Zmiany struktury ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce w ujęciu regionalnej analizy strukturalnej

• Autorzy: Anna Rzeszutko

Warianty tytułu

The Economic Structure of Farms in Poland in Terms of the Cap - Regional Structural Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu była ocena zmian struktury ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce w warunkach WPR. Badaną strukturę wyznaczono na podstawie wartości standardowej produkcji (SO). Analizie poddano zarówno liczbę gospodarstw rolnych według ich wielkości ekonomicznej, jak i wartość wytwarzanej SO. Badania przeprowadzono dla okresu 2005-2013 na podstawie danych EUROSTAT. Do obliczeń zastosowano metody regionalnej (statystycznej) analizy strukturalnej, które pozwoliły na wyznaczenie stopnia zróżnicowania badanej struktury w różnych ujęciach przestrzennych, dokonanie strukturalnych porównań przestrzennych oraz pomiar dynamiki (intensywności) zmian strukturalnych. Wykorzystano m.in. wskaźnik inferencyjnych zmian strukturalnych, a także współczynnik dywergencji struktur Clarka. Do wyznaczenia klas województw o podobnej strukturze ekonomicznej gospodarstw rolnych wykorzystano analizę skupień. Przeprowadzone badania wskazały na wzrost udziału gospodarstw o większej wielkości ekonomicznej wraz ze wzrostem wartości wytwarzanej przez nie SO, przy jednoczesnym pogłębianiu się zróżnicowania regionalnego w tym zakresie. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article was to evaluate changes in economic structure of farms in Poland in terms of the CAP. The structure was based on Standard Output (SO). The number of farms according to economic size of farms and the value of Standard Output were analyzed. The research was conducted for the years 2005-2010 and was based on EUROSTAT Farm Structure data. The methods of regional structural analysis were used in the research, which allowed to determine the degree of diversification of analysed structure, to make structural comparisons between different areas as well as to measure the dynamics (intensity) of structural changes in Polish agriculture. Among others, the synthetic measure of structural changes and the index of structural divergence proposed by Clark were used. To divide voivodeships into groups of similar economic structure of farms the cluster analysis was used. The results indicate the desirable direction of changes in economic structure of farms in Poland along with growing regional differentiation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Struktura gospodarcza; Strukturalne przemiany w rolnictwie; Zróżnicowanie regionalne; Analiza skupień

EN

Economic structure; Structural changes in agriculture; Regional diversity; Cluster analysis

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2016
• Tom: 103
• Numer: z. 4
• Strony: 32--47

Twórcy

autor

Anna Rzeszutko

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Bański Jerzy, 2007: Geografia rolnictwa Polski. PWE, Warszawa, s. 249.
• Ezeala-Harrison Fidelis, 1996: Economic development: theory and policy applications. Praeger Publishers, Westport, s. 283.
• Goraj Lech, Stanisław Mańko, Dariusz Osuch, Renata Płonka, 2011: Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN w 2010 roku, Część 1. Wyniki Standardowe, Wydawnictwo IERGiŻ-PIB, Warszawa, s. 71.
• GUS, 2006: Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2005 roku. Warszawa.
• GUS, 2012: Farm Structure Survey 2010, Survey on agricultural production methods 2010, National Methodological Report, Member State: Poland. Central Statistical Office, Agriculture Division, Warsaw.
• Józwiak Wojciech, Zofia Mirkowska, 2006: Sytuacja ekonomiczna i aktywność inwestycyjna gospodarstw rolnych w Polsce i w innych krajach unijnych, Raport 35. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 29.
• Karpiński Andrzej, 2008: Przemiany strukturalne w procesie transformacji Polski 1989-2003-2025. SGH, Warszawa, s. 234.
• Kowalczyk Stanisław, 1991: Rolnictwo: rozwój - struktura. Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa, s. 257.
• Kukuła Karol, 2010: Statystyczne studium struktury agrarnej w Polsce. PWN, Warszawa, s. 225.
• Kulawik Jacek, 1997: Rozwój finansowy a wzrost i rozwój ekonomiczny w rolnictwie. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 187.
• Łuczka-Bakuła Władysława, 2000: Przemiany strukturalne w rolnictwie wobec integracji z Unią Europejską, [w] Przemiany strukturalne w rolnictwie i jego otoczeniu, red. Władysław Łuczka- Bakuła, Katedra Ekonomii AR im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań, s. 7-17.
• Małuszyńska Ewa, 1993: Regionalne zróżnicowanie zmienności struktur gospodarczych. "Zeszyty Naukowe. Seria II. Prace habilitacyjne. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu", z. 132, s. 171.
• Michna Waldemar, 2011: Wizja pożądanego rozwoju rolnictwa do 2020 roku, [w] Procesy zachodzące w rolnictwie polskim w latach 1990-2010, projekcje na rok 2013 i pożądana wizja rolnictwa w 2020 roku - zagadnienia wybrane, Raport 21, Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 33-51.
• MRiRW, 2016: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
• Poczta Walenty, 2003: Rolnictwo polskie w przededniu integracji z Unia Europejską. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań, s. 152.
• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1166/2008 z dnia 19 listopada 2008 r. OJ L 321, z 1.12.2008.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1242/2008 z dnia 8 grudnia 2008 r. ustanawiające wspólnotową typologię gospodarstw rolnych z późn. zm. Dz.U. L 335/3 z 13.12.2008.
• Rzeszutko Anna, 2014: Regionalne zróżnicowanie przemian struktury rolnictwa w Polsce w warunkach integracji z Unią Europejską. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań, s. 231.
• Rzeszutko Anna, Walenty Poczta, 2015: Znaczenie Wspólnej Polityki Rolnej w procesie modernizacji rolnictwa w Polsce, [w] Problemy rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej w pierwszej dekadzie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, red. Andrzej Czyżewski, Bogdan Klepacki, PTE, Warszawa, s. 294-310.
• Rzeszutko Anna, Arkadiusz Sadowski, 2013: Regionalne zróżnicowanie zmian zasobów i relacji czynników produkcji w polskim rolnictwie po przystąpieniu do Unii Europejskiej. "Roczniki Naukowe SERiA", t. XV, z. 3, s. 295-300.
• Sadowski Arkadiusz, Wojciech Antczak, 2012: Kierunki wykorzystania dopłat bezpośrednich przez rodzinne gospodarstwa rolne położone w wybranych województwach. "Journal of Agribusiness and Rural Development", 4 (26), s. 103-113.
• Sadowski Arkadiusz, Walenty Poczta, Agnieszka Baer-Nawrocka, 2013: Gospodarstwa rolne w Polsce na tle gospodarstw Unii Europejskiej - wpływ WPR. PSR 2010, GUS, Warszawa.
• Sikorska Alina, Agnieszka Wrzochalska, Paweł Chmieliński, 2009: Wspólna Polityka Rolna a zróżnicowanie regionalne polskiego rolnictwa, [w] Przemiany strukturalne wsi i rolnictwa w wybranych krajach europejskich, Raport 128, Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 9-29.
• Sokołowski Andrzej, 2002: Metody stosowne w data mining. StatSoft Polska.
• Stanisz Andrzej, 2007: Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, Tom 3. Analizy wielowymiarowe. StatSoft, Kraków, s. 500.
• Tomczak Franciszek 2009: Ewolucja wspólnej polityki rolnej UE i strategia rozwoju polskiego rolnictwa, Raport 125. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 137.
• Urban Roman, 2010: Polski sektor żywnościowy w pierwszych latach członkostwa. Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej (Synteza). IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 92.
• Woś Augustyn, 2004: W poszukiwaniu modelu rozwoju polskiego rolnictwa. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 162.
• Wysocki Feliks, 2010: Metody taksonomiczne w rozpoznawaniu typów ekonomicznych rolnictwa i obszarów wiejskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań, s. 388.
• Wyżnikiewicz Bogdan, 1987: Zmiany strukturalne w gospodarce. Prawidłowości i ograniczenia. PWE, Warszawa, s. 138.