Statystyka publiczna jako narzędzie badawcze turystyki na obszarach trans granicznych w Polsce

• Autorzy: Tomasz Studzieniecki , Aleksandra Wołoszyk

Warianty tytułu

Official Statistics as a Tourism Research Tool in Cross-border Areas of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Zbadanie możliwości i zakresu wykorzystania systemu statystyki publicznej w badaniach turystyki na obszarach transgranicznych w Polsce. Celem dodatkowym jest analiza ewolucji tego systemu w kontekście zmieniających się warunków otoczenia i potrzeb w tym zakresie.
Metoda. Metoda opisu, analizy krytycznej i analizy porównawczej. Opisano system statystyki publicznej w ujęciu podmiotowym, przedmiotowym i przestrzennym. Zinwentaryzowano, przeanalizowano i porównano dokumenty, akty prawne, publikacje i wyniki badań statystycznych.
Wyniki. Niezbędna staje się synergia dwóch podsystemów przedmiotowych sytemu statystyki publicznej - to jest statystyki turystyki i statystyki transgranicznej. Po wejściu Polski do strefy Schengen wzrosła rola statystki transgranicznej. Pojawiły się nowe badania i publikacje statystyczne. Wykorzystanie dorobku statystyki publicznej w zakresie turystyki na obszarach transgranicznych jest utrudnione ze względu na fakt niejednolitej delimitacji obszarów transgranicznych oraz niekompatybilności badań w aspekcie przestrzennym, czasowym i przedmiotowym.
Ograniczenia badań i wnioskowania. W pracy badano jedynie system statystyki publicznej w Polsce, (bez państw sąsiednich) ze szczególnym uwzględnieniem okresu po wejściu Polski do strefy Schengen.
Implikacje praktyczne. Wyniki badań przydatne będą we wszystkich analizach rozwoju współpracy i turystyki na obszarach transgranicznych w Polsce. Pomogą one we wskazaniu kierunków dalszego rozwoju i ewentualnej modyfikacji statystki transgranicznej i statystyki turystyki.
Oryginalność. Po raz pierwszy podjęto próbę dotarcia do wszystkich możliwych dostępnych informacji systemu statystyki publicznej i zaprezentowania ich w sposób systemowy, chronologiczny i kompleksowy.
Rodzaj pracy. Praca przeglądowo-empiryczna. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. To analyze using the system of official statistics in studying tourism in cross-border areas in Poland. The additional purpose is analysis of the evolution of the system in terms of changes in environment and needs.
Method. Method of description, critical and comparative analyses. The system of official statistics was described from a subjective, objective and territorial perspective. Documents, legal acts, publications and statistical research results were catalogued, analysed and compared in terms of their use in studies on cross-border tourism, particularly taking into account the time after Poland joined the Schengen area.
Findings. A synergy of two objective subsystems of the official statistics system becomes essential, i.e. tourism statistics and cross-border statistics. When Poland joined the Schengen area, the role of cross-border statistics increased. New studies and publications appeared. Five out of sixteen Euroregions were studied and all borderlands, except for the Polish-Lithuanian borderland. The achievements of official statistics in cross-border tourism are difficult to use because of the inconsistent delimitation of cross-border areas and the incompatibility of studies regarding the territorial, time and objective aspects.
Research and conclusion limitations. In the work, only the system of official statistics in Poland was studied, particularly taking into account the time after Poland joined the Schengen area. In the context of cross-border tourism, it would be valuable to complete the studies with the statistical systems of neighbouring countries.
Practical implications. The study results will be useful in all analyses on the development of cooperation and cross-border tourism in Poland. They will help to indicate the directions of further development and a possible modification of cross-border statistics and tourism statistics.
Originality. For the first time, an attempt has been made to reach all possible information of the system of official statistics available and present the information in a systemic, chronological and comprehensive way.
Type of paper. Review-empirical work. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Euroregiony; Turystyka; Statystyka publiczna; Badanie ruchu turystycznego; Region przygraniczny

EN

Euroregions; Tourism; Public statistics; Tourism movement research; Border areas

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 38 Turystyka w antropologicznej perspektywie
• Strony: 81--111

Twórcy

autor

Tomasz Studzieniecki

• Akademia Morska w Gdyni

autor

Aleksandra Wołoszyk

• Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku

Bibliografia

• Armiomov I. (2014), Транскордонна статистика як інструмент управління регіональним розвитком, "Науковий вісник Східноєвропейського націо-нального університету імені Лесі Українки", nr 7, s. 111-116.
• Badanie obszarów przygranicznych. Badanie obrotów towarów i usług w ruchu granicznym. Zeszyt metodologiczny zaopiniowany przez Komisję Metodologiczną GUS (2009), GUS, Rzeszów.
• Barwiński M. (2014), Pogranicze jako przedmiot badań geografii politycznej, "Pogranicze. Polish Borderlands Studies", t. 2, nr 1, s. 46-48.
• Bielecka A. (2011), Statystyka dla menedżerów. Teoria i praktyka, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa.
• Borys T. (1999), Obszary transgraniczne w statystyce regionalnej, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Brzosko-Sermak A. (2013), Hierarchia i problemy demograficzne miast wschodniego pogranicza Polski, [w:] Raźniak P., red., Społeczno-ekonomiczne przemiany regionów, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, s. 21-43.
• Chomicz R., Batyk I. (2012), Pomiar wielkości ruchu w turystyce żeglarskiej na szlaku wielkich jezior mazurskich - stan na 2012 r., "Journal of Health Sciences", nr (2) 6, s. 71-79
• Cross-Border Friendship Database (CBFD) (2010), Statistical Office of the Free State of Saxony, Kamenz.
• Dziedzic E., Skalska T., (2012), Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju usług turystycznych w Polsce, Stowarzyszenie na Rzecz Badania, Rozwoju i Promocji Turystyki, Warszawa.
• Euroregiony w nowym podziale terytorialnym Polski (1999), Główny Urząd Statystyczny/Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Warszawa - Wrocław.
• Hampton M. (2009), The Socio-economic Impacts of Singaporean Cross-border Tourism in Malaysia and Indonesia, Kent Business School Working Paper no. 184., s. 2-24.
• Euroregiony na granicach Polski 2007 (2007), Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Hajduk S. (2007), Szlaki turystyczne jako element integracji regionów transgranicznych, "Człowiek i Środowisko", nr 31 (3-4), s. 87-105.
• Henzler M. (2013), Czy GUS jest jeszcze Polakom potrzebny? [w:] "Polityka", wydanie z 2 kwietnia 2013 r.
• Informacja na temat: badania i statystyka w gospodarce turystycznej (2010a), Ministerstwo Sportu i Turystyki, Warszawa.
• Informacja na temat spotkania Prezesów Głównych Urzędów Statystycznych Polski, Niemiec i Czech w Zielonej Górze w dniach 25 i 26 października 2010 r. (2010b), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Iwasiewicz A. (2011), Rola statystyki w życiu społeczeństwa i funkcjonowaniu państwa "Państwo i społeczeństwo", nr 2, s. 105-135.
• Kamocki J., Heska-Kwaśniewicz K., Spis A. (2004), Polska - Niemcy: pogranicze kulturowe i etniczne, Polskie Towarzystwo Ludowe, Wrocław - Poznań.
• Kierunki rozwoju polskiej statystyki publicznej do 2017 roku (2012), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Kłodnicki Z., Rusek H. (2003), Pogranicza kulturowe i etniczne w Polsce. Polskie Towarzystwo Ludowe, Wrocław - Poznań.
• Michalski T. (2008), Statystyka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa.
• Metodyczne i praktyczne problemy statystyki euroregionów (1994), Główny Urząd Statystyczny. Wojewódzki Urząd Statystyczny w Jeleniej Górze, Warszawa - Jelenia Góra.
• Monitoring zjawisk społeczno gospodarczych na obszarach przygranicznych. Zewnętrzna granica Unii Europejskiej na terenie Polski (2014), Główny Urząd Statystyczny/Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Warszawa - Rzeszów.
• Niemczyk A. (2010), Turystyka transgraniczna w powiecie nowosądeckim - szanse i zagrożenia, "Sądeckie Zeszyty Naukowe," nr 1, s. 6-87.
• Niewiadomska E. (2012), Systemy informacyjne administracji publicznej, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", nr 721, s. 211-220.
• Olszewski J., Dróżdż R. (2007), Działania wybranych euroregionów w Polsce w zakresie turystyki, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej", nr 4, s. 5-23
• Ostasiewicz W. (2011), Badania Statystyczne, Wolters Kluwer Polska Sp.z o.o., Warszawa.
• Palmowski T. (2007), Współpraca transgraniczna, [w:] Palmowski T., red., Pogranicze polsko rosyjskie. Problemy współpracy transgranicznej z Obwodem Kaliningradzkim, Uniwersytet Gdański, Gdynia - Pelplin.
• Peyrony J. (2014), Towards multi-level observation of cross-border territories [w:] The MOT guides. Observation of cross-border territories, Mission Opérationnelle Transfrontalière, Paris.
• Potencjał społeczno-gospodarczy Euroregionu Karpackiego 2011-2013 (2015), Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Rzeszów.
• Rocznik Euroregionu Nysa 2011 (2011), Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Czeski Urząd Statystyczny Przedstawicielstwo Okręgowe w Libercu, Krajowy Urząd Statystyczny Saksonii, Wrocław-Liberec-Kamenz.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE, Euratom) nr 1101/2008 w sprawie przekazywania do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich danych statystycznych objętych zasadą poufności, rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w sprawie statystyk Wspólnoty oraz decyzję Rady 89/382/EWG, Euratom w sprawie ustanowienia Komitetu ds. Programów Statystycznych Wspólnot Europejskich, Dz. U. L 87 z 31 marca 2009 r.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 99/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie Europejskiego programu statystycznego 2013-2017, Dz. Urz. UE L 39/12 z 9 lutego 2013 r.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/759 z dnia 29 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 223/2009 w sprawie statystyki europejskie, Dz. Urz. UE L 123 z 19 maja 2015 r.
• Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2007 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2008, Dz. U. Nr 210, poz. 1521.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2009, Dz. U. Nr 221, poz. 1436.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 2009 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2010, Dz. U. z 2010 r. Nr 3 , poz. 14.
• Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2011, Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1594.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 lipca 2011 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2012, Dz. U. Nr 173, poz. 1030.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2012 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2013, Dz. U. z 2012 poz. 1391.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 2013 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2014, Dz. U. z 2013 r. poz. 1159.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2015, Dz. U. z 2014 r. poz. 1330.
• Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 lipca 2015 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2016, Dz. U. z 2015 r. poz. 1304.
• Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą (2015), Główny Urząd Statystyczny/Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Warszawa - Rzeszów.
• Ruszkowski J. (2014), Turystyka transgraniczna jako narzędzie budowani współpracy, "Ekonomiczne Problemy Turystyki" 3 (37), Zeszyt naukowy nr 807, s. 259-276.
• Statystyka publiczna - współczesne oblicze. (2015), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Studzieniecki T . (2003), Turystyka transgraniczna - próba definicji i interpretacji [w:] Unia Europejska a przyszłość polskiej turystyki, Szkoła Głowna Handlowa, Warszawa.
• Studzieniecki T. (2013), Współpraca na rzecz rozwoju turystyki na pograniczu polsko-rosyjskim, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", t. 303, s. 276-284.
• Turystyka w Euroregionie Neisse- Nisa -Nysa (2001), Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Czeski Urząd Statystyczny Przedstawicielstwo Okręgowe w Libercu, Krajowy Urząd Statystyczny Saksonii, Wrocław-Liberec-Kamenz.
• Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, (Dz. U. 1995, nr 88, poz. 439, z późn. zm.).
• Więckowski M. (2004), Przyrodnicze uwarunkowania kształtowania się polsko-słowackich więzi transgranicznych, Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Warszawa.
• Więckowski M. (2010), Turystyka na obszarach przygranicznych Polski, Polska Akademia Nauk - Instytut Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa.
• Witkowski J. (2010), Rola statystyki publicznej we współczesnym świecie, "Wiadomości Statystyczne", nr 2 (585), s. 1-17.
• Zarządzenie nr 5 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Opolu, Dz. Urz. GUS Nr 3, poz.15.
• Zarządzenie nr 9 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 kwietnia 2010 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu we Wrocławiu, Dz. Urz. GUS Nr 4, poz. 24.
• Zarządzenie nr 13 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 17 czerwca 2010 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Lublinie, Dz. Urz. GUS poz. 38.
• Zarządzenie nr 2 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 22 lutego 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Bydgoszczy, Dz. Urz. GUS poz. 10.
• Zarządzenie nr 4 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 marca 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Opolu, Dz. Urz. GUS poz. 14.
• Zarządzenie nr 5 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 marca 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Krakowie, Dz. Urz. GUS poz. 15.
• Zarządzenie nr 6 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 marca 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Kielcach, Dz. Urz. GUS poz. 16.
• Zarządzenie nr 8 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Zielonej Górze, Dz. Urz. GUS poz. 26.
• Zarządzenie nr 9 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Lublinie, Dz. Urz. GUS poz. 27.
• Zarządzenie nr 10 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Katowicach, Dz. Urz. GUS poz. 28.
• Zarządzenie nr 11 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 sierpnia 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu we Wrocławiu, Dz. Urz. GUS poz. 38.
• Zarządzenie nr 12 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 sierpnia 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Białymstoku, Dz. Urz. GUS poz. 39.
• Zarządzenie nr 13 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Szczecinie, Dz. Urz. GUS poz. 41.
• Zarządzenie nr 14 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Łodzi, Dz. Urz. GUS poz. 42.
• Zarządzenie nr 16 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 listopada 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Olsztynie, Dz. Urz. GUS poz. 50.
• Zarządzenie nr 17 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 13 listopada 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Rzeszowie, Dz. Urz. GUS 2012 r., poz. 51.
• Zarządzenie nr 19 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 5 grudnia 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Gdańsku, Dz. Urz. GUS poz. 58.
• Zarządzenie nr 2 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 2 kwietnia 2014 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Poznaniu, Dz. Urz. GUS poz. 14.
• Zarządzenie nr 7 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 22 września 2014 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Warszawie, Dz. Urz. GUS poz. 39.
• Zmyślony P. (2012), Wykorzystanie metod heurystycznych w analizie strategicznej miasta w zakresie rozwoju funkcji turystycznej, "Zeszyty Naukowe (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)", nr 225, s. 75-89.
• http://apl.czso.cz/cbfd/ (12.01.2016)
• http://stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks (12.01.2016)
• http://www.euroregion-silesia.pl/index,euroregiony-w-polsce,1.html (12.01.2016)