PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2016 | nr 5 | 674--703
Tytuł artykułu

Interwencjonizm rolny: pogoń za rentą a wybór publiczny lub korygowanie rynku

Warianty tytułu
Agricultural Interventionism: Rent-seeking vs. Public Choice or Correcting Market Imperfections
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Powszechnie uważa się, że interwencjonizm rolny jest wypłacaniem rent politycznych na rzecz rolników. Autorzy próbują pokazać, że koncepcja renty politycznej znana z teorii rent-seeking nie jest adekwatna do oceny polityki rolnej. Kwalifi kacja całości subsydiów dla rolnictwa jako rent politycznych jest nieuzasadniona, ponieważ część z nich stanowi płatność za dobra publiczne lub kompensację niedoskonałości rynku. Autorzy proponują metodologię pomiaru tych wielkości, wypełniając lukę w literaturze ekonomii politycznej. Następnie przeprowadzono komparatywną analizę alokacji "czystych" rent politycznych we wspólnej polityce rolnej, wykorzystując macierze input-output dla gospodarstw reprezentatywnych według EUFADN oraz indeksy produktywności całkowitej Hicks-Moorsteena w układzie wszystkich krajów UE-27 w latach 2005-2012. Sformułowano hipotezę badawczą, że renty zrealizowane w rolnictwie UE są funkcją cyklu politycznego, jak również niedoskonałości rynku. Oszacowana "czysta renta polityczna" dla UE-27 ogółem jest o ponad 40% niższa niż wsparcie według powszechnie stosowanego wskaźnika PSE. (abstrakt oryginalny)
EN
It is generally believed that the agricultural interventionism represents the payment of political rents to farmers. Authors attempt to show that the concept of political rent known as the rent-seeking theory is not valid for agricultural policy. Identifi cation of the whole of the subsidies paid to agriculture as a "political rent", is unjustifi ed since political rents cannot be taken to include payments for the supply of public goods or those transfers which compensate for market imperfections. A novel methodology is proposed for valuing these items fi lling the gap in the literature of political economy. Author perform comparative analyses, with the aim of calculating the "pure political rent", based on input-output matrices for representative farms according to EUFADN typology and on a decomposition of the Hicks-Moorsteen TFP index for the period 2005-2012 and all EU-27 countries. The research hypothesis is proposed that the size of subsidies retained in agriculture is a function of political cycle, but also of market imperfections. Calculated "pure political rent" for EU-27 agriculture is about 40% lower that the estimation of producer support according to the commonly used PSE indicator. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Numer
Strony
674--703
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Bibliografia
  • Acemoglu D., Robinson J., Economic Backwardness in Political Perspective, "American Political Science Review" 2006, nr 100.
  • Acemoglu D., Robinson J., Political Losers as a Barrier to Economic Development, "American Economic Review" 2000, nr 90.
  • Aidt T.S., Redistribution and Deadweight Cost: The Role of Political Competition, "European Journal of Political Economy" 2003, nr 19.
  • Aligicia D.P., Tarko V, Crony Capitalism: Rent Seeking, Institutions and Ideology, "Kyklos" 2014, nr 67(2).
  • Alston J.M., James J.S., The Incidence of Agricultural Policy, w: Handbook of Agricultural Economics, tom 2B, red. B.L. Gardner, G.C. Rausser, Amsterdam 2002.
  • Analysis of the Health Check Proposals: the Reform of the Mechanisms for Direct Support, European Parliament, Directorate General Internal Policies of the Union, Brussels 2008.
  • Angrist J.D., Kugler A.D., Rural Windfall or a New Resource Curse? Coca, Income, and Civil Conflict in Columbia, "The Review of Economics and Statistics" 2008, nr 2(90).
  • Bardhan P., Corruption and Development: A Review of the Issues, "Journal of Economic Literature" 1997, nr 35.
  • Becker G.S., Competition and Democracy, "Journal of Law & Economy" 1958, nr 1.
  • Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia, tom 1, PWE, Warszawa 1993.
  • Bołtromiuk A., Przyczyny i skutki wzrostu zainteresowania aspektem środowiskowym w polityce rolnej UE, "Roczniki Naukowe SERiA", Warszawa-Poznań, 2006, t. VIII, z. 4.
  • Brooke G.T.F., Uncertainty, Profit and Entrepreneurial Action, "Journal of the History of Economic Thought" 2010, nr 32.
  • Brou D., Ruta M., Rent-Seeking, Market Structure and Growth, Scandinavian Journal of Economics" 2013, nr 115(3).
  • Buchanan J.M., The Demand and Supply of Public Goods, Rand McNally, Chicago 1968.
  • Buchanan J.M., Tollison R., Tullock G., Towards the Theory of Rent-seeking Society, College Station, A&M University Press, Texas 1980.
  • Chmielewska-Gill W., Etapy dyskusji o przyszłości płatności bezpośrednich. Kontekst i pytania, Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA, Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej, Warszawa 2009.
  • Ciaian P., Swinnen J.F.M., Credit Market Imperfections and the Distribution of Policy Rents, "American Journal of Agricultural Economics" 2009, nr 91(4).
  • Ciaian P., Swinnen J.F.M., Land Market Imperfections and Agricultural Policy Impacts in the New EUMember States: A Partial Equilibrium Analysis, "American Journal of Agricultural Economics" 2006, nr 88.
  • COM(2010) 672 final, The CAP towards 2020: Meeting the Food, Natural Resources and Terńtońal Challenges of the Future; http://ec.europa.eu/agriculture/cap-post-2013/com-munication/com2010-672_en.pdf (dostęp 10.02.2015).
  • Cooper T., Hart K., Baldock D., The Provision of Public Goods Through Agriculture in the European Union, Report Prepared for DG Agriculture and Rural Development, Institute for European Environmental Policy, London 2009.
  • Czajanow A., The Socio-Economic Nature of Peasant Farm Economy, w.A Systematic Source Book in Rural Sociology, torn 2, red. PA. Sorokin, C.C. Zimmerman, C.J. Galpin, University of Minnesota Press, Minneapolis 1931.
  • Czajanow A., The Theory of Peasant Co-operatives, I.B.Tauris, London 1991.
  • Czajanow A., The Theory of Peasant Economy, The University of Wisconsin Press, New York 1966.
  • Czternasty W., Czyżewski B., Struktury instytucjonalne w mechanizmach alokacyjnych gospodarki rynkowej w okresie transformacji systemowej, w: Przemiany instytucjonalne w Polsce w okresie transformacji systemowej, red. A. Noga, PTE, Warszawa 2004.
  • Czyżewski A., Kulyk P, Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie, "Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich" 2015, tom 102, zeszyt 1.
  • Czyżewski A., Stępień S., Wokół problemu "błędu złożenia" we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej, "Problemy Rolnictwa Światowego", Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2010, nr 10(4).
  • Czyżewski A., Stępień S., Zmiany mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej UEa oczekiwania Polski, "Ekonomista" 2009, nr 4.
  • Czyżewski B., Majchrzak A., Regulation for the Polish Agricultural Land Market Compared with the Other EU Members States: Implication for Market Efficiency, "Economic Studies" 2014, nr 2.
  • Czyżewski B., Renty ekonomiczne w gospodarce żywnościowej w Polsce, PWE, Warszawa 2013.
  • Czyżewski B., Zależności między strukturą instytucjonalną a procesem alokacji zasobów w wybranych typach produkcyjnych gospodarstw rolnych w Polsce, w: Zrównoważenie indywidualnych gospodarstw rolnych, red. D. Kołodziejczyk, Raport IERiGŻ-PIB, w ramach Programu Wieloletniego 2005-2009, IERiGŻ, Warszawa 2009.
  • Davis J.H, Goldberg R.A.,.A Concept of Agribusiness, Boston 1957, tłum. polskie: Koncepcja agrobiznesu, KIER, Warszawa 1967.
  • Deininger K., Causes and Consequences of Civil Stńfe: Micro-Level Evidence from Uganda, The World Bank, Washington 2003.
  • Dube O., Vargas J., Commodity Price Shocks and Civil Conflict: Evidence from Columbia, "The Review of Economic Studies" 2013, nr 80(4).
  • Duer I., Agenda 2000 - podstawą rozwoju polskiego rolnictwa, "Pamiętnik Puławski", Puławy 2000, nr 120/1.
  • Ekelund R.B., Tollison R.D., Mercantilism as a Rent-Seeking Society: Economic Regulation in Historical Perspective, Texas A&M University Press, 1981.
  • Evaluation of agricultural Policy Reforms in the European Union: a Preliminary Analysis, OECD, Trade and Agriculture Directorate, Committee for Agriculture, Paris 2010.
  • Fałkowski J., Olper A., Political Competition and Policy Choices: the Evidence from Agricultural Protection, "Agricultural Economics" 2014, nr 45.
  • Goemans H.E., War and Punishment: The Causes of War Termination and the First World War, Princeton University Press, Princeton 2000.
  • Gorter H., Swinnen J.F.M., Political Economy of Agricultural Policies, w: The Handbook of Agricultural Economics, t. 2, red. G. Gardner, G. Rausser, Elsevier, Amsterdam 2002.
  • Grzelak A., Związki rolnictwa z rynkiem z perspektywy oceny bilansów przepływów między -gałęziowych, "Roczniki Naukowe SERIA" 2011, t. XIII, z. 1.
  • Head J.G., Public Goods and Public Policy, "Public Finance" 1962, nr 17.
  • Holzer J., Lipton D., Francois O., Rent-Seeking and Incentives for Compliance in the Commons, "American Journal of Agricultural Economics" 2012, nr 95(1).
  • Hvid A.K., Increasing Natural Resource Rents from Farmland: A Curse or a Blessing for the Rural Poor?, "Peace Econ. Peace Sci. Pub. Pol." 2015, nr 21(1).
  • Hvid A.K., Fighting for Rents: Agricultural Windfall Gains and Social Change in Land--abundant Developing Countńes, "Journal of Reviews on Global Economics" 2013, nr 2.
  • Hvid A.K., Henningsen G.A.,^4 New Scramble for Land öran Unprecedented Opportunity for the Rural Poor? Distributional Consequences of Increasing Land Rents in Developing Countries, Technical Report, Munich Personal RePEc Archive, Working Paper No. 52919, 2014.
  • Kamerschen D., McKenzie R.B., Nardinelli C, Ekonomia, PWN, Gdańsk 1992.
  • Kowalski A., Rembisz W, Rynek rolny i interwencjonizm a efektywność i sprawiedliwość społeczna, IERiGŻ, Warszawa 2005.
  • Krueger A.O., The Political Economy of the Rent-Seeking Society, "The American Economic Review" 1974, nr 64(3).
  • Lee D.R., Tollison R.D., Rent Seeking and Inefficiencies Resulting from Pecuniary Externalities, "Kyklos" 2011, nr 64(4).
  • Lyon G., Draft Report on the Future of the Common Agricultural Policy after 2013, (2009/2236(INI)), Rapporteur: G. Lyon, Committee on Agriculture and Rural Development, European Parliament, http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/ document/agri/pr/810/810067/810067en.pdf. (dostęp 12.06.2012).
  • McCorriston, S., Sheldon I.M., Government Intervention in Imperfectly Competitive Agricultural Input Markets, "American Journal of Agricultural Economics" 1991, nr 73.
  • Mishan E.J., Rent as a Measure of Welfare Change, "American Economic Review" 1959, nr 49.
  • Musiał W, Bariery konkurencyjności gospodarstw indywidualnych Karpat Polskich, "Roczniki Naukowe SERiA", Warszawa-Poznań-Lublin 2008, t. X, z. 2.
  • OECD - FAO Agricultural Outlook 2010-2019, OECD, Paris 2010.
  • OECD, A Matrix Approach to Evaluating Policy: Preliminary Findings from PEM Pilot Studies of Crop Policy in the EU, the US, Canada and Mexico, OECD Directorate for Food, Agriculture and Fisheries Trade Directorate, Paris 2000.
  • Olper A., Determinants of Agricultural Protection: The Role of Democracy and Institutional Setting, "Journal of Agricultural Economics" 2001, nr 52.
  • Olson M., The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups, Yale University Press, New Haven 1965.
  • Parente S.L., Prescott E.C., Barriers to Technological Adoption and Development, "Journal of Political Economy" 1994, nr 102.
  • Pareto V., Cours d Economie Politique, t. 2, F. Rouge, Lausanne 1896.
  • Persson T., Roland G., Tabellini G., Separation of Powers and Political Accountability, "Quarterly Journal of Economics" 1997, nr 112(4).
  • Poczta-Wajda A., The Role of Olson's Interest Group Theory in Explaining the Different Level of Agricultural Support in Countries with Different Development Level, "Economic Science for Rural Development" 2013, nr 30.
  • Robinson J., Economics of Imperfect Competition, Macmillan, London 1948.
  • Roemer J.E., Modeling Party Competition in General Elections, w: Oxford Handbook of Political Economy, red. B.R. Weingast, D. Wittman, Oxford University Press, New York 2006.
  • Rose-Ackerman S., The Political Economy of Corruption, w: Corruption and the Global Economy, red. K.A. Elliott, Institute for International Economics, Washington 1997.
  • Salhofer K., Schmid E., Distributive Leakages of Agricultural Support: Some Empirical Evidence, "Agricultural Economics" 2004, nr 30.
  • Samuelson PA., Economics, McGraw-Hill, New York 1951.
  • Schmitz A. et al., Agricultural Policy, Agribusiness and Rent-Seeking Behavior, wyd. 2, University of Toronto Press, Toronto, 2010.
  • Schneider F., Wagner A.F., Institutions of Conflict Management and Economic Growth in the European Union, "Kyklos" 2001, nr 54(4).
  • Stigler G.J., Economic Competition and Political Competition, "Public Choice" 1972, nr 13.
  • Swinnen J., The Political Economy of Agricultural Distortions. The Literature to Date, Paper for the IATRC Meeting, Scotsdale 2008.
  • Swinnen J. et al., The Political Economy of Public Research Investment and Commodity Policies in Agriculture. An Empirical Study, "Agricultural Economics" 2000, nr 22.
  • Swinnen J.F.M., The Political Economy of Agricultural Distortions: The Literature to Date, w: The Political Economy of Distortions to Agriculture, red. K. Anderson, Cambridge University Press, Cambridge-New York 2010.
  • Sztaba S., Aktywne poszukiwanie renty. Teoria, przykłady historyczne. Przejawy w polskiej gospodarce lat dziewięćdziesiątych, Szkota Główna Handlowa, Warszawa 2002.
  • Tangermann S., Jak płatności bezpośrednie mogą być uzasadnione po 2013 roku? http://www.reformthecap.eu/tangermann-polish (dostęp 16.06.2011).
  • Teng J., Rent Seeking Contest and Indirect Risk Preference, "Review of Integrative Business and Economics Research" 2013, nr 441.
  • The Common Agricultural Policy Public Debate Summary of Contributions (2010), European Commission, DG AGRI, Bruksela, http://ec.europa.eu/agriculture/survey/index_en.htm (dostęp 11.03.2011).
  • Tollison R.D., Rent Seeking: a Survey, "Kyklos" 1982, nr 35(4).
  • Tomek W.G., Robinson K.L., Kreowanie cen artykułów rolnych, PWN, Warszawa 2001.
  • Torvik R., Natural Resources, Rent Seeking and Welfare, "Journal of Development Economics" 2002, nr 67.
  • Tullock G., The Welfare Costs of Tariffs, Monopolies, and Theft, "Western Economic Journal" 1967, nr 5(3).
  • Tullock G., Efficient Rent Seeking, w: Buchanan, Tollison, Tullock 1980a.
  • Tullock G., Rent Seeking, w: The New Palgrave The World of Economics, red. J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman, WW. Horton, New York-London 1991.
  • Tullock G., Rent-Seeking as a Negative-Sum Game, w: Buchanan, Tollison, Tullock 1980b.
  • Unijne dopłaty dla rolników w przyszłości spowiją czarne chmury, http://forsal.pl/artykuly/399782,unijne_doplaty_dla_rolnikow_w_przyszlosci_spowija_czarne_chmury.html (dostęp 16.06.2011).
  • Wadho W. A., Rent Seeking and the Curse Of Natural Resources, "Economics & Politics" 2014, nr 26.
  • Why do We Need a Common Agricultural Policy?, Discussion Paper by DG Agriculture and Rural Development, European Commission, Brussels 2009.
  • Wilen J., Rent Generation in Limited Entry Fisheries, w: Rights Based Fishing, red. P.A. Neher, R. Arnason, N. Mollet, Kluwer, Dordrecht 1989.
  • Wilkin J., Jak zapewnić rozwój wsi w warunkach zmniejszającej się roli rolnictwa, w: Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XX wieku, red. M. Halamska, Scholar, Warszawa 2011.
  • Wilkin J., Teoria wyboru publicznego - homo oeconomicus w sferze polityki, w: Teoria wyboru publicznego. Główne nurty i zastosowania, red. J. Wilkin, Scholar, Warszawa 2012.
  • Woś A., Konkurencyjność polskiego sektora żywnościowego. Synteza, IERiGŻ, Warszawa 2003.
  • Wspólna polityka rolna 2013 plus. Zmiany w systemie wsparcia, Forum Inicjatyw Rozwojowych, Program http://www.cbr.edu.pl/pdf/forum_inicjatyw_rozwojowych_raport_ wpr_2013.pdf (dostęp 16.06.2011).
  • Zawojska A., Pogoń za rentą i lobbing we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej, "Roczniki Nauk Rolniczych" 2011, nr 3, seria G, tom 98.
  • Zielińska Z., Długookresowe przemiany struktury żywności na tle wzrostu dochodów, Zakład Wydawnictw Naukowych Instytutu Handlu Wewnętrznego i Usług, Warszawa 1979.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171451053

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.