Wykorzystanie systemów płatności bezgotówkowych do walki z szarą strefą

• Autorzy: Judyta Przyłuska-Schmitt

Warianty tytułu

The Role of non-Cash (Cashless) Payment Systems in the Fight against the Shadow Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób rozwój systemów płatności bezgotówkowych wpływa na zmniejszenie aktywność szarej strefy. W tym celu opisano rynek szarej strefy i podjęto próbę zdefiniowania wyzwań stojących wobec bezgotówkowego systemu finansowego, jako metody ograniczania szarej strefy. Artykuł opiera się na analizie literatury przedmiotu i zagadnień dotyczących organizacji bankowych systemów płatniczych w uwzględnieniem ich zalet i wad. Wykorzystano również metodę analizy i syntezy. Efekty istnienia szarej strefy gospodarczej odczuwają w różnym stopniu wszyscy uczestnicy życia gospodarczego, dlatego alternatywnie powstające w sieci systemy płatności bezgotówkowych - konkurencyjne wobec systemów bankowych - warto poddać regulacjom obejmującym pieniądz elektroniczny, aby odpowiednio wcześnie zapobiegać ucieczce do szarej strefy i nadużyciom dokonywanym poza legalnym systemem finansowym. Przedstawione w artykule treści podkreślają z jednej strony siłę rozwoju nowoczesnych technologii w społeczeństwie informacyjnym a zarazem jedną z metod walki z szarą strefą, jaką jest obrót bezgotówkowy. Z drugiej strony, wskazują na potrzebę dopasowania się do zmian wynikających z postępu technologicznego i oczekiwań społeczeństwa. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this article is to show how the development of cashless payment systems reduces the activity of the gray zone. For this purpose, it describes the market for gray market and an attempt to define the challenges to the non-cash financial system as a method of reducing the informal economy. The article is based on an analysis of the literature and issues concerning the organization of banking payment systems in regard to their advantages and disadvantages. It is also used the method of analysis and synthesis. The effects of the existence of the gray economy suffer in varying degrees, all participants in economic life, which is why alternatively that a network systems for cashless payments - competitive to banking systems - should be regulated including electronic money, to timely prevent the escape of the gray zone and fraud transactions carried out outside legitimate financial system. The content of the article highlights on the one hand the strength of the development of modern technologies in the information society and one of the ways to combat shadow economy, which is non-cash turnover. On the other hand, the article points to the need to adapt to changes resulting from technological progress and expectations of society. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Płatność; Strategia obsługi płatności; System płatności; Obrót bezgotówkowy; Transakcje bezgotówkowe; Szara strefa

EN

Payment; Payment service strategy; Payment system; Cashless flow; Non-cash transactions; Grey economy

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 38
• Strony: 210--232

Twórcy

autor

Judyta Przyłuska-Schmitt

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Bibliografia

• Allen H., Innovations in Retail Payments: E-payments, "Quartelly Bulletin" (2003) Winter, Bank of England.
• Chande N., A Survey and Risk Analysis of Selected Non-Bank Retail Payments Systems, "Bank of Canada Discussion Paper" (2008) No. 17, November.
• Ching A., Hayashi F., Payment Card Rewards Programs and Consumer Payment Choice, "Journal of Banking & Finance" (2010) Vol. 34, (8), August.
• Evans D. S., Schmalensee R., Innovation in Payments, "Market Platform Dynamics - Working Paper" (2008) September.
• Fiszeder P., Polasik M., Modelowanie liczby transakcji dokonywanych przy użyciu gotówki i kart płatniczych na rynku polskim, "Acta Universitatis Nicolai Copernici - Ekonomia XXXIX", "Zeszyt specjalny - Dynamiczne modele ekonometryczne" (2009) nr 389, s. 93-104.
• Fundowicz J., Łapiński K., Peterlik M., Wyżnikiewicz B., Szara strefa w polskiej gospodarce w 2016 roku, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 2016.
• Górka J., Koszty społeczne i prywatne instrumentów płatniczych, Materiały i Studia (2009a) nr 231.
• Górka J., Konkurencyjność form pieniądza i instrumentów płatniczych, Warszawa 2009b.
• Humphrey D., Bolt W., Uittenbogaard R, Transaction Pricing and the Adoption of Electronic Payments: A Cross-Country Comparison, International Journal of Central Banking (2008) Vol. 4 (1).
• Informacja o kartach płatniczych IV kwartał 2015, NBP, Departament Systemu Płatniczego, Warszawa 2016.
• Jonker N., Payment Instruments as Perceived by Consumers, Results from a Household Survey, De Economist (2007) Vol. 155 (3).
• Kim, Y., Lee, M., A model of Debit Card as a Means of Payment, "Journal of Economic Dynamics and Control" (2010) Vol. 34 (8).
• Klee E., Retail Payments 1995-2001: Findings form Aggregate Data and the Survey of Consumer Finances, "Working Paper. Board of Governors of the Federal Reserve System" (2004), May.
• Koźliński T., Zwyczaje płatnicze Polaków, Narodowy Bank Polski, Departament Systemu Płatniczego, Warszawa 2013.
• Koźliński T., Porównanie wyników badań dzienniczkowych zwyczajów płatniczych przeprowadzonych na świecie, Narodowy Bank Polski, Departament Systemu Płatniczego, Warszawa 2013.
• Masiukiewicz P. , Czarny rynek a system płatności, "Kurier Finansowy" (2014) nr 3.
• Polasik M., Marzec J., Fiszeder P., Górka J., Modelowanie wykorzystania metod płatności detalicznych na rynku polskim, Studia i Materiały, NBP, Warszawa, 2012.
• Polasik M., Maciejewski K., Innowacyjne usługi płatnicze w Polsce i na świecie, "Materiały i Studia" (2009) nr 241, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Polasik M., Maciejewski K., Bariery rozwoju społeczeństwa bezgotówkowego w Polsce, [w:] S. Patrycki (red.), E-gospodarka, E-społeczeństwo w Europie Środkowej i Wschodniej, Tom 2, Lublin 2009 b.
• Polasik M., Fiszeder P., Factors Determining the Acceptance of Payment Methods by Online Shops in Poland; http://ssrn.com/abstract=1541202 (dostęp 3.09.2016).
• Przyluska-Schmitt J., Local currencies in the times of the crisis, "Roczniki Ekonomii i Zarządzania" (2016) tom 8 (44).
• Simon J., Smith K. West T., Price Incentives and Consumer Payment Behaviour, "Journal of Banking & Finance" (2010) Vol 34.
• Schneider F., Kearney A.T., The Shadow Economy in Europe, 2010. Using electronic payment systems to combat the shadow economy, Visa 2010.
• Schneider F., Size and Development of the Shadow Economy of 31 European and 5 other OECD Countries from 2003 to 2015: Different Development, 20.01.2015.
• Schneider F., Trotz gegenläufiger Tendenzen (Anstieg der Arbeitslosigkeit und der Flüchtlinge) ein Rückgang der Schattenwirtschaft (des Pfusch) in Österreich in 2016, dostęp: 16.01.2016.
• Schneider F. (editor), Handbook on the Shadow Economy, Cheltenham (UK): Edward Elgar Publishing Company, 2011, i Friedrich Schneider and Colin C. Williams, 2013, The Shadow Economy, The Institute of Economic Affairs, IEA, London, 2013.
• Schneider F., Kearney A.T., The Shadow Economy in Europe, 2010. Using electronic payment systems to combat the shadow economy, Visa 2010.
• Stavins J., Effect of Consumer Characteristics on the Use of Payment Instruments, "New England Economic Review" (2001) Vol. 3.
• Tochmański A. , Cel nadrzędny to walka z wykluczeniem, "Kurier finansowy" (2014), nr 3.
• Wierzbicki Z. R., E-banking - wyzwania i co dalej, "Kurier finansowy" (2014) nr 3.
• Zinman, J. , Why Use Debit Instead of Credit? Consumer Choice in a Trillion Dollar Market, Staff Report, No. 191, Federal Reserve Bank of New York 2005.