Ocena wybranych opracowań ekofizjograficznych z obszarów wiejskich południowo-wschodniej Polski

• Autorzy: Bogusława Baran-Zgłobicka

Warianty tytułu

Assessment of the Selected Eco-physiographic Studies of Rural Areas of South-eastern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opracowanie ekofizjograficzne jest podstawowym dokumentem charakteryzującym uwarunkowania przyrodnicze na potrzeby planowania przestrzennego. Na podstawie pełnego rozpoznania środowiska przyrodniczego wskazuje się w nim obszary predysponowane do pełnienia określonych funkcji społeczno-gospodarczych i ekologicznych. Obowiązkowo powinno być przygotowane do projektów planu zagospodarowania przestrzennego województwa, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Celem pracy jest ocena opracowań ekofizjograficznych sporządzonych dla dziewięciu gmin wiejskich południowo-wschodniej Polski. Badania szczegółowe obejmowały analizę zawartości i jakości merytorycznej informacji przyrodniczej oraz poprawności ujęcia i formułowania ocen, prognoz i wskazań w tych dokumentach. Pod względem formalnym ekofizjografie te są kompletne i opracowane zgodnie z wymogami prawnymi. Zawierają pełną charakterystykę komponentów środowiska przyrodniczego. Stwierdzono jednak elementy, które wymagają korekt i uzupełnień. Występują braki w zakresie identyfikacji: a) problemów zagospodarowania i użytkowania środowiska, b) oceny odporności środowiska na degradację, c) barier dla zagospodarowania, d) rzeczywistych i potencjalnych konfliktów.(abstrakt oryginalny)

EN

An eco-physiographic study is a basic study describing the natural environment conditions for spatial planning purposes. Based on a comprehensive examination of the natural environment, the study indicates areas predisposed to performing specific socio-economic and ecological functions. The study provides information indispensable for the preparation of the draft provincial spatial development plan, spatial development conditions and directions study and local master plan. The objective of this article is to evaluate eco-physiographic studies prepared for nine rural districts in south-eastern Poland. Detailed research focused on the analysis of the content and quality of environmental data as well as the correct presentation and formulation of assessments, forecasts and recommendations in these documents. From the formal perspective, these eco-physiographic studies are complete and consistent with the legal requirements. They contain a full description of the natural environment components. It was found, however, that some amendments and additions are required with regard to the insufficient identification of a) challenges to the development and use of the environment, b) assessment of the resistance of the environment to degradation, c) obstacles to development, and d) actual and potential conflicts.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zasoby naturalne; Obszary wiejskie; Środowisko przyrodnicze; Planowanie przestrzenne

EN

Natural resources; Rural areas; Natural environment; Spatial planning

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2017
• Tom: 45 Środowiskowe i kulturowe zasoby obszarów wiejskich
• Strony: 175--189

Twórcy

autor

Bogusława Baran-Zgłobicka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• 1. Bański J., 2013, O przyszłości polskiej wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 31, s. 9-24.
• 2. Bański J., Pantylej W., Janicki W., Flaga M., Wesołowska M., 2014, Współczesne przekształcenia społeczno-gospodarcze a potencjał ludnościowy wschodniej Polski, Studia Obszarów Wiejskich, 36.
• 3. Bar M., 2011, Wprowadzenie do Działu VII. Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i realizacji inwestycji, [w:] M. Górski, M. Pchałek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, S. Urban, J. Jendrośka (red.), Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Wyd. C. H. Beck, Warszawa, s. 250-275.
• 4. Bar M., Górski M., Jendrośka J., Jerzmański J. Pchałek M., Radecki W., 2011, Tytuł I. Przepisy ogólne. Dział II. Definicje i zasady ogólne, [w:] M. Górski, M. Pchałek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, S. Urban, J. Jendrośka (red.), Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Wyd. C. H. Beck, Warszawa, s. 21-129.
• 5. Bródka S. (red.), 2010, Praktyczne aspekty ocen środowiska przyrodniczego, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• 6. Cichocki Z., 2006, Problematyka opracowań ekofizjograficznych do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
• 7. Czarnecki A., 2009: Rola urbanizacji w wielofunkcyjnym rozwoju obszarów Wiejskich, IRWiR PAN, Warszawa.
• 8. Derucka I., 2010, Rola opracowań ekofizjograficznych w praktyce planistycznej, Administracja: teoria, dydaktyka, praktyka, 1 (18), s. 112-128.
• 9.Derucka I., 2013, Prawne gwarancje realizacji zadań ochrony środowiska w procedurze planowania przestrzennego w gminie, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• 10. Dubel K., 2000, Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzennym, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• 11. Ekofizjografia gminy Solec Zdrój, 2003, Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego, Kielce.
• 12. Ekofizjografia gminy Susiec (opracowanie podstawowe), 2011, Wójt Gminy Susiec. Susiec.
• 13. Ekofizjografia (opracowanie podstawowe), 2003, Urząd Gminy Potok Górny, Tomaszów Lubelski.
• 14. Ekofizjografia podstawowa gminy Wąwolnica, 2005, Wójt Gminy Wąwolnica, Wąwolnica.
• 15. Feltynowski M., 2009, Polityka przestrzenna obszarów wiejskich. W kierunku wielofunkcyjnego Rozwoju, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
• 16. Fogel A. (red.), 2014, Ograniczenia w zabudowie i zagospodarowaniu terenu a ład przestrzenny. Przepisy odrębne wobec ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, IGPiM, Warszawa.
• 17. Fogel P., Kuskowski J., 2015, Ocena treści wybranych opracowań ekofizjograficznych w zakresie rozpoznania i diagnozy stanu, powstających na potrzeby kształtowania polityki przestrzennej gmin w Polsce, Człowiek i środowisko, 39, 1, s. 43-59.
• 18. Gruszecki K., 2011, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• 19. Haładyj A., Trzewik J., 2014, Pojęcie strategicznych zasobów naturalnych - uwagi krytyczne, Przegląd Prawa Ochrony Środowiska, 1, s. 27-46.
• 20. Heffner K., 2015, Przestrzeń jako uwarunkowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, Wieś i Rolnictwo, 2 (167), s. 83-103.
• 21. Jakiel M., 2015, Rola i jakość opracowań przyrodniczych w procedurze planistycznej na wybranym przykładzie z otuliny Słowińskiego Parku Krajobrazowego, Problemy Ekologii Krajobrazu, 39, s. 95-102.
• 22. Karpa A., Łaguna T., Witkowska-Dąbrowska M., Zapotoczna M., 2010, Środowisko i zasoby naturalne, [w:] T. Łaguna, M. Witkowska-Dąbrowska (red.), Zarządzanie zasobami środowiska, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok-Olsztyn, s. 11-47.
• 23. Kistowski M., 2001, Wybrane problemy metodologiczne i terminologiczne opracowań ekofizjograficznych, Problemy Ocen Środowiskowych, 3 (14), s. 32-39.
• 24. Kistowski M., 2001, Zarys koncepcji opracowań ekofizjograficznych, cz. I, Problemy Ocen Środowiskowych, 4 (15), s. 57-66.
• 25. Kistowski M., 2002, Zarys koncepcji opracowań ekofizjograficznych, cz. II, Problemy Ocen Środowiskowych, 1 (16), s. 52-59.
• 26. Kistowski M., 2003, Struktury i przepływy informacji dla potrzeb planowania przestrzennego, Człowiek i Środowisko, 27, 1-2, s. 83-96.
• 27. Kistowski M., 2009, Zasoby środowiska, [w:] J. Ciechanowicz-McLean (red.), Leksykon ochrony środowiska, Wyd. C.H. Beck, Warszawa, s. 406-414.
• 28. Kistowski M., 2014, Źródła danych, [w:] J. Solon (kierownik projektu), Identyfikacja i ocena krajobrazów - metodyka oraz główne założenia, IGiPZ PAN, Warszawa (www.igipz.pan.pl), s. 10-21.
• 29. Kistowski M., Pchałek M., 2009, Natura 2000 w planowaniu przestrzennym - rola korytarzy ekologicznych. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• 30. Kowalczyk R., 2001, Opracowanie ekofizjograficzne - przyrodniczy fundament wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju w planach zagospodarowania przestrzennego, Problemy Ocen Środowiskowych, 1 (12), s. 25-31.
• 31. Kozłowski S., 1996, Przyrodnicze kryteria gospodarki przestrzennej, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• 32. Macias A., Bródka S., 2014, Przyrodnicze podstawy gospodarowania przestrzenią, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 33. Nowak M.J. 2013, Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Przepisy szczególne, Komentarz, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
• 34. Opracowanie ekofizjograficzne do zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Fałków, 2005, Fałków.
• 35. Opracowanie ekofizjograficzne gminy Krasocin, 2008, Urząd Gminy w Krasocinie, Łódź.
• 36. Opracowanie ekofizjograficzne na potrzeby I zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zaklików, 2012, Urząd Gminy Zaklików, Zaklików.
• 37. Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla potrzeb studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy Jarocin, 2010, Gmina Jarocin, Rzeszów.
• 38. Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla terenu gminy Zarszyn dla potrzeb miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, 2006, Gmina Zarszyn, Zarszyn.
• 39. Papińska E., 2007, Rola opracowań ekofizjograficznych w procesie planowania przestrzennego, Czasopismo Techniczne, 7A, s. 185-190.
• 40. Pawłat-Zawrzykraj A., 2008, Ocena wybranych opracowań ekofizjograficznych, Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 3 (41), s. 69-77.
• 41. Poskrobko B., 2007, Teoretyczne podstawy budowy systemu zarządzania środowiskiem, [w:] B. Poskrobko (red.), Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa, s. 9-76.
• 42. Rakoczy B., 2013, Tytuł I. Przepisy ogólne, [w:] Z. Bukowski, E.K. Czech, K. Karpus, B. Rakoczy, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa, s. 37-64.
• 43. Rakoczy B., 2014, Pojęcie gospodarowania zasobami środowiska, [w:] B. Rakoczy, M. Szablewska, K. Karpus (red.), Prawne aspekty gospodarowania zasobami środowiska. Korzystanie z zasobów środowiska, TNOiK Dom Organizatora, Toruń, s. 19-30.
• 44. Rosner A. Stanny M., 2014, Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap I. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w 2010 roku, Fundacja EFRWP, IRWiR PAN, Warszawa.
• 45. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych. Dziennik Ustaw 155/2002, poz. 1298.
• 46. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków. Dziennik Ustaw 25/2011, poz. 133.
• 47. Różycka W., 1986, Zakres badań ekofizjograficznych i zasady wdrażania wyników do planów zagospodarowania przestrzennego, Człowiek i Środowisko, 10, 4, s. 515-531.
• 48. Stala Z., 1990, Ekofizjograficzne zasady kształtowania struktury przestrzennej miast w planach zagospodarowania przestrzennego, IGPiK, Warszawa.
• 49. Stala Z. 2001, Opracowania ekofizjograficzne, Człowiek i Środowisko, 25 (2), s. 217-229.
• 50. Szlachetko J.H., 2014, Wpływ braku opracowania ekofizjograficznego na proces planistyczny, Samorząd Terytorialny, 10, s. 16-20.
• 51. Szulczewska B., Cieszewska A., Giedych R. (red.), 2009, Opracowanie ekofizjograficzne wykonane na potrzeby Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Kielce, SGGW Katedra Architektury Krajobrazu, Warszawa.
• 52. Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r., Dziennik Ustaw 62/2001, poz. 627, (tekst jednolity Dz. U. tekst jednolity Dz. U. z dnia 16 kwietnia 2016 r., poz. 672.).
• 53. Ustawa. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju z dnia 6 lipca 2001 r., Dziennik Ustaw 2001/97 poz. 1057 z późn. zm.
• 54. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r., Dziennik Ustaw 80/2003, poz. 717, (tekst jednolity Dz. U. z dnia 13 maja 2016 r., poz. 778).
• 55. Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r., Dziennik Ustaw 92/2004 poz. 880, (tekst jednolity Dz. U. z dnia 21 września 2015 r. poz. 1651).
• 56. Wilkin J. (red.), 2010, Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, IRWiR PAN, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.7163/SOW.45.10