PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2017 | z. 155 | 73--94
Tytuł artykułu

Od homo oeconomicus do homo realis: o pożytkach płynących z większego otwarcia się ekonomii na psychologię

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
From homo oeconomicus to homo realis: on benefits of greater openness of economics to psychology
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Cel artykułu: Niniejszy artykuł stanowi głos w dyskusji nad kryzysem współczesnej nauki ekonomii oraz poszukiwaniem ewentualnego nowego paradygmatu w jej obrębie. W pracy zwraca się uwagę na relatywnie niskie otwarcie nauk ekonomicznych na inne nauki społeczne, w tym przede wszystkim na psychologię. Celem artykułu jest wskazanie na korzyści płynące z podejścia interdyscyplinarnego w ekonomii, zwłaszcza w zakresie lepszego dopasowania aksjomatów i założeń teoretycznych do obserwacji empirycznych i opisu zjawisk gospodarczych w coraz bardziej złożonej i dynamicznej rzeczywistości. Większe otwarcie się ekonomii na dorobek nauk psychologicznych, w tym przede wszystkim na metodologię badań psychologicznych, może pomóc ubogacić ekonomię i zwiększyć jej możliwości adekwatnego opisywania i wyjaśniania współczesnych realiów gospodarczych.Metodyka analizy: Poprzez studia literaturowe, systematyzację, klasyfikację i analizę komparatywną, które posłużyły do budowania wywodu dedukcyjno-indukcyjnego, artykuł ten ukazuje historyczne związki łączące ekonomię z psychologią oraz pokazuje - na przykładzie ekonomii behawioralnej - jakie owoce może dać otwarcie się ekonomii na dorobek nauk psychologicznych. W duchu obiektywizmu poznawczego, praca zawiera także uwagi krytyczne skierowane do przedstawicieli ekonomii behawioralnej, uwydatniające niedoskonałości metodologiczne w badaniach prowadzonych w tym nurcie. Wnioski: Adaptacja dorobku innych dyscyplin, w tym przede wszystkim psychologii, pozwala lepiej zrozumieć zjawiska ekonomiczne zachodzące w coraz bardziej złożonych realiach gospodarczych.(abstrakt oryginalny)
EN
Paper objective: The paper is a voice in the discussion concerning the crisis of contemporary economics and seeking a potential new paradigm for it within its own framework. It brings relatively little openness of economic sciences to other social sciences, first and foremost to psychology, to our attention. The goal is to identify benefits of interdisciplinary approach in economics, in particular when it comes to better adjustment of axioms and theoretical premises to empirical observations and descriptions of economic developments in an increasingly more complex and dynamic economic reality. Greater openness of economics to the achievements of psychology, mainly to the methodology of psychological studies, may help enrich economics and expand its ability to provide an adequate picture and well explain contemporary economic reality. Methodology: Historical links between economics and psychology are presented through literature review, systematisation, classification and comparative analysis which have been used to build up deductive and inductive line of argument. Taking behavioural economics as an example, the paper reveals fruits of the openness of economics to the achievements of psychological sciences. In the spirit of cognitive objectivism we also make critical comments addressed to representatives of behavioural economics to highlight methodological imperfections of their studies. Conclusions: Adaptation of the achievements of other disciplines, mainly psychology, helps better understand economic developments occurring in an increasingly more complex economic reality.(original abstract)
Twórcy
  • Uniwersytet Warszawski
autor
  • Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Bibliografia
  • Akerlof G. A., Shiller R. J., How Human Psychology Drives the Economy and Why It Matters for Global Capitalism, Princeton University Press, Princeton 2009.
  • Bittner I., Homo oeconomicus, Wydawnictwo Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania, Łódź 2009.
  • Blaug M., Metodologia ekonomii, PWN, Warszawa 1995.
  • Bowmaker S. W., Economics Uncut: A Complete Guide to Life, Death and Misadventure, Edward Elgar, Cheltenham 2005.
  • Brzeziński M., Gorynia M., Hockuba Z., Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI w. Między imperializmem a kooperacją, "Ekonomista" 2008, 2.
  • Camerer C., Loewenstein G., Behavioral Economics: Past, Present, Future, w: Advances in Behavioral Economics, red. C. Camerer, G. Loewenstein, M. Rabin, Carnegie Mellon University, Mimeo 2003.
  • Czerwonka M., Ostaszewski J., Rzeszutek M., Walczak M., W poszukiwaniu mainstreamu w dyscyplinie finanse, w: Rozwój nauki o finansach. Stan obecny i pożądane kierunki jej ewolucji, red. J. Ostaszewski, E. Kosycarz, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2014.
  • Fama E. F., Efficient capital markets: A review of theory and empirical work, "Journal of Finance" 1970, 25.
  • Fama E. F., Efficient capital markets II, "Journal of Finance" 1991, 46.
  • Fiedor B., Hockuba Z., Nauki ekonomiczne wobec wyzwań współczesności, PTE, Warszawa 2009.
  • Fine B., Milonakis D., From Economics Imperialism to Freakonomics. The Shifting Boundaries Between Economics and Other Social Sciences, Routledge, London 2009.
  • Frąckowiak W., Od "starych" do "nowych" paradygmatów nauk o finansach, w: Ku nowemu paradygmatowi nauk o finansach, red. nauk. W. Frąckowiak, J. Szambelańczyk, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu 2010, nr 144.
  • Friedman M., The Methodology of Positive Economics, w: Essays in Positive Economics, Chicago Press, Chicago 1953.
  • Kahneman D., Tversky A., Prospect theory, an analysis of decisions under risk, "Economoterica" 1979, 47, vol. 2.
  • Kahneman D., Tversky A., Choices, Values and Frames, "American Psychologist" 1984, 39 (4).
  • Katona G., Psychological Economics, Elsevier, New York 1975.
  • Keynes J. M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa 1985.
  • Kincaid H., Ross D., The Oxford Handbook of Philosophy of Economics, Oxford University Press, Oxford 2009.
  • Kołodko G. W., Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008.
  • Krugman P., The Return of Depression Economics and the Crisis of 2008, W. W. Norton & Co Inc., New York 2008.
  • Krugman P., How Did Economists Get It So Wrong, "New York Times", 2.09.2009.
  • Kuciński K., Metodologia nauk ekonomicznych. Dylematy i wyzwania, Diffin, Warszawa 2010.
  • Mączyńska E., Ekonomia a przełom cywilizacyjny, "Studia Ekonomiczne" 2009, 3-4.
  • Mäki U., Economics Imperialism: Concept and Constraints, nieopublikowany manuskrypt, 2007.
  • Mill J. S., Zasady ekonomii politycznej, PWN, Warszawa 1966.
  • Nauki ekonomiczne wobec wyzwań współczesności, red. B. Fiedor, Z. Hockuba, PTE, Warszawa 2009.
  • Nofsinger J. P., Psychologia inwestowania, Helion, Gliwice 2006.
  • Persky J., Retrospectives: The Ethology of Homo Oeconomicus, "Journal of Economic Perspectives" 1995, 9.
  • Pesendorfer W., Behavioral Economics Comes of Age, "Journal of Economic Literature" 2006, 4.
  • Pieńkowski D., Racjonalność a natura ludzka, w: Uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy, red. B. Poskrobski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2011.
  • Polowczyk J., O konieczności powrotu ekonomii do swoich korzeni, "Przegląd Organizacji" 2009, 9.
  • Rubinstein A., Discussion on Behavioral Economics, w: Advances in Economics and Econometrics, vol. 1, Theory and Applications, Ninth World Congress, Econometric Society Monographs 2009.
  • Sen A., Rational Fools: A Critique of the Behavioral Foundations of Economic Theory, "Philosophy and Public Affairs" 1977, 6.
  • Simon H. A., A behavioural model of rational choice, "Quarterly Journal of Economics" 1955, 69.
  • Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa 1954.
  • Smith A., Teoria uczuć moralnych, PWN, Warszawa 1989.
  • Solek A., Ekonomia behawioralna a ekonomia neoklasyczna, Zeszyty Naukowe PTE 2010, 8.
  • Szyszka A., Systemowe zmiany na rynkach finansowych a poszukiwanie adekwatnej teorii finansów, w: Ku nowemu paradygmatowi nauk o finansach, red. nauk. W. Frąckowiak, J. Szambelańczyk, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu 2010, nr 144.
  • Szyszka A., Zachowania inwestora a teoria rynku kapitałowego, "Ekonomista" 2004, 3.
  • Szyszka A., Finanse behawioralne. Nowe podejście do inwestowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
  • Szyszka A., Systemic changes in the financial world and the search for the new paradigm of finance, w: New Paradigms in Banking, Financial Markets and Regulation?, red. M. Balling, F. Lierman, F. van den Spiegel, R. Ayadi, D. T. Llewellyn, SUERF - The European Money and Finance Forum, SUERF, Bruksela-Wiedeń 2012.
  • Thaler R., Doing Economics without Homo Economicus, w: Foundations of Research in Economics: How Do Economists Do Economics?, red. G. Medema, W. J. Samuels, Edward Elgar Pub., Cheltenham 1996.
  • Tomer J., What Is Behavioral Economics?, "The Journal of Socio-Economics" 2007, 36.
  • Warneryd K. E., Stock Market Psychology: How People Value and Trade Stocks, Edward Elgar Publishing, Cheltenham 2001.
  • Warneryd K. E., Psychologia i ekonomia, w: Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
  • Weintraub E. R., How Economics Became a Mathematical Science, Duke University Press, Durham, NC 2002.
  • Wojtyna A., Współczesna ekonomia - kontynuacja czy poszukiwanie nowego paradygmatu?, "Ekonomista" 2008, 1.
  • Wojtyna A., Czy w wyniku kryzysu finansowego ekonomia otworzy się bardziej na psychologię?, w: Węzeł polski. Bariery rozwoju z perspektywy ekonomicznej i psychologicznej, red. P. Kozłowski, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa 2011.
  • Zagórski J., Ekonomia Franciszka Quesnaya, PWN, Warszawa 1963.
  • Zaleśkiewicz T., Psychologia ekonomiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171487465

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.