Wpływ funduszy europejskiej polityki spójności na pozycję innowacyjną i konkurencyjną państw Europy Środkowo-Wschodniej wobec starej piętnastki państw Unii Europejskiej

• Autorzy: Andrzej Łączak

Warianty tytułu

The Influence of European Cohesion Policy on the Innovative Position and Competitiveness of Central-Eastern European States in Comparison with the Old 15 European Union States

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Z przystąpieniem do UE państwa Europy Środkowo-Wschodniej wiązały nadzieję na szybszy wzrost gospodarczy i poprawę warunków życia mieszkańców. Oczekiwania te były zgodne z polityką spójności UE, która zakłada zmniejszenie dysproporcji w poziomie rozwoju regionów europejskich. Głównym narzędziem zapewniającym osiągnięcie tych celów miała być polityka innowacyjna zmierzająca do stworzenia systemu powiązania administracji, nauki, biznesu i rynku. Innowacje miały przyczynić się zatem do zwiększenia konkurencyjności gospodarki i wzrostu jakości życia społeczeństwa poprzez wsparcie wprowadzania nowych produktów, usług, procesów technologicznych, metod zarządzania i wzrostu eksportu. W 2004 roku przystąpiła do UE pierwsza grupa państw, która pomimo przeprowadzonej transformacji ustrojowej posiadała inną strukturę gospodarczo-społeczną, a poziom rozwoju gospodarczego znacznie odbiegał od średniego poziomu tzw. starej piętnastki. Państwa Europy Środkowo-Wschodniej przeszły z gospodarki sterowanej centralnie do gospodarki ściśle sformalizowanej, ujętej w ramy dziesiątek regulacji, dokumentów programowych, wytycznych, standardów, procedur, wskaźników itp., opisujących sposób postępowania, realizacji polityk, tworzenia strategii i ich realizacji. Odnosi się to także do polityki innowacyjnej. Jak państwa te odnalazły się w nowej rzeczywistości? Czy potrafiły wykorzystać instrumenty polityki spójności do realizacji własnych celów rozwoju innowacji i wzrostu konkurencyjności swoich gospodarek? Czy polityka spójności prowadziła do zmian strukturalnych gospodarek w kierunku podwyższenia ich zdolności innowacyjnej? Czy zachodzące przemiany, zgodnie z celami polityki spójności, pozwalają na niwelowanie istniejących różnic w poziomie innowacyjności pomiędzy państwami Europy Środkowo-Wschodniej a państwami starej piętnastki? Wreszcie należałby poszukać odpowiedzi na pytanie, czy wspólnotowe podejście do rozwoju innowacji w UE, polegające na redystrybucji środków pomiędzy mało innowacyjne regiony, nie doprowadziło do spowolnienia wzrostu innowacyjność państw najbardziej innowacyjnych, a w konsekwencji do obniżenia innowacyjności całej gospodarki Unii Europejskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

Joining the European Union, Central-Eastern European states hoped for a faster economic growth and an improvement in the conditions of the population's life. These expectations corresponded with the assumptions of the EU's coherence policy, which anticipated a reduction of the disproportion in the level of development of European regions. The innovativeness policy, aiming at creating a system combining administration, science, business and the market, was to be the main means for achieving these goals. Innovations were therefore expected to improve the competitiveness of economies and boost the quality of the population's life by supporting the introduction of new products, services, technological processes, management methods and export growth. In 2004 the EU was joined by the first group of states which, despite political system transformations, had a different socioeconomic structure, and in which the level of economic development was far behind the average so-called Old Fifteen. The Central-Eastern European states had undergone a transformation from a centrally managed economy to an economy strictly formalized, regulated by dozens of program documents, guidelines, standards, rates etc, describing action procedures, policies implementation, creating and carrying out strategies. This also refers to innovative policy. How did these states find their way in the new reality? Were they able to take advantage of coherence policy instruments in order to achieve their own goals in the development of innovation and the growth of their economies' competitiveness? Are the ongoing changes which correspond to coherence policy contributing to a significant reduction of the differences in the innovativeness between the Central-Eastern European states and the Old Fifteen? We also need to address the question of whether a collective approach to innovation development in the EU, which involves a redistribution of funds between low-innovation regions, has led to a slowing down of innovativeness in the high-innovation states and, as a consequence, to lowering the innovativeness of the whole EU economy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Innowacyjność; Innowacyjność przedsiębiorstw; Polityka spójności; Konkurencyjność; Konkurencyjność przedsiębiorstwa; Fundusze unijne

EN

Innovative character; Enterprise innovation; Cohesion policy; Competitiveness; Enterprise competitiveness; EU funds

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 3
• Strony: 221--245

Twórcy

autor

Andrzej Łączak

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

Bibliografia

• Bernard J., Kostelecky T., Patockova V., The Innovative Regions in the Czech Republic and their Position in the International Labour Market of Highly Skilled Workers. Regional Studies 2014 48(10): 1691-1705.
• European Commission, Innovation Union. Scoreboard 2014 (2014), Dostępny na: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/facts-figures-analysis/innovation-scoreboard/index_en.htm.
• European Commission, Innovation Union. Scoreboard 2013, (2013), European Commission, Brussels, Dostępny na: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/facts-figures-analysis/innovation-scoreboard/index_en.htm.
• European Commission, Innovation Union. Scoreboard 2012 (2012), European Commission, Brussels, Dostępny na: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/facts-figures-analysis/innovation-scoreboard/index_en.htm.
• European Commission, Innovation Union. Scoreboard 2011 (2012) Brussels. Dostępny na: http://ec.europa.eu/enterprise/e_i/subscription_en.htm.
• European Commission, European Union. Scoreboard 2010 (2011), Brusels, Dostępny na: www.proinno-europe.eu/metrics.
• Eurostat (2013) Basic figures on the EU. Dostępny na: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/europe_2020_indicators/headline_indicators.
• Eurostat (2013), Gross Domestic expenditure on R&D, 2002-2012 (% of GDP), dostępny na stronie http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/File:Gross_domestic_expenditure_on_R%26D,_2002%E2%80%9312_%28%25_of_GDP%29_YB14.png.
• Eurostat (2013) Science, technology and innovation in Europe, Luxembourg.
• Eurostat (2012) Science, technology and innovation in Europe, Luxembourg.
• Evaluation for Government Organization (2011) Raport końcowy z badań pt.: Ocena stanu realizacji 1. I 2. Priorytetu Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w połowie okresu programowania, Warszawa.
• GUS (2013) Działalność badawczo-rozwojowa w Polsce w 2013 roku, Warszawa.
• GUS (2009) Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2006-2008, Notka informacyjna, Warszawa.
• GUS (2012) Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2008-2010, Warszawa.
• GUS (2012) Rocznik statystyczny województw, Warszawa.
• GUS (2011) Rocznik statystyczny województw, Warszawa.
• GUS (2009) Rocznik statystyczny województw, Warszawa.
• Hajek O., Grebenicek P., Novosak J., Regional Innovation Strategies in the Czech Republic, "Journal of Competitiveness" 2/2011.
• Innovation policy in Europe: measurement and strategy, ed. by C. Nauwelaers and R. Wintjes, Cheltencham 2008.
• Kozioł-Nadolna K., Analiza działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce w latach 2006-2008. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania US, nr 21/2011.
• Krajewski S., Innovation Levels In The Economies Of Central And Eastern Europe, "Comparative Economic Research" 2014, Vol. 17, No. 3.
• Kudełko J., Prusek A., Zieliński K., Europejska polityka spójności oraz jej efekty w Polsce, Karków 2011.
• Łączak A., Fundusze unijne jako źródło finansowania innowacji w przedsiębiorstwach oraz efektywność ich wykorzystania w Polsce w latach 2004-2013, [w:] O nowy ład finansowy w Polsce. Rekomendacje dla animatorów życia gospodarczego. Seria "Przedsiębiorczość", red. J. Ostaszewski, SGH, Warszawa 2015.
• Łączak A., Finansowanie działalności przedsiębiorstw w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarki i jego znaczenie w dobie kryzysu, "Studia Lubuskie" 9/2013.
• Łyżwa E., Innowacyjność przedsiębiorstw a konkurencyjność regionów, Kielce 2014.
• Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Sprawozdanie z realizacji w 2013 roku Narodowych strategicznych ram odniesienia na lata 2007-2013, Warszawa 2013.
• Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Wykorzystanie środków UE w ramach Narodowej strategii spójności 2007-2013. Informacje miesięczna za wrzesień 2014 r., Warszawa, październik 2014 http://www.mir.gov.pl/fundusze/Fundusze_Europejskie_2014_2020/Documents/NSRO_miesieczna_wrzesien_2014.pdf, dostęp z dnia 22.10.2014 r.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Narodowa Strategia Spójności. Dokument zaakceptowany decyzją Komisji Europejskiej zatwierdzającą pewne elementy Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, Warszawa 2007.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Raport SIMIK z dnia 28.02.2013. Umowy o dofinansowanie wg projektów, programów, poziomów wdrażania, województw, powiatów, gmin, danych dotyczących beneficjentów, tematu priorytetu i formy prawnej, czy projekt zakończony, dostępny na: http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/AnalizyRaportyPodsumowania/Strony/KSI_raporty.aspx.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013, Dokument zaakceptowany przez Komisję Europejską w dniu 21 grudnia 2011 r. Warszawa 2011.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013, Załącznik nr I do decyzji KE z dnia 1 października nr K (2007) 4562, Warszawa 2011.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Dokument zaakceptowany przez Komisję Europejską w dniu 28 czerwca 2012 roku, Warszawa 2012.
• Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku), Warszawa 2013.
• Polityka spójności w okresie 2014-2020 a rozwój regionów Europy red. E. Pancer-Cybulska i E. Szostak, Wrocław 2001.
• Russu C., Romania's Creative and Innovation Potential, Economic Insights - Trends and Challenges, Vol. III (LXVI), No. 1/2014.
• Sandu S., Anghel I., New challenges for R&D and innovation in Romania, Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, 2012/14(2).
• Schwab K., The Global Competitiveness Report 2014-2015, Genewa 2014.
• Schwab K., The Global Competitiveness Report 2013-2014, Genewa 2013.
• Schwab K., The Global Competitiveness Report 2012-2013, Genewa 2012.
• Schwab K., The Global Competitiveness Report 2011-2012, Genewa 2011.
• Schwab K., The Global Competitiveness Report 2010-2011, Genewa 2010.
• Schwab K., The Global Competitiveness Report 2009-2010, Genewa 2009.
• Schwab K.,The Global Competitiveness Report 2008-2009, Genewa 2008.
• Sitanyi L., The innovation position of four neighboring countries and Hungary based in the "European innovation scoreboard", "Regional and Business Studies" 2010, Vol. 2, No. 1.
• The Economics of Knowledge, Innovation and Systemic Technology Policy, ed. by Francesco Crespi, Francesco Quatraro, London - New York 2015.

Identyfikatory

DOI

10.5604/18998658.1228273