Adam Smith : podział pracy i jego konsekwencje etyczno-społeczne (użyteczność czy racjonalność?)

• Autorzy: Cezary Kalita

Warianty tytułu

Adam Smith : the Division of Work and Its Ethic and Social Consequences (Usefulness or Rationality?)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Najbardziej popularna ideą Adama Smitha, tj. podział pracy, jest oparta na szerszym kontekście społecznym, podlegającym ocenom etycznym, a nie tylko efektywności ekonomicznej. Z jednej strony podział pracy radykalnie poprawia wydajność pracy, a z drugiej pogarsza status pracownika. U Smitha ekonomia jest rozwinięciem filozofii, u podstaw której jest całościowa teoria etyczna, która odwołuje się nie do wartości utylitarnych czy egoizmu, ale do uczucia powszechnej sympatii (etyka poprzedza ekonomie). Oznacza to, że racjonalnej ocenie etyki normatywnej podlegają zarówno mechanizmy ekonomiczne jak również ich konsekwencje. W sporze między wartościami, czy system społeczno-ekonomiczny ma być racjonalny czy użyteczny, Smith opowiada się za stoicka zasadą racjonalności.(abstrakt oryginalny)

EN

The most popular idea of Adam Smith as the division of work she, is based on the wider social context, depending the ethical opinions and not only the economic efficiency. From one side the division of work improves radically the efficiency of work and from the other side the worker's status is worse. According to Smith the economy is the development of philosophy, at its base is the general ethical theory which appeals not to utilitarian values or egoism but to the feelings of general feelings (the ethic precedes the economy). This marks, that both economic mechanisms and also their consequences are subjected to the rational opinion of normative ethic. In the dispute between values, the social and economical system has to be rational or useful, Smith declares with the stoical principle of rationality.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podział pracy; Filozofia ekonomii; Racjonalność; Funkcja użyteczności; Etyka pracy

EN

Division of labour; Philosophy of economics; Rationality; Utility functions; Work ethics

• Czasopismo: Doctrina. Studia społeczno-polityczne
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 12
• Strony: 65--69

Twórcy

autor

Cezary Kalita

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Bibliografia

• Adam Smith's Library. A Catalogue, red. H. Mizuta, Oxford 2000.
• Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, [w:] Idem, Dzieła wszystkie, Warszawa 2001, t. 6.
• Basiat F., Co widać i czego nie widać, tłum. S. Stachura, Warszawa 2005.
• Bauman Z., Życie na przemiał, tłum. T. Kunz, Kraków 2004.
• Bentham Project [na:] http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/
• Dixit A.K., Nalebuff B.J., Sztuka strategii. Teoria gier w biznesie i życiu prywatnym, tłum. D. Gasper, Warszawa 2009.
• Durkheim E., Professional ethics and civic morals, Glencoe, Illinois 1958.
• Höffe O., Sprawiedliwość polityczna: podstawy krytycznej filozofii prawa i państwa, tłum. J. Merecki, Kraków 1999.
• Huxley A., Nowy wspaniały świat, tłum. B. Baran, Warszawa 2002.
• Jünger E., Robotnik. Panowanie i forma bytu. Maksima - minima, tłum. W. Kunicki, Warszawa 2010.
• Kalita C., Business Ethics and Its Historical and Social Conditions: Should "Greed" Be Limited? - Etyka biznesu i jej historyczno-społeczne uwarunkowania: czy ograniczać "chciwość"? "Rozprawy Społeczne" t. VI, nr 2/2012.
• Kalita C., The uncertainty and the mechanisms of rising of sociology (the request and the order) [w:] 5th International Conference on History and Political Sciences, red. K. Orzechowska, Austria, Vienna 2015.
• Landowski Z., Woś K., Słownik cytatów łacińskich. Wyrażenia. Sentencje. Przysłowia., Kraków 2002.
• Malawski M., Wieczorek A., Sosnowska H., Konkurencja i kooperacja. Teoria gier w ekonomii i naukach społecznych, Warszawa 2004.
• Neumann J., Morgenstern O., Theory of Games and Economic Behavior, Princeton 1944.
• Nozick R., Anarchia, państwo, utopia, tłum. P. Maciejko, M. Szczubiałka, Warszawa 1999.
• Ossowska M., Myśl moralna oświecenia angielskiego, Warszawa 1966.
• Piketty Th., Kapitał w XXI wieku, tłum. A. Bilik, Warszawa 2015.
• Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1994.
• Rawls J., Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Warszawa 2009.
• Rawls J., Wykłady z historii filozofii polityki, tłum. S. Szymański, Warszawa 2010.
• Ritzer G., Magiczny świat konsumpcji, tłum. L. Stawowy, Warszawa 2009.
• Ritzer G., Makdonaldyzacja społeczeństwa, tłum. S. Magala, Warszawa 1997.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, tłum. G. Wolff, O. Einfeld, Z. Sadowski i inni, Warszawa 1954, t.1 i 2.
• Smith A., Teorii uczuć moralnych, tłum. D. Petsch, Warszawa 1989.
• Standing G., Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, tłum. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, Warszawa 2014.
• Taylor F.W., Zarządzanie warsztatem wytwórczym = (Shop management): z dodatkiem prac pomniejszych: Uwagi o pasach transmisyjnych; Dlaczego przemysłowcy niechętnie przyjmują techników z wyższem wykształceniem ; Zasady naukowej organizacji pracy, tłum. I. Szumlakowska, Warszawa 1926.
• Taylor Ch., Nowoczesne imaginaria społeczne, tłum. A. Puchejda, K. Szymaniak, Kraków 2010.
• Tönnies F., Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 1988.
• Walicki A., Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii, Warszawa 1996.
• Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. D. Lachowska, Warszawa 2002.
• Znaniecki F., Początki myśli socjologicznej, [w:] Idem, Społeczne role uczonych, Warszawa 1984.