Przesłanki kształtowania wysokości minimalnego wieku emerytalnego

• Autorzy: Tomasz Jedynak

Warianty tytułu

The Rationale for Determining the Level of the Minimum Retirement Age

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule poruszono temat zasad kształtowania wysokości minimalnego wieku emerytalnego jako jednego z podstawowych parametrów systemów emerytalnych. Za główny cel przyjęto uzupełnienie debaty na temat ustawowego wieku emerytalnego o rozważania o charakterze metodycznym, perspektywę historyczną, a także o krytyczną analizę argumentów wysuwanych w kontekście podnoszenia oraz zrównywania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa, rozważań teoretycznych oraz najnowszych danych empirycznych przeanalizowano rolę wieku emerytalnego we współczesnych systemach emerytalnych, a także argumenty wysuwane na rzecz podwyższania oraz zrównywania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. W rezultacie przeprowadzonych analiz uzasadniono tezę badawczą, zgodnie z którą zachodzące przemiany społeczno-gospodarcze skutkują koniecznością modyfikacji dotychczasowego podejścia do ustalania wieku zakończenia aktywności zawodowej, jednakże zmiany w tym zakresie nie mogą być arbitralne, oderwane od polityki społecznej i nastawione na realizację wyłącznie doraźnych celów politycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The study examines the principles of determining the minimum retirement age as one of the primary parameters of retirement systems. The main purpose of the article is to contribute the following to the ongoing debate on the official retirement age: methodical considerations, historical perspective and critical analysis of arguments which are put forward within the context of rising and equalising retirement age for women and men. Based on a review of the literature, epistemological considerations and also drawing on the latest empirical data, the role of the retirement age in modern old-age security systems was analysed. The arguments formulated for raising and equalising the retirement age for men and women are also discussed. The thesis proper of the paper is that the current socio-economic changes prompt the need to modify the previous approach to the age at which individuals end their professional activity. The analysis presented in the paper justifies this contention. However, the changes to the previous approach cannot be arbitrary, isolated from complex social policy or realise only short-term political goals. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wiek emerytalny; Emerytury; System emerytalny

EN

Retirement age; Pensions; Pension schemes

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 10 (958)
• Strony: 33--49

Twórcy

autor

Tomasz Jedynak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Barr N., Diamond P. [2014], Reformy systemu emerytalnego, Krótki przewodnik, PTE, Warszawa.
• Bednarczyk T.H. [2015], Wyzwania demograficzne dla systemów emerytalnych w Unii Europejskiej, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska", Sectio H - Oeconomia, nr 49(2), https://doi.org/10.17951/h.2015.59.2.33.
• Benio M. [2014], Podwyższanie wieku emerytalnego w Polsce przy użyciu instrumentów dobrego rządzenia, "Zarządzanie Publiczne", nr 1(27).
• Bera A., Walczak D. [2012], Problematyka wieku emerytalnego w modernizacji polskiego systemu emerytalnego. Głos w dyskusji, "Wiadomości Ubezpieczeniowe", nr 1.
• Bobrowska A. [2013], Emerytury a wynagrodzenia w Polsce - próba określenia sytuacji materialnej emerytów na tle pracujących, "Konsumpcja i Rozwój", nr 1.
• Domański S.R. [2012], Wiek emerytalny, http://www.polishclub.org/2012/02/13/prof-dr-hab-s-ryszard-domanski-wiek-emerytalny/ (data dostępu: 29.09.2016).
• European Commission [2015], The 2015 Ageing Report, "European Economy", nr 3.
• European Commission [2016], Mutual Information System on Social Protection, http://www.missoc.org/ (data dostępu: 28.09.2016).
• Eurostat [2016], Healthy Life Years Statistics, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Healthy_life_years_statistics (data dostępu: 28.09.2016).
• Góra M. [2003], System emerytalny, PWE, Warszawa.
• GUS [2016a], Aktywność ekonomiczna ludności Polski I kwartał 2016 roku, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-i-kwartal-2016-roku,4,20.html (data dostępu: 24.09.2016).
• GUS [2016b], Stopa bezrobocia w latach 1990-2016, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/ (data dostępu: 28.09.2016).
• GUS [2016c], Trwanie życia, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/ (data dostępu: 28.09.2016).
• Guzikowski M. [2012], Dlaczego musimy podwyższać ustawowy wiek emerytalny?, Analiza Forum Obywatelskiego Rozwoju, nr 06.
• Jedynak T. [2016], Ryzyko starości a dodatkowy system emerytalny w Polsce, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 8(956), https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0956.0801.
• Jończyk J. [2001], Prawo zabezpieczenia społecznego, Zakamycze, Kraków.
• Jurek Ł. [2011], Rekonstrukcja wieku emerytalnego w dobie demograficznego starzenia. Porównanie alternatywnych modeli i rozwiązań, "Polityka Społeczna", nr specjalny: Problemy zabezpieczenia emerytalnego w Polsce i na świecie.
• Klimkiewicz A. [2013], Zmiana granicy wieku emerytalnego jako element racjonalizacji wydatków emerytalnych, "Acta Universitatis Lodziensis", Folia Oeconomica, nr 296.
• Mind the Gap - Quantifying the Pension Savings Gap in Europe [2016], Aviva, http://www.aviva.com/media/thought-leadership/europe-pensions-gap/ (data dostępu: 20.09.2016).
• Murkowski R. [2013], Wiek emerytalny w Polsce w kontekście przemian struktury ludności według wieku [w:] Współczesne zabezpieczenie emerytalne. Wybrane aspekty ekonomiczne, finansowe i demograficzne, red. F. Chybalski, E. Marcinkiewicz, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
• Muszalski W. [2009], Przemiany wieku emerytalnego, "Polityka Społeczna", nr 3.
• Niewiadomska A. [2013], Ekonomiczne przesłanki podnoszenia wieku emerytalnego w społeczeństwach europejskich, "Ekonomia", nr 1(22).
• OECD [2015], Pensions at a Glance 2015: OECD and G20 Indicators, Paris, http://dx.doi.org/10.1787/pension_glance-2015-en.
• Piotrowski J. [1966], Zabezpieczenie społeczne. Problematyka i metody, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Rutecka J. [2015], Świadczenia emerytalne a zaspokojenie zmieniających się potrzeb w okresie dezaktywizacji zawodowej, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne", nr 8.
• Staniec I., Depta A. [2013], Identyfikacja czynników ekonomicznospołecznych wpływających na różnice w oficjalnym i efektywnym wieku emerytalnym w wybranych krajach [w:] Współczesne zabezpieczenie emerytalne Wybrane aspekty ekonomiczne, finansowe i demograficzne, red. F. Chybalski, E. Marcinkiewicz, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
• Szczepańska M. [2011], Równość płci a zróżnicowany wiek emerytalny, "Studia BAS", nr 2(26).
• Szczepański M. [2016], Analiza i ocena proponowanych zmian ustawowego wieku emerytalnego w Polsce, "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", nr 1(79), https://doi.org/10.18276/frfu.2016.79-58.
• Szubert W. [1987], Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu, PWN, Warszawa.
• Szumlicz T. [2005], Ubezpieczenie społeczne. Teoria dla praktyki, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Warszawa.
• Tkaczuk M. [2014], Podnoszenie wieku emerytalnego a problemy polskiej polityki społecznej, Studia Ekonomiczne, nr 179, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice.
• Ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. nr 107 poz. 637.
• Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych 2015 r. [2016], ZUS, http://www.zus.pl/files/Wa%C5%BCniejsze%20informacje%20z%20zakresu%20ubezpiecze%C5%84%20spo%C5%82ecznych%202015%20r.pdf (data dostępu: 29.09.2016).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2010 r., sygn. akt K 63/07 (OTK-A ZU nr 6 poz. 60)
• Zieleniecki M. [2015], Kilka refleksji na temat podwyższenia wieku emerytalnego w Polsce (na marginesie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 43/120), "Gdańskie Studia Prawnicze", nr 32.

Identyfikatory

DOI

10.15678/ZNUEK.2016.0958.1003