Toksyczne opcje walutowe w przedsiębiorstwach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w kontekście rachunkowości zabezpieczeń i dyrektywy MiFID

• Autorzy: Marcin Jan Flotyński

Warianty tytułu

Toxic Currency Options in Companies Listed on the Warsaw Stock Exchange in the Context of Hedge Accounting and MiFID Directive

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono problem toksycznych instrumentów pochodnych podczas kryzysu finansowego lat 2007-2010, który uwydatnił podatność gospodarek wielu krajów na znaczące zmiany wartości ich walut. W tym okresie na popularności zyskały opcje walutowe, które miały zabezpieczać importerów i (w szczególności) eksporterów przed niekorzystnymi dla nich zmianami kursów walut. Jednak ich wykorzystanie okazało się w wielu wypadkach bardzo niekorzystne dla przedsiębiorców, dlatego instrumenty te zostały nazwane "toksycznymi". Problem ten dotknął w sposób szczególny polską gospodarkę. Celem niniejszego artykułu było przedstawienie genezy toksycznych instrumentów pochodnych, mechanizmu ich działania oraz rzeczywistych przykładów ich wykorzystania. Rozważania ujęto w kontekście dyrektywy MiFID i rachunkowości zabezpieczeń. Dokonano również analizy kilku przedsiębiorstw notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, które były zaangażowane w opcje walutowe i poniosły na tym rynku straty. Przedstawiono dokładne studia przypadków przeprowadzonych transakcji wraz z obliczeniami. Na podstawie starannie wyselekcjonowanych przykładów wskazano, jakie były najistotniejsze źródła problemów przedsiębiorstw z toksycznymi opcjami. W artykule zaprezentowano również dyrektywę MiFID, pojęcie rachunkowości zabezpieczeń oraz ich wpływ na zwiększenie bezpieczeństwa i stabilności na rynku finansowym. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the problem of toxic derivatives during the financial crisis in the years 2007-2010, which highlighted the vulnerability of economies of many countries to significant changes in the value of their currencies. During this period currency options whose aim was to protect importers and (in particular) exporters against adverse exchange rate changes gained popularity. Because, in many cases, their application has proved to be very unfavorable for entrepreneurs, these instruments were called "toxic". The Polish economy suffered severe losses from toxic derivatives. The purpose of this article is to present the origin of using such derivatives and actual examples of their mechanism and application. Considerations were set in the context of MiFID and hedge accounting. A number of companies listed on the Warsaw Stock Exchange was also examined. They were involved in foreign exchange options and have suffered losses on this market. Case studies of completed transactions with the calculations were presented in detail. On the basis of carefully selected examples, the author shows what was the most important source of problems with toxic options. The article presents the MiFID directive, the concept of hedge accounting and their impact on increasing security and stability on the financial market. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo; Giełda papierów wartościowych; Instrumenty pochodne; Opcja walutowa; Kryzys finansowy; Toksyczne opcje walutowe

EN

Enterprises; Stock market; Derivatives; Currency options; Financial crisis; Toxic currency options

• Czasopismo: Debiuty Ekonomiczne
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 15 Kapitał i technologia we współczesnej gospodarce
• Strony: 19--42

Twórcy

autor

Marcin Jan Flotyński

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Andrzejewski, M., 2009, Anatomia i mechanizm działania wirusa wywołującego kryzys finansowy w Polsce, czyli rzecz o asymetrycznych, złożonych instrumentach pochodnych w ujęciu mikro- i makroekonomicznym - wyniki badań naukowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.
• Antkiewicz, S., 2011, Procentowe instrumenty pochodne, w: Perez, K., Ziarko-Siwek, U., Inwestycje finansowe, CeDeWu.PL, Warszawa.
• Apator, 2008, Skonsolidowany raport kwartalny grupy Apator za IV kwartał 2008 roku zawierający skrócone kwartalne sprawozdanie spółki Apator SA, http://www.notoria.pl.
• Bank Pekao, Opcje barierowe, http://www.pekao.com.pl/corporate/produkty_skarbowe/zabezpieczanie_ryzyka_kursowego/opcje_barierowe/ [dostęp: 20.04.2014].
• Barrier Option, Risk Encyklopedia, http://riskencyclopedia.com/articles/barrier-option/ [dostęp: 20.04.2014].
• Brózda, D., Stawasz, E., 2011, Opcje walutowe - kosztowna lekcja inżynierii finansowej dla polskich przedsiębiorstw, Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego, nr 5.
• Carr, P., Chou, A., 2002, Hedging Complex Barrier Options, New York University, New York.
• Czekaj, J., 2008, Rynki, instrumenty i instytucje finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Dodd, R., 2009, Exotic Derivatives Losses in Emerging Markets: Questions of Suitability, Concerns for Stability, IMF, Working Paper, no. WP/09.
• Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/ EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/22/EWG, Dz. Urz. L 145, 30.04.2004, s. 1-44.
• Erbud.pl, http://www.erbud.pl/, strona internetowa przedsiębiorstwa Erbud S.A. [dostęp: 20.04.2014].
• Ford, D., 1997, Opcje giełdowe. Metody i strategie, K.E. LIBER, Warszawa.
• Fragniere, E., Grammenou, E., 2010, The Implementation of MiFID in the Financial Crisis Context: An Ethnographic Research Conducted in Greece, w: Gregoriou, G. (ed.), The Banking Crisis Handbook, Taylor and Francis Group, LLC, CRC Press.
• Golecki, M., 2010, The Snake and the Tail - Theory of Derivatives' Regulation and the Asymmetry of the Global Financial Crisis, Goettingen Journal of International Law, vol. 2, no. 1, s. 293-310.
• Golinowski, K., 2009, http://www.pte.p1/pliki/2/ll/K.%20Golinowski%20Konf.%200%20tych....pdf [dostęp: 20.04.2014].
• Gontarski, W., 2009a, Polskie toksyczne opcje walutowe, Współczesna Ekonomia, t. 3, nr 2(10), s. 37-47.
• Gontarski, W., 2009b, Toksyczne opcje walutowe na przykładzie polskich opcji walutowych, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa.
• Gos, W., 2009, Instrumenty zabezpieczające, w: Winiarska, K. (red.), Rachunkowość zaawansowana, wyd. 21 zmienione i uzupełnione, Oficyna Wolters Kluwer Business, Kraków.
• Hull, J., 1998, Kontrakty terminowe i opcje. Wprowadzenie, Wydawnictwo Finansowe WIG-Press, Warszawa.
• Investopedia, 2014 , Barrier Option, http://www.investopedia.eom/terms/b/barrieroption.asp