System edukacyjny a aspiracje edukacyjne i zawodowe młodzieży wiejskiej

• Autorzy: Magdalena Kowalska

Warianty tytułu

The System of Education and the Educational and Professional Aspirations of Rural Youth

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W strukturze wykształcenia Polaków coraz większy udział mają osoby z wykształceniem wyższym, ale nadal jest on mniejszy od przeciętnego w krajach OECD. Polskę na tle międzynarodowym wyróżnia stosunkowo niski udział osób o najniższych poziomach wykształcenia. Udział kobiet z wykształceniem wyższym jest obecnie o 6,7 punktu proc. wyższy niż w przypadku mężczyzn. Polepsza się poziom wykształcenia mieszkańców wsi, co można przypisać wzrostowi aktywności edukacyjnej kobiet. Wśród mężczyzn zamieszkałych na wsi dość powszechne jest wykształcenie zasadnicze zawodowe. Zdecydowanie najlepszym wykształceniem cechują się kobiety mieszkające w miastach, przy czym liczba kobiet z wyższym wykształceniem w grupie wiekowej 25-34 lata jest aż o 35 pkt proc. wyższa niż w grupie 55-64 lata. W Polsce istnieją również istotne różnice między miastem a wsią pod względem kształcenia dzieci i młodzieży. Na wsi nadal niski jest odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Uczniowie szkół podstawowych na wsi mają wyraźnie gorsze wyniki od uczniów w mieście; podobnie wygląda sytuacja w przypadku egzaminów gimnazjalnych. Niepokoją dane dotyczące egzaminów maturalnych w 2011 roku - tylko 75% przystępujących zdało ten egzamin, przy czym aż 7% nie mogło przystąpić do egzaminu poprawkowego. Najlepsze wyniki osiągnęli uczniowie liceów i techników, a najsłabsze - uczniowie szkół uzupełniających. Polski sektor szkolnictwa wyższego należy do największych w Europie; największym zainteresowaniem wśród studentów cieszą się kierunki ekonomiczne i administracyjne, maleje natomiast zainteresowanie kierunkami inżynieryjno-technicznymi. Z badań aspiracji edukacyjnych i zawodowych młodzieży wiejskiej w małopolskich gminach Michałowice, Miechów i Wierzchosławice wynika, że młodzi ludzie mają świadomość problemów ze zdobyciem pracy. Są mobilni i skłonni do zmiany miejsca zamieszkania. Młodzież jest świadoma swoich możliwości i pragnie się rozwijać, a najpopularniejszym celem wśród badanych jest założenie własnej firmy. Ankietowani często nie akceptują modelu życia opartego na prowadzeniu niewielkiego gospodarstwa i równoczesnej pracy zarobkowej. Często deklarowana chęć założenia własnej działalności gospodarczej świadczy o tym, że gdyby stworzono odpowiednie warunki, problem bezrobocia wśród młodzieży wiejskiej zostałby częściowo rozwiązany. (abstrakt oryginalny)

EN

Although people with higher education have an increasing share in the educational structure of Poles, their number is still lower than the average of OECD countries. However, Poland stands out against the international background by a relatively low proportion of people with lowest levels of education. It is important that the proportion of women with higher education is currently by 6.7 percentage points greater than that of men. The level of education of the rural population has improved, which may be attributed to the increase in women's educational activity. Women living in cities are significantly better educated than the other categories of rural people, with the number of women with higher education in the age group 25-34 being as much as 35%p higher than in the group 55-64. In Poland there are also significant differences between cities and villages in the education of children. The percentage of children in pre-school education in rural areas is still low. In addition, students of rural primary schools have significantly worse achievements than urban students; the same applies to middle school exams. Disturbing data were recorded on the matriculation exams of 2011: only 75% of students passed the exam and as much as 7% did not have the right to retake it. The best results were achieved by students of secondary schools of general and technical education, while the worst, by students of complementary schools. The Polish higher education sector is one of the largest in Europe, with economic and administrative majors being the most popular among students, and engineering and technical majors steadily losing their appeal for them. As shown by the results of research into the educational and career aspirations of rural youth in the Lesser Poland districts: Michałowice, Miechów and Wierzchosławice, young people are aware of the problems with finding a job. They are mobile and inclined to relocate if necessary. The young are also aware of their abilities and they wish to develop, with the most popular goal among them being to start their own business. The respondents often do not accept the way of life based on running a small farm and having a paid employment at the same time. The often-declared willingness to start own business proves that the problem of unemployment among rural youth would be solved, at least partially, if the right conditions were created. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System edukacji; Młodzież; Obszary wiejskie

EN

Educational system; Youth; Rural areas

• Czasopismo: Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1
• Strony: 71--84

Twórcy

autor

Magdalena Kowalska

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Bibliografia

• Borowicz R. (2000), Nierówności społeczne w dostępie do wykształcenia. Casus Suwalszczyzny.
• Olecko, Wszechnica Mazurska. CBOS (2009), Komunikat CBOS. Opinie o sytuacji na rynku pracy i zagrożeniu bezrobociem ludzi młodych. BS/171/2009.
• IBE (2011), Raport o stanie edukacji 2010. Społeczeństwo w drodze do wiedzy. Warszawa, Instytut Badań Edukacyjnych.
• Kowalska M. (2007), Sytuacja ludzi starych w rodzinach wiejskich w Małopolsce. Roczniki Naukowe SERiA, t. IX, z. 2.
• Moskal S. (2000), Psychospołeczne uwarunkowania przebudowy wsi małopolskiej. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 1.
• Tyszkowa M. (1990), Aktywność i działalność dzieci i młodzieży. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• WBiA (2011), Wstępna informacja o wynikach egzaminu maturalnego w maju 2011 r. Kraków, Wydział Badań i Analiz Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie.