Ocena stanu ekologicznego rzek karpackich przy użyciu indeksu MMI PL

• Autorzy: Andrzej Kownacki

Warianty tytułu

Assessment of Ecological Status of Carpathian Rivers Using Index MMI

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest sprawdzenie przydatności indeksu MMI-PL w ocenie stanu ekologicznego rzek karpackich o podłożu kamienistym i szybkim prądzie. Do obliczenia wskaźnika MMI PL wykorzystano materiały archiwalne zoobentosu z Dunajca na odcinku Nowy Targ - Nowy Sącz. Dominującą grupą fauny na stanowiskach poniżej Nowego Targu i Nowego Sącza były Oligochaeta - odpowiednio 65 i 90% całej fauny, co w tradycyjnej ocenie wskazuje na znaczne zanieczyszczenie rzeki. Natomiast obliczony indeks MMI poniżej Nowego Targu wskazywał na dobry stan ekologiczny wód i poniżej Nowego Sącza na stan ekologiczny bardzo dobry (warunki referencyjne!) Ta ocena odbiega znacznie od przedstawionych materiałów wyjściowych i ich tradycyjnej interpretacji. Rozbieżności między faktycznym stanem zespołu makrobezkręgowców w Dunajcu a obliczeniami wskaźnika MMI wynikają stąd, że w indeksie MMI niedoszacowane są: całkowita liczebność/zagęszczenie fauny; liczebność i udział procentowy Oligochaeta, struktura dominacji zoocenozy. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this presentation is to check what is the usefulness of the index MMI in assessing the ecological status of Carpathian rivers of stony bottom and fast current. To calculate the MMI archival materials from the Dunajec River on the stretch Nowy Targ - Nowy Sącz were used. Below Nowy Targ and Nowy Sącz density of zoobenthos was very high, respectively 93 000 and 105 000 ind./m² and dominated Oligochaeta, 65% and 90% of the total macroinvertebrate. Such values indicate a substantial degree of contamination of the river. By calculating of MMI index on the basis these materials the following results of ecological status were obtained: below Nowy Targ good class and below Nowy Sącz very good class (reference condition). Such assessment deviates significantly from presented above materials. The MMI index under evaluates Oligochaeta, density and structure of domination of macroinvertebrate community. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekologia; Zanieczyszczenie wód; Ochrona wód; Pomiary; Wyniki badań

EN

Ecology; Water pollution; Protection of waters; Measurement; Research results

• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 7-8
• Strony: 17--21

Twórcy

autor

Andrzej Kownacki

• Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków

Bibliografia

• [1] Bis B., Mikulec A. (red.) 2013. Przewodnik do oceny stany ekologicznego rzek na podstawie makrobezkręgowców bentosowych. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa: 1-121.
• [2] Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 Oct. 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy. JEC L 327/1 of 22.12.2000.
• [3] Dratnal E., Szczęsny B. (eds.) 1965. Benthic fauna of the Dunajec River, Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich PAN, 11: 161-214.
• [4] Dratnal E., Sowa R., Szczęsny B. 1979. Zgrupowanie bezkręgowców bentosowych Dunajca na odcinku Harklowa - Sromowce Niżne. Ochrona Przyrody 42: 183-215.
• [5] Fila H., Grabska I., Kilar B., Laskoś K., Pardela M., Szymańska H., Włodarczyk A., Zięba S. 1986. Atlas zanieczyszczenia rzek w Polsce - 1983. Instytut Ochrony Środowiska. Wrocław.
• [6] Florczyk H., Wasilewski M., Jermolińska K., Blezel H., Grabska I., Nalberczyński A. 1975. Atlas zanieczyszczenia rzek w Polsce - 1971. Instytut Gospodarki Wodnej. Warszawa.
• [7] Florczyk H., Jermolińska K., Blezel H., Grabska I., Fila H. 1972. Atlas zanieczyszczenia rzek w Polsce - 1970. Instytut Gospodarki Wodnej. Warszawa.
• [8] Jermolińska K., Grabska I., Szymańska H., Kwiecień L., Fila H., Kuczko A. 1975. Atlas zanieczyszczenia rzek w Polsce - 1973. Instytut Kształtowania Środowiska. Wrocław.
• [9] Jermolińska K., Grabska I., Fila H., Włodarczyk A. 1981. Atlas zanieczyszczenia rzek w Polsce - 1977. Instytut Kształtowania Środowiska. Wrocław.
• [10] Kajak Z. 1998. Hydrobiologia - limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. PWN, Warszawa: 1-355.
• [11] Kownacki A., Soszka H. 2003. Wytyczne do oceny stanu rzek na podstawie makrobezkręgowców oraz pobierania prób makrobezkręgowców w jeziorach, IOŚ, Warszawa.
• [12] Kownacki A., Fleituch T., Dumnicka E. 2002. The effect of treated wastes on benthic invertebrate communities in the mountain zone of the Dunajec River (southern Poland). In: Kownacki A., Soszka H., Fleituch T., Kudelska D. (eds.). River biomonitoring and benthic invertebrate communities. Warszawa-Kraków: 29-43.
• [13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z 22 października 2014 w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. DzU 2014.1482.
• [14] Sowa R. 1975 c. Ecology and biogeography of mayflies (Ephemeroptera) of running waters in the Polish part of the Carpathians. 1. Distribution and quantitative analysis. Acta Hydrobiologica 17: 223-297.
• [15] Starmach K., Wróbel S., Pasternak K. 1976. Hydrobiologia. PWN, Warszawa: 1-620.
• [16] Szczęsny B. 1986. Caddisflies (Trichoptera) of running waters in the Polish North Carpathians. Acta Zool. Cracov., 29: 501-586.
• [17] Szczęsny B. (red.) 1995. Degradacja fauny bezkręgowców bentosowych Dunajca w rejonie Pienińskiego Parku Narodowego. Ochrona Przyrody. 52: 207-224.
• [18] Wojtas F. 1964. Widelnice Tatr i Podhala. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1: 1-19.

Identyfikatory

DOI

10.15199/2.2016.7-8.4