Rośliny lecznicze w najwcześniejszych dokumentach wiedzy medycznej

• Autorzy: Kamila Musiał

Warianty tytułu

Medicinal Plants in the Earliest Documents on Medical Knowledge

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Lecznicze wykorzystanie różnych gatunków roślin towarzyszyło już starożytnym cywilizacjom. Sprzyjała temu umiejętność przekazywania wiedzy za pośrednictwem pisma, która posłużyła transferowi informacji w przestrzeni i czasie. Dzięki temu do dzisiaj ocalały dzieła pochodzące ze starożytności i średniowiecza, w których utrwalona została wiedza ówczesnych cywilizacji na temat gatunków roślin leczniczych, jak i sposobów ich wykorzystania. Do najbardziej znaczących dokumentów z tamtych czasów należą m.in. " Zielnik" legendarnego cesarza Sheng Nong, "Papirus Ebersa" czy też "Phisica", autorstwa najbardziej znanej kobiety związanej z nauką w okresie średniowiecza - Św. Hildegardy z Bingen. Gatunki roślin, które pojawiły się w tych dziełach przypisano do trzech umownych grup, przez co dokonano ich podziału na: rośliny halucynogenne, zioła stosowane w kuchni jako przyprawy oraz tzw. "cudowne rośliny zdrowia, młodości i wesołości". (abstrakt oryginalny)

EN

Some healing properties of various plant species have already been known by the ancient civilisations. It was possible due to the ability to transfer knowledge through writing, which served to convey information in space and time. Owing to that, some important works could survive from antiquity and medieval times, which presented consolidated knowledge of the then contemporary civilisations on species of medicinal plants, as well as the methods they were applied. The most significant documents of those times included, among others, the work by the legendary emperor - Sheng Nong, Ebers ' Papyrus or Phisica by St. Hildegard of Bingen,- the most famous woman in medieval science. The species of plants that were described in those works were assigned to three contractual groups, namely: hallucinogenic plants; herbs used in cuisine as spices, as well as the so called "miraculous medicinal plants" for health, youthfulness and cheerfulness". (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Surowce roślinne; Medycyna; Historia

EN

Raw plant materials; Medicine; History

• Czasopismo: Rozprawy Społeczne
• Rocznik: 2017
• Tom: 11
• Numer: nr 4
• Strony: 56--63

Twórcy

autor

Kamila Musiał

• Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy w Balicach

Bibliografia

• 1. Adamowski, K. (2014). Farmacja i medycyna w starożytnym Egipcie. Aptekarz Polski, 96 (74), Pobrane z: http://www.aptekarzpolski.pl/2014/08/08-2014-farmacja-i-medycyna-w-starozytnym-egipcie/
• 2. Brzeziński, T. (1988). Wprowadzenie do historii medycyny. W: T. Brzeziński (red.), Historia medycyny (s. 11-22). Warszawa: Wyd. PZWL.
• 3. Bujałowska, B. (1988). Spontaniczny rozwój medycyny od empirii do medycyny kapłańskiej. Medycyna jako przedmiot kultu. W: T. Brzeziński (red.), Historia medycyny (s. 23-51). Warszawa,.
• 4. Charymska, E. (2015). Kim jest człowiek? Hierarchia wartości. Rozprawy Społeczne, 3 (9), 5-11.
• 5. Ciechomska, M. (2014). Maści czarownic, śmiertelne trucizny i serum prawdy: historia i wykorzystanie psychoaktywnych roślin z rodziny Solanaceae. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ, Nauki Ścisłe, 9 (2), 19-34.
• 6. Drozd, J. (2012). Wczoraj i dziś ziołolecznictwa. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 2, 245-251.
• 7. Gładykowska-Rzeczycka, J. J. (2009). Zdrowie - choroby nie tylko w pradziejach. Folia Praehistorica Posnaniensia, 15, 37-74.
• 8. Głombiowski, K., Szwejkowska, H. (1979). Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu. Warszawa: PWN.
• 9. Yun, H. M., Ban, J. O., Park, K. R., Lee, Ch. K., Jeong, H. S., Han, S. B., Hong, J. T. (2013). Potential therapeutic effects of functionally active compounds isolated from garlic. Pharmacology & Therapeutics, 1, 15-24.
• 10. Kania, M., Baraniak, J., Grys, A. (2014). Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według Św. Hildegardy z Bingen. Cz. II. Postępy Fitoterapii, 2, 104-109.
• 11. Klimczak, A., Klimczak, K. (2011). Magia w medycynie. Kultura i historia, 20, pobrane z: http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/3074
• 12. Kawałko, M. (1986). Historie ziołowe. Lublin: Kraj. Agen. Wyd.
• 13. Koskowski, B. (1932). Udział farmacji galenowej w rozwoju nauk przyrodniczych. Wiadomości Farmaceutyczne, 27, 353-357.
• 14. Lewkowicz-Mosiej, T. (2012). Leksykon roślin leczniczych. Warszawa: Świat Książki.
• 15. Marciniak, K. (2009). Etymologia i charakterystyka narkotyków. W: K. Raczkowski (red.), Narkotyki. Organizacja przestępczości i systemy przeciwdziałania (s. 135-193). Warszawa: Wyd. Akad. Prof.
• 16. Mirek, Z., Piękoś-Mirkowa, H., Zając, A., Zając, M. (2002). Flowering plants and pteridophytes of Poland, a checklist. (Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski). Kraków: Wyd. IB PAN.
• 17. Motyka, M., Marcinkowski, J. (2010). Dlaczego zażywali środki psychoaktywne? Cz. I. Rola i znaczenie środków psychoaktywnych w kulturze: od Pradziejów do początku XX wieku. Probl. Hig. Epidemiol, 95 (2), 223-233.
• 18. Musiał, K. (2015). Przyroda w kulturze Polski - łąka i flora łąkowa. Wieś i Doradztwo, 4 (85), 22-28.
• 19. Musiał, K. (2016). Łąka i jej flora w gospodarstwach rolnych jako motyw literacki. Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych, 3, 85-97.
• 20. Niewiadomska, I., Stanisławczyk, P. (2004). Narkotyki. Lublin: Wyd. KUL.
• 21. Pavord, A. (2005). The naming of names - the search for order in the world of plants. Bloomsbury Publishing Pls.
• 22. Podbielkowski, Z. (1989). Słownik roślin użytkowych. Państ. Wyd. Rol. i Leśn.
• 23. Posch, H. (2001). Co to jest medycyna Hildegardy, Tom 1. Gdańsk-Oliwa: Wyd. Czuwajmy.
• 24. Ratsch, Ch. (1992). Rośliny miłości. Afrodyzjaki wczoraj i dziś. Warszawa: Wyd. Gamma.
• 25. Rhyner, H. (2000). Zdrowo, młodo i radośnie z ajurwedą. Kraków: Ofic. Wyd. Aster.
• 26. Storl, W. D. (2009). Zioła lecznicze i magiczne. Białystok: Studio astropsychologii.
• 27. Strzelecka, H., Kowalski, J. (2000). Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Warszawa: Wyd. PWN.
• 28. Szumowski, W. (1994). Historia Medycyny. Warszawa: Wyd. Sanmedia.
• 29. Świderkówna, A., Nowicka, M. (2008). Książka się rozwija. Wyd. 2. Wrocław: Zakł. Nar. im. Ossolińskich.
• 30. Wolski, T., Baj, T., Matosiuk, D., Kwiatkowski, S., Ziewiec, A. (2007). Szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.) - roślina lecznicza i miododajna. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio DD, LXII (2), 80-93.
• 31. Żmigrodzki, Z., Babik, W. Pietruch-Reizes. (2006). Informacja naukowa. Rozwój - Metody - Organizacja. Warszawa: Wyd. SBP

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.29316/rs.2017.39