Termiczne pory roku w Szymbarku ( 1968-2013 )

• Autorzy: Witold Bochenek

Warianty tytułu

Thermal Seasons at Szymbark ( 1968 - 2013)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł zawiera analizę długości i dat początków termicznych pór roku, wyróżnionych na podstawie średniej dobowej temperatury powietrza na Stacji Badawczej IGiPZ PAN w Szymbarku w okresie 46 lat obserwacji (1968 - 2013). Do wyróżnienia dat początku termicznych pór roku posłużono się metodą zaproponowaną przez Makowca (1983), z podziałem roku na osiem termicznych pór, z progowymi wartościami temperatury: 0, 5, 10 i 15°C. Klasyfikacja Makowca oparta jest na rosnących lub malejących kumulowanych szeregach temperatury powietrza, pomniejszonej o progową wartość temperatury dla danej pory roku. Wyznaczenie dat początku umożliwiło obliczenie długości pór roku. Analiza w okresie wieloletnim dotyczyła tendencji długości i przesuwania się w czasie daty początku danej pory roku. Położenie stacji meteorologicznej pozwala na rozszerzenie obszaru interpretacji wyników na pogranicze Beskidu Niskiego i Pogórza Karpackiego. Stwierdzono dużą zmienność dat początku i długości pór roku. Tendencje długości i dat początku są różnokierunkowe. Najdłuższą porą roku jest lato (89 dni), które rozpoczyna się coraz wcześniej i trwa coraz dłużej. Wzrost długości dotyczy również przedwiośnia i jesieni. W okresie wielolecia obserwuje się coraz krótsze zimy i wiosny. (abstrakt oryginalny)

EN

The article contains an analysis of the duration and the dates of the start of thermal seasons of the year, distinguished on the basis of the average daily air temperature at the Institute of Geography and Spatial Organization Research Station at Szymbark over a period of 46 years (1968-2013). To determine the initial dates of thermal seasons a method proposed by Makowiec (1983) was used. According to this method, the year was divided into eight thermal seasons, with temperature threshold values: 0, 5, 10 and 15°C. The classification by Makowiec is based on the growth or fall of cumulative ranks of air temperature diminished by the temperature threshold value for a particular season. The determination of the initial dates enabled the calculation of the length of the seasons. The long-term analysis involved also the tendencies of length and changes of the initial date of a given season. The location of the meteorological station enables to expand the area of the interpretation of results into the borderland of the Beskid Niski Mts and the Carpathian Foothills. A high variability of the dates of the start and the duration of seasons was observed. The trends of durationand starting dates are multidirectional. The longest season is summer (89 days), which starts increasingly earlier and lasts increasingly longer. An increase in duration also refers to pre-spring and autumn. Increasingly shorter winters and springs were also observed within the multi-year period. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Meteorologia; Klimatologia

EN

Meteorology; Climatology

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2016
• Numer: z. 147
• Strony: 67--80

Twórcy

autor

Witold Bochenek

• Stacja Badawcza Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Szymbarku

Bibliografia

• Bac S., Koźmiński, C., Rojek M., 1993,Agrometeorologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gumiński R., 1948, Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce, Przegląd Meteorologiczny i Hydrologiczny, 1, 1, 7-20.
• Hess M., 1965,Piętra klimatyczne w Polskich Karpatach Zachodnich, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 11.
• Hess M., Niedźwiedź T., Obrębska-Starklowa B., 1977, Stosunki termiczne Beskidu Niskiego (metoda charakterystyki reżimu termicznego gór), Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 123.
• Kosiba A., 1958, O konieczności ujednolicenia skali międzynarodowej podstawowych kryteriów termicznych w klimatologii, Przegląd Geofizyczny, 3, 11, 55, 55-65.
• Limanówka D., 1985, Okres wegetacyjny w Polskich Karpatach Zachodnich, Folia Geographica, Ser. Geographica-Physica, 17, 63-78.
• Makowiec M., 1983, Wyznaczanie termicznych pór roku, Przegląd Geofizyczny, 28, 2, 209-220.
• Merecki R., 1915,Klimatologia ziem polskich, Druk i Lit. J. Cooty, Warszawa.
• Moszczyńska J., 1971,Termiczne pory roku w Łodzi, Zeszyty Naukowe UŁ, 2, 43, 81-104.
• Niedźwiedź T., Limanówka D., 1992, Termiczne pory roku w Polsce, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 90, 53-69.
• Piotrowicz K., 2000, Zróżnicowanie termicznych pór roku w Krakowie, Prace Geograficzne IG UJ, 105 111-124.
• Romer E., 1949, Regiony klimatyczne Polski, Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Ser. B, 16, Wrocław.
• Starkel L., 1972, Charakterystyka rzeźby Polskich Karpat (i jej znaczenie dla gospodarki ludzkiej), Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich, 10, 75-91.
• Szyga-Pluta K., 2011, Termiczne pory roku w Poznaniu w latach 2001-2008, Przegląd Geograficzny, 83, 1, 109-119.
• Trybowska E., 1963, Klimatologiczne pory roku w Rabce-Zdroju, Przegląd Geofizyczny, 7, 8, 16, 3, 151-154.
• Tylkowski J., 2013, Charakterystyka rocznej temperatury powietrza, termicznych pór roku i sezonu wegetacyjnego w Dziwnowie, Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 14, 127-134.
• Warszawski W., 1971, Termiczne pory roku w Polsce, Zeszyty Naukowe, UŁ, 2, 43, 105-137.
• Wiszniewski W., 1960, Kilka uwag o meteorologicznych porach roku w Polsce w świetle średnich wieloletnich temperatur, Przegląd Geofizyczny, 5, 13, 31-39.
• Woś A., 2010, Klimat Polski w drugiej połowie XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20833113PG.16.022.6084