Świadczenia emerytalno-rentowe związane z pracą w górnictwie w okresie międzywojennym w Polsce

• Autorzy: Arkadiusz Przybyłka

Warianty tytułu

Retirement Benefits Related to Work in Mining During the Interwar Period in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Górnicy podlegali przymusowi ubezpieczenia z uwagi na niezdolność do pracy znacznie wcześniej, ni z zostały wprowadzone powszechne obligatoryjne ubezpieczenia emerytalne. W okresie wprowadzenia powszechnego ubezpieczenia emerytalnego posiadali dodatkowe ubezpieczenie pensyjne, z którego uzyskiwali świadczenia z uwagi na niezdolność do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności. Na takie ukształtowanie się struktury ubezpieczenia w okresie międzywojennym miał wpływ przede wszystkim historyczny rozwój brackich ubezpieczeń pensyjnych. Ponadto szczególnie trudne warunki pracy w branży miały być równoważone dodatkowymi świadczeniami w celu zachęcenia do pracy w kopalniach.(abstrakt oryginalny)

EN

The miners had compulsory insurance due to the inability to work much earlier than has been introduced general compulsory pension insurance. The miners in the period introduction of a universal pension scheme had additional insurance pensyjne from which to obtain an benefit due to the inability to work because of age or disability. On the formation of the structure of insurance in the interwar period was influenced mainly by the historical development of insurance brackich pensyjnych. Furthermore particularly difficult working conditions in the industry were to be balanced by additional benefits to encourage work in the mines.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo; Historia; Świadczenia emerytalne

EN

Mining sector; History; Retirement benefits

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 293
• Strony: 141--153

Twórcy

autor

Arkadiusz Przybyłka

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Archiwum Państwowe w Katowicach (AP Kat.), Kasa Bratnia Górników w Sosnowcu, t. 1.
• Archiwum Państwowe w Katowicach, Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego 5907 (AP Kat. CZPW).
• Fischlowitz S. (1935), Reforma ubezpieczenia górników w Zagłębiu Dąbrowskim, "Przegląd Ubezpieczeń Społecznych", nr 10.
• Lechowicz T. (1934), Zaległości składkowe w instytucjach ubezpieczeń społecznych "Przegląd Ubezpieczeń Społecznych", nr 10.
• Malaka A. (2013), Ustawa scaleniowa - okoliczności jej uchwalenia i znaczenie dla rozwoju ubezpieczenia społecznego [w:] Ubezpieczenie społeczne dawniej i dziś, ZUS, Wrocław.
• Mamrotowa W. (1935), Reforma ubezpieczenia górniczego w Zagłębiu Dąbrowskim, "Praca i Opieka Społeczna", nr 3.
• Mamrotowa W. (1934), Ubezpieczenie w Kasach Bratnich górników w Zagłębiu Dąbrowskim, "Praca i Opieka Społeczna", nr 3.
• Marzec D. (1987), Ubezpieczenie brackie górników na terenie Zagłębia Dąbrowskiego - zarys rozwoju, "Studia i materiały z historii ubezpieczeń społecznych w Polsce", z. 5.
• Olszewska M. (2013), Zakres przedmiotowy ubezpieczenia społecznego [w:] Ubezpieczenie społeczne dawniej i dziś, ZUS, Wrocław.
• Popiołek F. (1946), Opieka społeczna w przemyśle hutniczo-górniczym na ziemiach polskich, "Śląska Gazeta Lekarska", Cieszyn.
• Szymanko R. (1932), Ubezpieczenia górnicze, "Praca i Opieka Społeczna", nr 2.
• Ustawa z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym. Dz.U. 1933, nr 51, poz. 396.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dz.U. 2015, poz. 748.
• Wanatowicz M.W. (1971), Pszczyńskie Bractwo Górnicze w okresie międzywojennym, "Studia i Materiały z Dziejów Śląska", t. XI.
• Wanatowicz M.W. (1973), Ubezpieczenie brackie na Górnym Śląsku w latach 1922- 1939, Śląski Instytut Naukowy, PWN, Warszawa-Kraków.
• Wanatowicz M.W. (1999), Ubezpieczenia społeczne na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w XIX i XX wieku [w:] M.W. Wanatowicz (red.), Śląsko-zagłębiowskie konfrontacje historyczne (XIX-XX wiek), UŚ, Katowice.
• Wieniawa-Chmielewski W. (1934), Górnicze ubezpieczenie pensyjne na Śląsku, "Przegląd Ubezpieczeń Społecznych", nr 9.
• Woźniczka F. (1949), Dodatkowe ubezpieczenia górnicze na Górnym Śląsku, "Przegląd Ubezpieczeń Społecznych", nr 6.
• Woźniczka F. (1988), Dodatkowe ubezpieczenia górnicze na Górnym Śląsku w okresie okupacji (1939-1945), "Studia i materiały z historii ubezpieczeń społecznych w Polsce", z. 6.
• Woźniczka F. (1960), W dziesiątą rocznicę ustanowienia rent z Karty Górnika, "Praca i zabezpieczenie społeczne", nr 12.
• Wyżnikiewicz Z. (1938), Ustawodawstwo Śląskie o ubezpieczeniu społecznym, Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, Warszawa.
• Wyżnikiewicz Z., Rżewski A. (1936), Systematyczny przegląd ubezpieczeń społecznych w Polsce, nakład własny, Łódź.