Zmiany charakteru i determinant aktywności korporacji transnarodowych w gospodarkach rozwijających się

• Autorzy: Dorota Roszkowska

Warianty tytułu

Transnational Corporations and Foreign Direct Investments in Knowledge Based Sectors

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W XXI wieku można zaobserwować wyraźne zmiany zachodzące w strukturze działalności innowacyjnych korporacji transnarodowych (KTN). Zmiany te objawiają się coraz większym stopniem de-lokalizacji działalności innowacyjnej, w tym badawczo-rozwojowej (B+R), m.in. przez dokonywanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w sektorach opierających swoją działalność na wykorzystywaniu wysokiej jakości kapitału ludzkiego. Artykuł ma na celu zidentyfikowanie obszarów geograficznych, które stanowią najbardziej atrakcyjne miejsca lokalizacji usług opartych na wiedzy (w tym szczególnie usług biznesowych), a także czynników, które decydują o tego rodzaju atrakcyjności inwestycyjnej krajów. Dodatkowym celem publikacji jest określenie implikacji wynikających z obecnej struktury globalnej działalności innowacyjnej dla polityki gospodarczej krajów przyjmujących. Zastosowana metodologia badawcza obejmuje analizę danych statystycznych oraz krytyczną analizę literatury przedmiotu, w tym tzw. Indeksu Lokalizacji Usług z roku 2016 (Global Services Location Index™ 2016), opracowanego przez firmę A T. Kearney [A.T.. Kearney Global Services..., 2016]. Przeprowadzone badania wskazują, iż obecne uwarunkowania gospodarcze, w tym tzw. rewolucja technologiczna, stwarzają krajom rozwijającym się (zwłaszcza azjatyckim) szanse podniesienia dynamiki wzrostu gospodarczego dzięki bezpośrednim inwestycjom zagranicznym wykorzystującym i rozwijającym lokalny kapitał ludzki. To struktura jakościowa i koszty kapitału opartego na wiedzy stanowią obecnie kluczowe czynniki lokalizacji inwestycji w obszarach działalności B+R i usług biznesowych. (abstrakt oryginalny)

EN

In the twenty-first century, important changes can be observed in the structure of innovation activities conducted by transnational corporations (TNCs). TNCs are increasingly investing abroad in sectors based on human capital. This process, which can be called delocalisation of innovation activity, includes research and development (R&D). The paper aims to identify the most attractive geographical locations for knowledge-intensive foreign investments and investigate the factors which determine the attractiveness of these areas for business investment. The research is based on the analysis of data from the literature on the subject, including the Global Services Location Index™ 2016 [Kearney, 2016]. The author also discusses the general implications of the current state of global research and investment activity structure for the economic policy of host countries. The study reveals that the current trends in relocating business processes can accelerate the economic growth of developing countries (especially in Asia). This is mainly because of the fact that foreign investments utilize and develop local human capital. Another finding of the paper is that the quality structure and the costs of human capital are the key factors which influence the choice of location for investments in R&D and business services. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kraje rozwijające się; Korporacje; Polityka badawczo-rozwojowa; Innowacyjność

EN

Developing countries; Corporation; R&D policy; Innovative character

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 4(82)
• Strony: 128--144

Twórcy

autor

Dorota Roszkowska

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• A.T. Kearney Global Services Location Index™ 2016, 2016, A. T. Kearney, https://www.atkearney.com/pl/strategic-it/global- services-location-index (data wejścia: 03.03.2016).
• Becker G. S., 1998, Human Capital Investment. An International Comparison. Centre of Educational Research and Innovation, OECD.
• Belderbos R., Lykogianni E., Veugelers R., 2008, Strategic R&D Location in European Manufacturing Industries, /'Journal of World Economics", vol. 14, no. 2.
• Budnikowski A., 2006, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Chen G. M., 2007, Media (iteracy) education in the United States, "China Media Research", vol. 3, no. 3.
• Chen I. Ch., 2008, Why Do Multinational Corporations Locate Their Advanced R&D Centres in Beijing?, "Journal of Development Studies", vol. 44, no. 5.
• Country Classification, 2016, The World Bank, https://datahelpdesk.worldbank.org/ knowledgebase/topics/19280-country-classification (data wejścia: 20.08.2016).
• Dieter E., 2006, The complexity and internationalization of innovation: the root causes, Globalization of R&D and developing countries, Part I, UNCTAD/ITE/IIA/2005/6, New York, Geneva, http: / / unctad.org/en/Docs / iteiia20056p 1_en.pdf (data wejścia: 05.02.2016).
• Ekholm K., Hakkala K., 2007, Location of R&D and High-Tech Production by Vertically Integrated Multinationals, "Economic Journal", no. 117.
• FDI Markets, http://www.fdimarkets.com/explore/?p=sector (data wejścia: 24.03.2016).
• Foreign Direct Investment Flows and Stock, UNCTAD, http://unctadstat.unctad.org (data wejścia: 20.04.2016).
• Fu X., Pietrobelli C., Soete L., 2011, The Role of Foreign Technology and Indigenous Innovation in the Emerging Economies: Technological Change and Catching-up, "World Development", vol. 39.
• Gereffi G., 1994, The Organization of Buyer-Driven Global Commodity Chains: How US Retailers Shape Overseas Production Networks, [in:] Commodity Chains and Global Capitalism, G. Gereffi, M. Korzeniewicz (eds.), Praeger Publishers, Santa Barbara.
• Glass A. J., Saggi K., 1998, International technology transfer and the technology gap, "Journal of Development Economics", vol. 55, no. 2.
• Global Innovation 1000 Study, 2015, Strategy&, PwC's Strategy Consulting Business, http://www.strategyand.pwc.com/global/home/press/displays/innovations-new-world-order (data wejścia: 04.03.2016).
• Howells J., 1996, Tacit Knowledge, Innovation and Technology Transfer, Technology Analysis & Strategic Management, vol. 8, no. 2.
• Jaruzelski B., Schwartz K., Staack V., 2015, Innovation's New World Order, Strategy & Business, 27 October, http://www.strategy-business.com/feature/00370?gko=e606a (data wejścia: 08.02.2016).
• Kisiel-Łowczyc A. B., 1990, Szkice o współczesnej polityce handlowej krajów kapitalistycznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Kozioł-Nadolna K., 2011, Powiązania sieciowe przedsiębiorstw, "Finansowy Kwartalnik Internetowy "e-Finanse", vol. 7, nr 1.
• Lang N., Maurer S., 2010, January 21, Four Roles for Localized R&D Centers, https://www.bcgperspectives.com/content/articles/automotive_globalization_ four_roles_for_localized_rd_centers (data wejścia: 05.03.2016).
• Maskus K. E., Encouraging International Technology Transfer, UNCTAD-ICTSD Project on IPRs and Sustainable Development, May 2004, Issue no. 7, http://www.iprsonline.org/resources/docs/Maskus%20-%20Encouraging%20 International%20ToT-%20Blue%207.pdf (data wejścia: 05.03.2016).
• Naghavi A., 2007, Strategic Intellectual Property Rights Policy and North-South Technology Transfer, "Review of World Economics: Weltwirtschaftliches Archiv", vol. 143.
• OECD, 2009, Guide to Measuring the Information Society, OECD Publishing.
• OECD, 2011, ISIC Rev. 3 Technology Intensity Definition, http://www.oecd.org/sti/ ind/48350231.pdf (data wejścia: 03.03.2016).
• OECD, Eurostat, 2008, Podręcznik Oslo. Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji, Wydanie trzecie, Warszawa.
• Ohnemus J., 2009, Productivity Effects of Business Process Outsourcing (BPO) A Firm- level Investigation Based on Panel Data, Mannheim, http://gcoe.ier.hit-u.ac.jp/CAED/ papers/id063_Ohnemus.pdf (data wejścia: 03.03.2016).
• Podręcznik Frascati. Proponowane procedury standardowe dla badań statystycznych w zakresie działalności badawczo-rozwojowej, 2002, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa.
• Powell W. W., Snellman K., 2004, The Knowledge Economy, "Annual Review Sociology", no. 30.
• Rilla N., Squicciarini M., 2011, R&D (Re)location and Offshore Outsourcing: A Management Perspective, "International Journal of Management Reviews", vol. 13, no. 4
• Roszkowska D., 2015, Międzynarodowy transfer technologii a innowacyjność gospodarki na przykładzie Chińskiej Republiki Ludowej, praca doktorska, Wydział Ekonomii i Zarządzania, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok, http://repozytorium.uwb.edu.pl/ jspui/bitstream/11320/2595/ 1/Doktorat%20Dorota%20Roszkowska.pdf (data wejścia: 03.03.2016).
• Saggi K., 2002, Trade, Foreign Direct Investment, and International Technology Transfer. A Survey, The World Bank Research Observer, vol. 17, no. 2.
• Santos-Paulino A. U., Squicciarini M., Fan P., 2008, R&D (Re)location. A Bird's Eye (Re)view, Research Paper, no. 100, United Nations University, World Institute for Development Economics Research, https://www.wider.unu.edu/sites/default/files/ rp2008-100.pdf (data wejścia: 03.02.2016).
• Santos-Paulino A. U., Squicciarini M., Fan P., 2014, Foreign Direct Investment, R&D Mobility and the New Economic Geography: A Survey, The World Economy, vol. 37, no. 12.
• Skrzypek E., 2011, Gospodarka oparta na wiedzy i jej wyznaczniki, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 23.
• Szukalski S.M., Polska na rynku offshoringu usług biznesowych, http://www.pte.pl/kon- gres/referaty/Szukalski%20Stanis%C5%82aw%20M/Szukalski%20Stanis%C5% 82aw%20M.%20%20POLSKA%20NA%20RYNKU%20OFFSHORINGU%20 US %C5%81UG%20BIZNESOWYCH.pdf (data wejścia: 05.02.2016).
• The 2015 EU Industriell R&D Investment Scoreboard, 2015, European Union.
• von Zedtwitz M., 2005, International R&D Strategies in Companies from Developing Countries - the Case of China, Research Center for Global R&D Management, Tsinghua Uni versity, Beijing PR, http:// unctad.org/ Sections/meetings/docs/zedtwitz_paper_ en.pdf [data wejścia: 07.03.2016).
• von Zedtwitz M., Gassmann O., 2002, Market versus Technology Drive in R&D Internationalization: Four different patterns of managing research and development, "Research Policy", vol. 31, no. 4.
• Wellhausen R. L., 2013, Innovation in Tow: R&D FDI and investment incentives, "Business and Politics", vol. 15, no. 4, p. 467-491.
• World Investment Report, 2005, UNCTAD, http://unctad.org/en/docs/wir2005_en.pdf [data wejścia: 04.03.2016).
• World Investment Report, 2006, UNCTAD, http://unctad.org/en/docs/wir2006_en.pdf [data wejścia: 04.03.2016).
• World Investment Report, 2007, UNCTAD, http://unctad.org/en/docs/wir2007_en.pdf [data wejścia: 05.03.2016).
• World Investment Report, 2008, UNCTAD, www.unctad.org/en/Docs/wir2008_en.pdf [data wejścia: 06.03.2016).
• Woźniak M. G., 2005, Kapital ludzki i intelektualny w strategii prowzrostowej ograniczającej nierówności społeczne, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 6.
• Zorska A., 2007, Outsourcing i przenoszenie usług na świecie. Wnioski dla Polski, "Gospodarka Narodowa", nr 1-2.

Identyfikatory

DOI

10.15290/ose.2016.04.82.09