Konstytucyjny obowiązek zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku przez władze publiczne

• Autorzy: Agnieszka Wołoszyn-Cichocka

Warianty tytułu

Constitutional Duty of Providing High-Quality Health Care for Children, Pregnant Women, Disabled People and Elderly People by Public Authorities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obowiązująca Konstytucja RP nakłada na władze publiczne obowiązki w zakresie ochrony zdrowia. Najważniejszym z nich jest konieczność zapewnienia obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Innym obowiązkiem władz publicznych w zakresie ochrony zdrowia jest zapewnienie szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym oraz osobom starszym, a także zwalczanie chorób epidemicznych i zapobieganie negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Ponadto państwo powinno wspierać rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Rozważania podjęte w artykule dotyczą głównie realizacji obowiązku zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym i osobom starszym. Niestety, analiza obowiązujących aktów normatywnych, aktualnych programów zdrowotnych oraz sprawozdań Rzecznika Praw Pacjenta prowadzi do wniosku, że państwo nie wywiązuje się z niego w sposób zadowalający. (abstrakt oryginalny)

EN

Responsibilities in the field of health care have been imposed on public authorities in the Polish Constitution. The most important of these is the need to ensure citizens, regardless of their financial situation, equal access to healthcare services financed from public funds. Other responsibilities of public authorities is to provide special healthcare to children, pregnant women, disabled people and elderly people, as well as to combat epidemic illnesses and prevent the negative health effects of environmental degradation. In addition, the State should promote the development of physical culture, particularly among children and young people. The considerations undertaken in the article apply primarily to implementing of the above-mentioned liability of providing high-quality health care for children, pregnant women, disabled people and elderly people. Regrettably, the analysis of binding legal acts, current health care programs and the Commissioner of Patients' Rights reports leads to the conclusion that the State does not fulfil the obligation in a satisfactory manner. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona zdrowia; Prawa pacjenta; Konstytucja RP

EN

Health care protection; Patient's rights; RP Constitution

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2017
• Tom: 64
• Numer: nr 1
• Strony: 225--241

Twórcy

autor

Agnieszka Wołoszyn-Cichocka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Bosek L., Komentarz do art. 68 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Byk C., Prawo do zdrowia jako prawo konstytucyjne, "Państwo i Prawo" 2000, z. 9.
• Dercz M., Konstytucyjne podstawy praw dziecka do ochrony zdrowia i zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia ich dostępności, [w:] M. Dercz, H. Izdebski, T. Rek, Dziecko - pacjent i świadczeniobiorca. Poradnik prawny, Warszawa 2015.
• Garlicki L., Uwagi do rozdziału II Konstytucji "Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela", [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 3, Warszawa 2003.
• Gawrońska M., Prawo do ochrony zdrowia na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, "Przegląd Prawa Publicznego" 2014, nr 2.
• Jarosz-Żukowska S., Prawo do ochrony zdrowia i dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Jończyk J., Ochrona zdrowia, "Państwo i Prawo" 2007, z. 2.
• Kobak M., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia a klauzula sumienia lekarza, [w:] Odpowiedzialność administracji i w administracji, red. Z. Duniewska, M. Stahl, Warszawa 2013.
• Lach D.E., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Warszawa 2011.
• Magnuszewska-Otulak G., Wybrane problemy polityki zdrowotnej w Polsce, "Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje" 2013, nr 21.
• Michalska-Badziak M., Prawo ochrony zdrowia, [w:] Materialne prawo administracyjne. Pojęcie, instytucje, zasady, red. M. Stahl, Warszawa 2005.
• Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2017 r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.Urz. Min. Zdr. z 2017 r., poz. 17).
• Oniszczuk J., Prawo do szczególnej opieki zdrowotnej (art. 68), [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
• Oniszczuk J., Równość - najpierwsza z zasad i orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2004.
• Orzeczenie TK z dnia 6 kwietnia 1993 r., K 7/92, OTK ZU 1993, nr 1, poz. 7.
• Ostrzyżek A., Prawo do ochrony zdrowia w świetle art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, "Prawo i Medycyna" 2005, nr 4.
• Pieprzyk M., Pieprzyk P., Osoby starsze w systemie ochrony zdrowia, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2012, nr 3.
• Postanowienie TK z dnia 12 listopada 2003 r., Ts 11/03, OTK ZU 2003, nr 4B, poz. 258.
• Preisner A., Prawo do ochrony życia i do zachowania naturalnej integralności psychofizycznej człowieka, [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, red. L. Wiśniewski, Warszawa 2006.
• Prokop K., Prawo do ochrony zdrowia w świetle art. 68 Konstytucji RP, [w:] Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i socjologiczne funkcjonowania wybranych systemów ochrony zdrowia, red. T. Mróz, Białystok 2011.
• Przybyłka A., Świadczenia dla osób starszych i niepełnosprawnych w ramach systemów ochrony zdrowia i pomocy społecznej (wybrane zagadnienia), "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica" 2013, nr 297.
• Przychodaj E., Ochrona osób niepełnosprawnych w Polsce. Stan i perspektywy, "Zamojskie Studia i Materiały" 2012, z. 1.
• Raport o korespondencji i kontaktach między Rzecznikiem Praw Obywatelskich i Ministrem Zdrowia w sprawie przestrzegania praw obywateli do ochrony zdrowia w okresie od 14 lutego 2006 do 30 kwietnia 2009. Biała Księga, "Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich" 2009, nr 4.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz.U. z 2012 r., poz. 1100).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie określenia priorytetowych dziedzin medycyny (Dz.U. z 2012 r., poz. 1489).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2007). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie standardów postępowania medycznego w łagodzeniu bólu porodowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 1997).
• Rzecznik Praw Pacjenta, Sprawozdanie dotyczące przestrzegania praw pacjenta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (obejmuje okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.), www.bpp. gov.pl/sprawozdania-roczne [dostęp: 23.03.2017].
• Sarnecki P., Normy programowe w konstytucji i odpowiadające im wolności obywatelskie, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
• Sokołowski M., Znieczulenie po porodzie w świetle świadczeń gwarantowanych, "Prawo i Medycyna" 2012, nr 2(47).
• Trzciński J., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia na tle art. 35 Karty Podstawowych Praw Unii Europejskiej, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Uchwała Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014-2020 (M.P. 2014 r., poz. 118).
• Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. nr 17, poz. 78 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1793 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1536 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 652).
• Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem" (Dz.U. z 2016 r., poz. 1860).
• Więckiewicz K., Czy w Polsce istnieje prawo kobiety do badań prenatalnych?, "Prawo i Medycyna" 2011, nr 4(45).
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2008.
• Wyrok NSA z dnia 20 listopada 2008 r., II OSK 1408/07, LEX nr 562845.
• Wyrok SN z dnia 26 stycznia 2005 r., IV CK 414/04, LEX nr 177267.
• Wyrok SN z dnia 10 listopada 2006 r., I CSK 229/06, LEX nr 398443.
• Wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 125/07, LEX nr 333609.
• Wyrok TK z dnia 5 listopada 1997 r., K 22/97, OTK ZU 1997, nr 3-4, poz. 41.
• Wyrok TK z dnia 23 marca 1999 r., K 2/98, OTK ZU 1999, nr 3, poz. 38.
• Wyrok TK z dnia 18 stycznia 2000 r., K 17/99, OTK ZU 2000, nr 1, poz. 4.
• Wyrok TK z dnia 7 stycznia 2004 r., K 14/03, OTK ZU 2004, nr 1A, poz. 1.
• Wyrok TK z dnia 23 października 2007 r., P 10/07, OTK ZU 2007, nr 9A, poz. 107.
• Wyrok TK z dnia 22 lipca 2008 r., K 24/07, OTK ZU 2008, nr 6, poz. 110.
• Wyrok TK z dnia 4 listopada 2014 r., SK 55/13, OTK ZU 2014, nr 10A, poz. 111.
• Zięba-Załucka H., Pojęcie prawa do ochrony zdrowia, [w:] Zasada równości w prawie, red. H. Zięba-Załucka, M. Kijowski, Rzeszów 2004.

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2017.64.1.225