Relacje między czynnikami produkcji a efektywność wytwarzania w gospodarstwach rolnych powiększających obszar użytkowanej ziemi w latach 1996-2011

• Autorzy: Roman Sass

Warianty tytułu

Relations among the Facors of Production and the Production Efficiency on Farms Increasing the Area of Used Land in the Years 1996-2011

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza zróżnicowania relacji i efektywności czynników produkcji, a także określenie całkowitej efektywności technicznej użytych w procesie produkcji czynników wytwórczych w zależności od wielkości zmian powierzchni obszarowej gospodarstw rolnych w latach 1996-2011. Do oceny efektywności wykorzystania czynników produkcji zastosowano cząstkowe wskaźniki produktywności i dochodowości. Ponadto do oszacowania całkowitej efektywności technicznej zastosowano metodę DEA (Data Envelopment Analysis). W latach objętych analizą dochód z gospodarstwa wzrósł średnio o 96,1%, przy czym największy wzrost dochodu odnotowano w gospodarstwach największych (135,5%). W tym czasie produkcja wzrosła średnio o 8,93%, a w gospodarstwach największych o 11,24%. Wobec dużego wzrostu dochodu wzrosła dochodowość czynników produkcji, natomiast produktywność ziemi i majątku trwałego pogorszyła się. Najwyższy wzrost wskaźnika efektywności technicznej DEA-VRS (12,2%), stwierdzono w gospodarstwach, które w latach 1996-2011 w największym stopniu powiększyły powierzchnię (grupa VI). (abstrakt oryginalny)

EN

The analysis of differentiation of relations and production efficiency factors as well as determination of the total technical efficiency of production factors used in the process of production depending on the volume of changes of farms field area in the years 1996-2011. Partial productivity and profitability ratios have been applied in the assessment of the effectiveness of use of the production factors. More'over, to assess the total technical efficiency, the DEA (Data Envelopment Analysis) method has been applied. In the years covered by the analysis, the farm income increased on average by 96,1%, the highest income's increase was in the biggest farms, increase by 135,5%. At that time production increased on average by 8,93%, and in the biggest farms by 11,24%. Due to the fact of big income's increase, there increased the profitability of the production factors, while land and fixed assets' productivity got worse. The highest increase of the technical effectiveness rate DEA-VRS was reached by farms which in the years 1996-2011 increased their area to the biggest extent (group VI), efficiency's improvement by 12,2%. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa rolne; Czynniki produkcji; Efektywność rolnictwa

EN

Arable farm; Production factors; Efficiency in agriculture

• Czasopismo: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 9
• Strony: 404--421

Twórcy

autor

Roman Sass

• Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

Bibliografia

• Ber-Nawrocka A., Markiewicz N., Relacje między czynnikami produkcji a efektywność wytwarzania w rolnictwie Unii Europejskiej, "Journal of Agribusiness and Rural Development" 2013, nr 3(29).
• Bezat A., Zastosowanie metody DEA w analizie efektywności przedsiębiorstw rolnych, Komunikaty raporty Ekspertyzy, IERIGŻ PIB, Warszawa 2012.
• Czubak W., Sadowski A., Wpływ modernizacji wspieranych funduszami UE na zmiany sytuacji majątkowej w gospodarstwach rolnych w Polsce, "Journal of Agribusiness and Rural Development" 2014, nr 2(32).
• Czubak W., Rozwój rolnictwa w Polsce z wykorzystaniem wybranych mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, Rozprawy Naukowe 458, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu 2013.A
• Czyżewski A., Smędzik-Ambroży K., Intensywne rolnictwo w procesach specjalizacji i dywersyfikacji produkcji. Ujęcie regionalne i lokalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
• Grontkowska A., Ceny ziemi a poziom dopłat bezpośrednich w Polsce, "Roczniki Naukowe SERiA" 2015, tom XVII, zeszyt 4.
• Kulawik J., Główne problemy polityki finansowej w rolnictwie, "Bank i Kredyt" 2014, nr 3.
• Rajtar J., Efektywność gospodarowania, [w:] Encyklopedia Ekonomiczno-Rolnicza, PWRiL, Warszawa 1984.
• Raport, Działalność Oddziału Terenowego Agencji Nieruchomości Rolnych w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2014.
• Rusielik R., Efektywność techniczna funkcjonowania powszechnych towarzystw emerytalnych i jej zmiany - przykład zastosowania analizy granicznej, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 167, Wrocław 2011.
• Sass R., Wpływ wielkości stada i mleczności krów na koszty produkcji mleka w gospodarstwach utrzymujących bydło mleczne, "Roczniki Ekonomiczne KPSW" 2009, nr 2.
• Sikorska H., Obrót ziemią a przemiany agrarne w indywidualnym rolnictwie, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnictwa" 2013, nr 1.
• Skarżyńska A., Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność, "Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G", T. 98, z. 1, Warszawa 2011.
• Użytkowanie gruntów, PSR 2010, GUS Warszawa 2011.
• Woś A., Konkurencyjność wewnętrzna rolnictwa, IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Zegar J.St., Dochody w strategii rozwoju rolnictwa (na progu integracji europejskiej), IERiGŻ, PIB, Warszawa 2004.
• Ziętara W., Sobierajska J., Konkurencyjność polskich gospodarstw ogrodniczych - stan i kierunki rozwoju, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2013, nr 2.
• Ziółkowska J., Efektywność techniczna w gospodarstwach wielkotowarowych, IERiGŻ PIB, Warszawa 2008.