Reformy na jubileusz: Unia Europejska w 50. i 60. rocznicę podpisania traktatów rzymskich

• Autorzy: Jolanta Szymańska

Warianty tytułu

EU Reform Proposals on the 50th and 60th Anniversaries of the Treaties of Rome

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Referendum w sprawie brexitu otworzyło nowy etap w historii Unii Europejskiej. Polityczny kryzys związany z wychodzeniem Zjednoczonego Królestwa z UE ożywił debatę na temat formy organizacji, skłaniając decydentów i urzędników europejskich do inicjowania reform, które mogłyby przywrócić wiarę obywateli w projekt europejski i przeciwdziałać kolejnym referendom w sprawie opuszczenia Unii. Potrzeba reformy wybrzmiała wyraźnie w deklaracji przyjętej w marcu 2017 r. w 60. rocznicę podpisania traktatów rzymskich. Dekadę wcześniej, po kryzysie związanym z nieudaną ratyfikacją konstytucji dla Europy (TK), Unia Europejska mierzyła się z podobnym wyzwaniem. Proces reformowania UE zwieńczyło wówczas - zapowiedziane w deklaracji berlińskiej - przyjęcie traktatu rewizyjnego (traktatu lizbońskiego -TL). Przypieczętował on jedność członków organizacji i kierunek dalszej integracji. W trwającej obecnie dyskusji powracają koncepcje zróżnicowanej integracji {differentiated integration). I choć nie brakuje głosów o potrzebie utrzymania jednolitego kursu Unii, coraz głośniej wybrzmiewają wezwania do ostatecznego zerwania ze "wspólnotową ortodoksją". Nasuwają się zatem pytania: czy w myśleniu o integracji europejskiej jesteśmy świadkami przejścia od wyrażonej już w traktatach rzymskich, a konsekwentnie pod-trzymanej w traktacie lizbońskim, idei ever closer Union do koncepcji ever more differentiated Union; czy zróżnicowanie przestaje być odstępstwem, a staje się regułą; i jakie konsekwencje ta zmiana niesie? Celem artykułu jest przedstawienie stanu debaty nad reformą UE w 50. i 60. rocznicę podpisania traktatów rzymskich. Punktem wyjścia są jubileuszowe deklaracje z Berlina (2007) i Rzymu (2017) oraz zgłaszane projekty reform. Analiza zmierza do sformułowania wniosków dotyczących dalszego kierunku rozwoju projektu integracyjnego. Poprzedzają charakterystyka uwarunkowań społeczno-politycznych dyskusji w latach 2007 i 2017. (fragment tekstu)

EN

Marking the 60th anniversary of the Treaties of Rome, which had laid the foundations for the European Union, 2017 was a time of political reflection on the future of the EU after Brexit. A decade earlier, after the crisis related to the Constitutional Treaty fiasco, the EU faced a similar challenge of structural reforms, which resulted in the adoption of the Treaty of Lisbon. The article compares the debate and proposals for EU reform presented on the 50th and 60th anniversaries of the Treaties of Rome. The author argues that while in 2007 EU members states made a step on the road to "ever closer Union, " in 2017 they were headed towards an "ever more differentiated Union". (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Integracja gospodarcza i polityczna Europy; Historia integracji europejskiej; Reforma UE

EN

Economic and political integration of Europe; History of European integration; EU Reform

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 4
• Strony: 112--134

Twórcy

autor

Jolanta Szymańska

• Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

Bibliografia

• Europe's future is multi-speed and multi-tier, "The Economist", 23 marca 2017 r., www.economist.com
• W. Munchau, A multi-speed formula will shape Europe's future, "Financial Times", 12 marca 2017 r., www.ft.com.
• Standard Eurobarometer, czerwiec 2007 r., www.ec.europa.eu.
• Two years until the 2019 European elections: Special Eurobarometer of the European Parliament, kwiecień 2017 r.
• Deklaracja przyjęta z okazji pięćdziesiątej rocznicy podpisania traktatów rzymskich, Berlin, 25 marca 2007 r.
• J. Szymańska, Unijne deklaracje jubileuszowe z Berlina (2007) i Rzymiu (2017): porównanie i wnioski, "Biuletyn PISM", nr 34 (1476), 4 kwietnia 2017 r.
• A.K. Cianciara, Czy tylko różne prędkości? Przyszłość integracji europejskiej, "Sprawy Międzynarodowe" 2017, nr 1, s. 69.
• Europa nie jest supermarketem, "Wyborcza.pl", 21 czerwca 2017 r., http://wyborcza.pl.
• Witold Waszczykowski: Komisja Europejska jest uprzedzona do Polski, "Rzeczpospolita", 23 października 2017 r., www.rp.pl.
• Deklaracja przywódców 27 państw członkowskich oraz Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Deklaracja rzymska, 25 marca 2017 r.
• J. Barcz, Wprowadzenie - droga do Traktatu z Lizbony, w: J. Barcz (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, UKIE, 2008, s. 18.
• J. Barcz, Zasadnicze reformy strukturalne ustroju Unii Europejskiej, w: J. Barcz (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, UKIE, 2008, s. 59.
• A. Kremer, Aspekty prawne negocjacji podczas Konferencji Międzyrządowej 2007 ze szczególnym uwzględnieniem udziału Polski, w: J. Barcz (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, UKIE, 2008, s. 41-43.
• J. Barcz, Legitymacja demokratyczna zmiany postanowień traktatów stanowiących UE na podstawie tzw. procedur kładki (wprowadzonych przez Traktat z Lizbony) w świetle rozwiązań niemieckich, "Zeszyty Prawnicze" (Biuro Analiz Sejmowych) 2009.
• V. Miller, "Ever closer union" in the EU Treaties and Court of Justice case law, "Library Briefing Paper" (House of Commons), 16 listopada 2015 r.
• P. Swieboda, Polityczne znaczenie Traktatu z Lizbony i jego implementacji, w: J. Barcz (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, UKIE, 2008, s. 287.
• Biała księga w sprawie przyszłości Europy. Refleksje i scenariusze dotyczące przyszłości UE 27 do 2025 r., Komisja Europejska, 1 marca 2017 r., https://ec.europa.eu.
• Komisja przedstawia białą księgę w sprawie przyszłości Europy: ścieżki do jedności dla UE 27, Komisja Europejska - Komunikat prasowy, 1 marca 2017 r., https://ec.europa.eu.
• J. Szymańska, Orędzie o Stanie Unii, "Komentarz PISM", nr 52, 14 września 2017 r.
• Komisja prezentuje plan działania na rzecz pogłębienia europejskiej unii gospodarczej i walutowej. Komisja Europejska Komunikat prasowy, 6 grudnia 2017 r.
• S. Płóciennik, Więcej konsolidacji niż rewolucji: pogłębienie strefy euro według Komisji Europejskiej, "Komentarz PISM", nr 76, 7 grudnia 2017 r.
• J. Delcker, SPD's Martin Schulz wants United States of Europe by 2025, "Politico", 12 lipca 2017 r., www.politico.eu.
• J. Pisani-Ferry i in., Europe after Brexit: A proposal for a continental partnership, 29 sierpnia 2016 r., www.bruegel.org.
• J. Ziółkowska, Systematyzacja pojęć i koncepcji związanych ze zjawiskiem zróżnicowanej integracji i segmentacji politycznej, w: T.G. Grosse (red.), Polityki europejskie w dobie kryzysu, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2016.