Galicyjska ustawa przeciwko opilstwu jako przyczynek do dziejów ustawodawstwa przeciwdziałającemu alkoholizmowi

• Autorzy: Tomasz J. Kotliński

Warianty tytułu

Galicia's Act to Prevent Drunkenness as Foundation in History towards Legislation to Prevent Alcoholims

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono przede wszystkim rozwiązania prawne przyjęte w uchwalonej w 1877 r. przez austriacką Radę Państwa ustawie mającej za cel położenie tamy opilstwu, która obowiązywała w Galicji i w Księstwie Bukowiny. Obok omówienia genezy prac nad tą ustawą, w artykule na podstawie dostępnych danych, przedstawiono także zagadnienia związane z praktycznym stosowaniem tej ustawy w kraju. Na zakończenie zostały ukazane, podejmowane przez rząd wiedeński, próby wprowadzenia w życie przepisów antyalkoholowych - wzorowanych na ustawie galicyjskiej - dla wszystkich krajów koronnych Przedlitawii. (abstrakt oryginalny)

EN

The following article presents primarily legal measures adopted in 1877 by Austrian Council of State in the Act to preclude drunkenness, valid throughout Galicia and the Principality of Bukowina. Apart from presenting the genesis of the works, based on available data, the practical application of the Act in the country was provided. In the ending, the attempts of Vienna based government to implement anti-alcohol regulations on the territory of Cisleithania, modeled on Galicia's Act, were shown. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Alkoholizm; Prawo; Konsumpcja alkoholu; Historia; Historia gospodarcza

EN

Alcoholism; Law; Alcohol consumption; History; Economic history

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 40
• Strony: 70--87

Twórcy

autor

Tomasz J. Kotliński

• Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. B. Markiewicza w Jarosławiu

Bibliografia

• Uniwersał, aby poddanym gorzałkę na borg nie dawać (Continuacya Wyroków y Roz-kazów Powszechnych w Galicyi y Lodomeryi Królewstwach od dnia 1 stycznia aż do końca grudnia roku 1783 wypadłych, Lwów).
• My Prezes i Senatorowie... (Dziennik Praw z roku 1839).
• Verordnung der Ministerien des Innern und der Justiz und der obersten Polizeibehörde, wirksam für alle Kronländer, mit Ausnahme der Militärgränze, womit hinsich-tlich der Polizeistunde nähere Bestimmungen getroffen werden (Reichs-Gesetz--Blatt für das Kaiserthum Österreich 1855, nr 62).
• Verordnung der Ministerien des Innern und der Justiz vom 3 August 1860, womit die in Galizien bestandenen Verbote des Getränkeborgens an Gutsunter-thanen als behoben erklärt werden (Reichs-Gesetz-Blatt für das Kaiserthum Österreich 1860, nr 197).
• Ustawa z dnia 25 maja 1868 r., mocą której urządza się międzywyznaniowe stosunki obywateli państwa pod względami w niej określonymi (Przekłady ustaw, rozporządzeń i obwieszczeń z Dziennika Praw Państwa dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi tudzież Wielkiego Księstwa Krakowskiego, 1868, nr 48).
• Ustawa z dnia 19 lipca 1877 r. zawierająca przepisy mające na celu położenie tamy opilstwu (Dziennik Ustaw Państwa dla Królestw i Krajów w Radzie Państwa reprezentowanych, 1877, nr 67).
• Rozporządzenie ministerstw handlu i spraw wewnętrznych z dnia 7 października 1904 r. zawierające normę dla handlu palonymi napojami wyskokowymi w zamkniętych naczyniach ważną na obszarze Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem i na obszarze Księstwa Bukowiny (Dziennik Ustaw Państwa dla Królestw i Krajów w Radzie Państwa reprezentowanych, 1904, nr 121).
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1907 r. dotycząca wyboru członków Izby Posłów do Rady Państwa (Dziennik Ustaw Państwa dla Królestw i Krajów w Radzie Państwa reprezentowanych, 1907, nr 17).
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1920 r. o ograniczeniach w sprzedaży napojów alkoholowych (Dz. U. 1920, nr 37, poz. 210).
• Ustawa z dnia 21 marca 1931 r. o ograniczeniu w sprzedaży, podawaniu i spożyciu napojów alkoholowych (Dz. U. RP 1931, nr 51, poz. 423).
• Prześwietny C. K. Sądzie Krajowy Wyższy, Archiwum Narodowe w Krakowie, zespół: C.K. Sąd Krajowy Wyższy w Krakowie, sygn. 29/438/47.
• W myśl reskryptu..., Archiwum Narodowe w Krakowie, zespół: C. K. Sąd Krajowy Wyższy w Krakowie, sygn. 29/438/47.
• Porządek domowy dla więzień c. k. sądów powiatowych, Kraków 1899.
• I Wiec szynkarzy galicyjskich. Sprawozdanie z obrad I wiecu szynkarzy galicyjskich odbytego w dniu 29 marca 1905 we Lwowie, zestawienie na podstawie zapisów stenograficznych, Lwów 1905.
• Sprawozdanie Komisji Prawniczej z wniosku ks. posła Stępka względem uchwalenia ustawy przeciwko pijaństwu [w:] Alegata do sprawozdań stenograficznych z siódmej sesyi trzeciego peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z W. Ks. Krakowskiem z r. 1876 , Alegat LXIII, Lwów 1876.
• Sprawozdanie Komisyi Prawniczej z wniosku posła Bobczyńskiego w sprawie wydania noweli do ustawy o pijaństwie [w:] Alegata do sprawozdań stenograficznych z drugiej sesyi piątego peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z W. Ks. Krakowskiem z roku 1884, Alegat 103, Lwów 1884.
• Stenograficzne sprawozdania z drugiej sesyi ósmego peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem z roku 1904, t. I, Lwów 1904.
• Stenograficzne sprawozdania z drugiej sesyi piątego peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem z roku 1884, Lwów 1884.
• Wniosek, [w:] Alegata do sprawozdań stenograficznych z siódmej sesyi trzeciego peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z W. Ks. Krakowskiem z r. 1876 , Alegat XIX, Lwów 1876.
• "Czas" 1875, nr 120, nr 121.
• "Dziennik Polski" 1887, nr 301.
• "Gazeta Lwowska" 1872, nr 275; 1875, nr 83; 1877, nr 61.
• "Gazeta Narodowa" 1875, nr 106; 1877, nr 108.
• "Kuryer Lwowski" 1885, nr 277; 1887 nr 300; 1910, nr 148.
• Gołda A. , Środki ku zaradzeniu nędzy stanu włościańskiego w Galicyi i W. Ks. Krakowskiem, Kraków 1880.
• Vayhinger A., Projekt rządowy do ustawy przeciwko pijaństwu, "Przegląd Sądowy i Administracyjny" 1888.
• Aeber das Ergebnis der für Galizien erlassenen Gezetze betreffend Abhilfe wider unredliche Borgänge be Kreditgeschäften und zur Hintanhaltung der Trunkenheit im Krakauer Oberlandesgerichtssprengel in den ersten drei Monaten ihrer Wirksamkeit, "Gerichtshalle" 1878, nr 37.
• Aeber das Ergebnis der für Galizien erlassenen Gezetze betreffend Abhilfe wider unredliche Borgänge bei Kreditgeschäften und zur Hintanhaltung der Trunkenheit im Krakauer Oberlandesgerichtssprengel im Jahre 1878, "Gerichtshalle" 1879, nr 38.
• Aresztowania za pijaństwo we Lwowie, "Wyzwolenie" 1913, nr 12.
• Trawiński K. , Miscellanea ekonomiczno-prawne, Lwów 1914.
• Caro L., Nowy projekt ustawy przeciw opilstwu i znaczenie jego dla naszego stanu kupieckiego i przemysłu z polecenia Kongregacyi Kupieckiej, Kraków 1902.
• O działaniu ustaw przeciw lichwie i opilstwu, "Przegląd Sądowy i Administracyjny" 1880.
• O działaniu ustaw przeciw lichwie i opilstwu w okręgu Sądu Krajowego wyższego w Krakowie, "Przegląd Sądowy i Administracyjny" 1881.
• Rozporządzenie ministeryalne w sprawie alkoholizmu, "Wyzwolenie" 1907, nr 6.
• Biały S., Ustawodawstwo wobec alkoholizmu, "Wyzwolenie" 1913, nr 4.
• Szynki i karczmy, "Przyszłość dla Ludu" 1905, nr 2.
• Ustawa przeciw pijaństwu, "Urzędnik w połączeniu z Prawnikiem" 1887, nr 22.