedleckie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "Brama", Warszawa-Siedlce 2005.
• Pietraszek E., Z pocztowej skrzynki, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 6(34), czerwiec 1995.
• Pogranicze współdziałania, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Poznajemy Niemcy. Na przełaj przez Saksonię, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Rusek H., Plecami do siebie - Czesi, Słowacy i Polacy, [w:] W. Kopczyński, D. Roszkowska (red.), Przyszłość mediów - almanach 2002, Międzynarodowe Stowarzyszenie Przyszłość Mediów, Warszawa 2002.
• Sachs R., Meklemburgia - Pomorze Przednie - kraina małomównych, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Sakson A., Mazurzy - społeczność pogranicza, Instytut Zachodni, Poznań 1990.
• Sawińska E., Autostrada niczym zabytek, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Sawiński J., Recepta na leczenie, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Sawiński J., Współpraca między muzeami, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Sąsiadek J., Biznesmenem być, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 0, 8 marca 1990.
• Sąsiadek J., Cymanek J., Marzy nam się Manhattan, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer reklamowy, styczeń/luty 1990.
• Sąsiadek J., PO znaczy Polen (1), "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 7, 21 czerwca - 4 lipca 1990.
• Schui W., Historia prześcignie spór o granice, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 1, 5 kwietnia 1990.
• Schuster K.G.P., Z pocztowej skrzynki, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 3(31), marzec 1995.
• Sieja Z., Paragrafy dla biznesmena, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 0, 8 marca 1990.
• Smektała Z., Günter Grass - doktor honoris causa, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 8, 12-25 lipca 1990.
• Szumowska E., Historyczne dzieje niemieckiego konsulatu we Wrocławiu, "Gazeta Zachodnia" rok II, numer 15/16, lipiec-sierpień 1991.
• Święcicki W., Honorowi obywatele Gdańska z Niemiec, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 1(29), styczeń 1995.
• Thannhäuser J., Inwestycje zagraniczne przedsiębiorstw niemieckich. Dane i przewidywania, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 7/8(35/36), lipiec-sierpień 1995.
• Tomiczek E., Całuję Twoją dłoń, madame., "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 4(22), czerwiec 1994.
• Tomiczek E., Ludzie listy piszą, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 8(26), październik 1994.
• Tomiczek E., O rzekomej tytułomanii Polaków, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Tomiczek E., Polsko-niemiecki językowy savoir-vivre, "Gazeta Zachodnia" numer 1(19), styczeń 1994.
• Umysły z pewnością niezwykłe, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 3(21), maj 1994.
• Wojakowski D., Poza socjologię pogranicza: w poszukiwaniu nowych ujęć teoretycznych dla zjawiska pograniczności, [w:] M. Zielińska, B. Trzop, K. Lisowski (red.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Pogranicza Polski w integrującej się Europie, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 2007.
• Wolff-Powęska A., Polska-Niemcy. Partnerstwo z dystansu, "Nauka" 2004, numer 4.
• Wóycicki K., Dobry rok w złej Europie, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 1(29), styczeń 1995.
• Wóycicki K., Dużo zmian bez zmiany, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 10(28), grudzień 1994.
• Wóycicki K., Niemiec, który przeprasza, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 7(25), wrzesień 1994.
• Wóycicki K., Od zjednoczonych Niemiec do zjednoczonej Europy?, "Gazeta Zachodnia" rok III, numer 8(26), październik 1994.
• Z pocztowej skrzynki, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 2(30), luty 1995.
• Załubski J., Klaus Staemmler, czyli niemiecki Boy-Żeleński, "Gazeta Zachodnia" rok IV, numer 7/8(35/36), lipiec-sierpień 1995.
• Ziener M., Co oznacza wschodni kurs w gospodarce RFN, "Gazeta Zachodnia" rok I, numer 0, 8 marca 1990.