Z procesowej problematyki wywłaszczenia na tle dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej z dnia 6 września 1944 r.

• Autorzy: Izabela Hasińska

Warianty tytułu

From Procedural Issues of Expropriation Under the Decree of the Polish Committee of National Liberation Concerning the Implementation of the Agrarian Reform of 6 September 1944

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zasadą jest, iż w postępowaniu cywilnym sądy nie są władne do badania prawidłowości wydanej decyzji administracyjnej. To decyzja administracyjna rozstrzyga o tym, czy oznaczona nieruchomość podpada pod regulację dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Sąd powszechny taką decyzją jest związany. Ustawodawca, dostrzegając przypadki wadliwej realizacji reformy rolnej, podejmował próby "konwalidacji" przejęć nieruchomości dokonanych niezgodnie z prawem. Ocena ich skuteczności pozostaje sporna. W artykule przedstawiono wybrane problemy prawne związane z wywłaszczeniem nieruchomości na podstawie dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. W szczególności wskazano na skutki zmian prawodawczych w zakresie dochodzenia odszkodowania i instytucję przedawnienia oraz przytoczono orzecznictwo sądowe w wybranych kwestiach. (abstrakt oryginalny)

EN

As a rule, in civil proceedings, courts are not capable of examining the correctness of administrative decisions. It is the administrative decision that resolves whether the designated real estate is subject to the provisions of the decree on the implementation of the agrarian reform dated 6 September 1944. The common court is bound by such a decision. The legislator, recognizing the instances of defective implementation of the agrarian reform, attempted to validate the illegal takeovers of real estate. The assessment of their effectiveness is disputable. The article presents selected legal problems related to the expropriation of real estate under the decree of the Polish Committee of National Liberation of 6 September 1944. In particular, it indicates the conse quences of legislative changes with regard to claiming damages, the period of limitation, as well as refers to judicial decisions in selected matters. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Reforma rolna; Wywłaszczenie; Nieruchomości gruntowe; Nacjonalizacja; Regulacje prawne; Postępowanie cywilne

EN

Land reform; Expropriation; Ground real estate; Nationalization; Legal regulations; Civil proceedings

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2017
• Numer: Vol. 26, nr 1 Prawne determinanty polityki rolnej
• Strony: 77--91

Twórcy

autor

Izabela Hasińska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. (Dz.U. R.P., nr 4, poz. 16).
• Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. (Dz.U. z 1944 r., nr 4, poz. 17).
• Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 30 października 1944 r. (Dz.U. R.P., nr 10, poz. 50).
• Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz.U., nr 15, poz. 82).
• Dekret z dnia 8 sierpnia 1946 r. o wpisywaniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości przejętych na cele reformy rolnej (Dz.U., nr 39, poz. 233 ze zm.).
• Muszyński M., Przejęcie majątków niemieckich przez Polskę po II wojnie światowej. Studium prawnomiędzynarodowe i porównawcze, Bielsko-Biała 2003.
• Orzeczenie SN z dnia 22 grudnia 1948 r., C 344/48, "Państwo i Prawo" 1949, z. 4.
• Orzeczenie SN z dnia 25 kwietnia 1961 r., 4 CR 88/61, OSPiKA 1963, nr 1, poz. 2.
• Pessel R., Rekompensowanie skutków naruszeń prawa własności wynikających z aktów nacjonalizacyjnych, Warszawa 2003.
• Postanowienie SN z dnia 1 maja 1993 r., I CRN 41/93, OSNC 10/93/185.
• Postanowienie SN z dnia 9 maja 2003 r., V CK 13/03, OSP 2004, nr 4, poz. 53.
• Postanowienie SN z dnia 9 maja 2003 r., V CK 24/03, niepubl.
• Postanowienie z dnia 13 października 2003 r., I CK 162/05, niepubl.
• Uchwała NSA z dnia 5 czerwca 2006 r., I OPS 2/06, ONSAWSA 2006, nr 5, poz. 123.
• Uchwała NSA z dnia 10 stycznia 2011 r., I OPS 3/10, LEX nr 672624.
• Uchwała SN z dnia 13 października 1951 r., C 427/51, OSN 1953, nr 1, poz. 1.
• Uchwała SN z dnia 7 czerwca 1962 r., 1 CO 11/62, OSNC 1963, nr 6, poz. 112.
• Uchwała SN z dnia 27 września 1991 r., III CZP 90/91, OSNC 1992, nr 5, poz. 72.
• Uchwała SN z dnia 24 września 1992 r., III AZP 12/92, LEX nr 10910.
• Uchwała SN z dnia 17 lutego 2011 r., III CZP 121/10, niepubl.
• Uchwała SN z dnia 17 lutego 2011 r., III CZP 121/10, OSNC 2011, nr 10, poz. 109.
• Uchwała SN z dnia 18 maja 2011 r., III CZP 21/11, OSNC 2011/12/133.
• Uchwała z dnia 6 grudnia 2005 r., III CZP 90/05, OSNC 2006, nr 11, poz. 179.
• Uchwała z dnia 20 grudnia 2005 r., III CK 350/05, niepubl.
• Uchwała z dnia 7 czerwca 2006 r., III CSK 64/06, niepubl.
• Uchwała z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CSK 350/06, "Monitor Prawniczy" 2007, nr 6.
• Ustawa z dnia 15 listopada 1956 r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych (Dz.U. z 1956 r., nr 54, poz. 243).
• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 1982 r., nr 19, poz. 147).
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 1997 r., nr 115, poz. 741).
• Woś T., Wywłaszczenie nieruchomości i ich zwrot, Warszawa 2010.
• Wyrok NSA z dnia 28 grudnia 1994 r., II SA 250/94, ONSA 1996, nr 1, poz. 22.
• Wyrok NSA z dnia 22 sierpnia 2000 r., IV SA 2582/98, "Rejent" 2001, nr 12.
• Wyrok NSA z dnia 19 września 2000 r., IV SA 451/00, niepubl.
• Wyrok NSA z dnia 20 czerwca 2001 r., II SA/Gd 2869/00.
• Wyrok NSA z dnia 29 października 2001 r., II SA/K 786/01, OSP 9/02/119.
• Wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 2008 r., I OSK 532/07, LEX nr 505292.
• Wyrok SN z dnia 25 marca 1999 r., III RN 165/98, OSNAPUS 2000, nr 3, poz. 90.
• Wyrok SN z dnia 13 stycznia 2000 r., II CKN 655/98, niepubl.
• Wyrok SN z dnia 2 lutego 2001 r., I CKN 1049/00, LEX nr 52461.
• Wyrok SN z dnia 29 maja 2001 r., I CKN 1151/00, LEX nr 52684.
• Wyrok SN z dnia 4 października 2001 r., II CKN 609/00, niepubl.
• Wyrok SN z dnia 13 lutego 2003 r., III CKN 1492/00, "Biuletyn Sądu Najwyższego" 2003, nr 7.
• Wyrok SN z dnia 28 lipca 2004 r., III CK 296/03, niepubl.
• Wyrok SN z dnia 3 grudnia 2004 r., IV CK 336/04, niepubl.
• Wyrok SN z dnia 3 stycznia 2007 r., IV CSK 312/06, niepubl.
• Wyrok SN z dnia 12 września 2007 r., I CSK 213/07, LEX nr 465049.
• Wyrok SN z dnia 6 października 2010 r., II CSK 174/10, LEX nr 621141.
• Wyrok SN z dnia 22 listopada 2012 r., II CSK 128/12, niepubl.
• Wyrok SN z dnia 22 listopada 2012 r., II CSK 128/12, OSNC 2013/6/79.
• Wyrok TK z dnia 24 października 2001 r., SK 22/01, OTK 7/01/216.
• Wyrok TK z dnia 14 lipca 2004 r., Sk 8/03, OTK-A 2004, nr 7, poz. 65.
• ---

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2017.26.1.77